Yorgun dev: Alman Sendikalar Birliği

Serdar DERVENTLİ
Köln

Alman Sendikalar Birliği (DGB), 21. Genel Kongresi’ni Berlin’de topladı. “Dijitalleşme”, “Sanayi 4.0”, “Esnek ve yaşama uygun çalışma süreleri” gibi konuların hakim olduğu kongrede işçi ve emekçilerin yaşam ve çalışma koşullarını iyileştirecek kararlar birkaç istisna dışında alınmadı. 

Alman Sendikalar Birliği DGB, 13-17 Mayıs arası Berlin’de 21. Genel Kongresi’ni topladı. Kongrede. işçi ve emekçilerin yaşam ve çalışma koşullarının son derece zorlaştıran Hartz yasalarının ince ayrıntılarının yürürlüğe koyulmasına önemli rol oynayan Cumhurbaşkanı Walter Steinmeier “sosyal adaletin garantörü” olarak lanse edildi.

Düşük ücretli ve güvencesiz işlerin artmasında, yoksulluk ve sefaletin gizlenemez boyuta gelmesinde önemli rol oynayan Başbakan Angela Merkel de salona girerken bazı delegeler ayakta alkışladılar. Sosyal Demokrat Partili (SPD) Çalışma Bakanı Hubertus Heil’in işçilerin lehine neleri “yapamayacaklarını” sıralaması ve bunu yaparken CDU’lu sağlık bakanı Jens Spahn’ın bile gerisine düşmesi de delegeler tarafından alkışlandı.

Bu tablonun kendisi bile DGB’nin bugün ne durumda olduğunu göstermeye yetti. 

BÜYÜK ÜYE KAYBI 

İki Almanya’nın birleşmesinden sonra üye sayıları 11.8 milyona çıkan DGB sendikaları bugün 5. 9 milyon üyeye sahip. Yani üyelerinin yüzde 50’sine yakını istifa etmiş durumda.

Almanya’da ücretli çalışan sayısı 44.3 milyon ile rekor düzeye çıkmış bulunuyor. Bunların 32 milyonu sosyal sigortalı işlerde çalışıyor. Sosyal sigortalı çalışanların yüzde 24’ü yarı zamanlı işlerde, yüzde 14’ü düşük ücretli işlerde çalışıyor. Öte yandan 13 milyondan fazla insan yoksulluk içinde yaşıyor. 1.5 milyon insan ise her gün “Tafel” denilen aşevlerinde bir öğün sıcak yemek yiyebilmek için sıraya giriyor, 1 milyondan fazla insan ise değişik kurumların dağıttığı kullanım süresi dolmuş besin maddeleriyle yaşamak zorunda. 

Almanya’daki emekçilerin durumu böyle olmasına karşın DGB hâlâ her gün yüzlerce üye kaybediyor. Özellikle Doğu Almanya’da TİS’lere bağlı olan işletmelerin sayısı hızla azalıyor, çalışmaya rağmen yoksullaşanların sayısı sürekli artıyor. 

DİJİTALLEŞME-SANAYİ 4.0 TARTIŞMASI

Son yıllarda “4. Sanayi Devrimi” olarak gündemde olan, “Dijitalleşme”, “Sanayi 4.0” veya “Yapay zeka” gibi başlıklar DGB Kongresinin de gündemindeydi. Tartışmaların başladığı dönemden bu yana, “gelişmelerin dışında kalmama” gibi gerekçelerle sendikaların merkezlerinde bu konularla ilgili çalışma grupları kuruldu. Değişik bakanlıklar düzeyinde ve sermaye örgütleriyle birlikte kurulan bu gruplarda Almanya’nın “dijital çağa” hazırlandığı ileri sürüldü. 

Sermayenin her türlü yeniliği üretkenliği artırmak, kâr marjını yükseltmek için giriştiği konusu ise sendikaların gruplarında gündeme bile gelmiyor; geldiğinde ise bunun “aynı gemide” olan işçiler için de iyi olacağı söyleniyor. 

Benzer bir duruş kongredeki tüm tartışmalara da yansıdı. 

ASGARİ ÜCRET SORUNU

DGB’nin en büyük başarısının Yasal Asgari Ücret’e geçilmesi olarak gösteren Sendika Başkanı Hoffmann, bununla birlikte milyonlarca işçinin daha fazla ücret almaya hak kazandığını söyledi. 

Yıllar önce DGB’ye bağlı Hans Böckle Vakfı’nın sosyal araştırmalar Enstitüsü WSI ise, Almanya’da sosyal, kültürel ve siyasal yaşama katılabilmek için yürürlüğe girecek bir yasal asgari ücretin (saat başı) 13 avro dolayında olması gerektiğini ortaya koymuştu. 

DGB Hessen-Thüringen şubesi, geçtiğimiz yıl yaptığı kongresinde 13.50 avro Asgari Saat Ücreti kararı almıştı. İnsanca bir yaşamın güvenceye alınması için bu miktarın alt taban olması gerektiği bildirilen önergede bu düzeydeki bir asgari ücretin yaşlılıkta yoksulluğa karşı bir mücadelede bir ilk adım olacağı da belirtildi. 

Fakat genel kongreye sunulan önerge kuşa çevrildi: “DGB, yasal asgari ücretin orta vadede geçimi güvenceye alabilecek bir düzeye yükseltilmesini talep eder” denilerek geçiştirildi. 

KONGRENİN GÖSTERDİKLERİ

Erdoğan KAYA*

Alman Sendikalar Birliği (DGB) 13 ve 17 Mayıs tarihlerinde Berlin’de 21. Kongresini topladı. Kongre’ye davetli delegelerin 399’u katıldı.
Kongre’de çalışma yaşamı, demokrasi, sosyal politika konularında üyeler ve sendikanın değişik birimleri tarafından verilen 80 önerge üzerine tartışmalar yaşandı. 

Gelişen ırkçılık konusu kongre de en çok tartışılan konular arasındaydı. Sendika üyelerinin yüzde 15’inin ırkçı siyasi parti AfD’yi seçmiş olması, ırkçılığa karşı daha tutarlı bir çalışma yapılması gerektiğinin altı birçok delege tarafında çizildi. 

Kongre’nin üçüncü günü parti temsilcileriyle tartışma yapıldı. AfD’nin dışında kongreye davet edilen diğer bütün partilerinin temsilcileri tartışmaya katıldılar. Dijitalizasyon ve çalışma yaşamına etkileri üzerinde en çok tartışılan konu oldu. 

Bunun dışında DGB cephesinde değişen fazla bir şey yok. DGB başkanı büyük koalisyona (Hıristiyan Birlik partileriyle Sosyal Demokrat Parti koalisyonu) desteğinden dolayı biraz hırpalanmış olsa da, çalışanların sorunlarının nasıl çözüleceği konusunda doğru dürüst bir planın olmadığı bir kez daha görüldü. Bu durum kendisini üye sayısında da net gösteriyor. Almanya’da bütün çalışanların sayısının 40 milyondan fazla olduğu düşünüldüğünde bile örgütlenme oranın yüzde 10 bile olmadığı görülüyor. Sadece yeni üye sorunu yaşanmıyor. Aynı zamanda yaşlanan bir sendikacılar kuşağı da büyük bir sorun. Bütün delegelerin yaş ortalamasının 51 olduğu düşünüldüğünde, sorunun aciliyeti iyi anlaşılıyor. Son yıllarda özellikle IG Metall’in bu alanda olumlu atakları olsa da gençleşme, yeni üye kazanma konusundaki olumsuz süreç devam ediyor. 

Bunun en önemli nedenlerinden birisinin güven meselesi olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Konuşulanlarla yapılanlar arasındaki uçurum, sendikalara olan güven kaybının en önemli nedenlerin birisi. Bunun değişebilmesi mücadeleci kesimlerin sendikal hareket içinde daha etkili olabilmesine bağlı. Somut talepler etrafında daha etkili mücadele, üyelerin sendikal harekete aktif katılımını sağlama, yeni ve etkili çalışma sistemleri geliştirme konusunda atılacak adımlar, sendikal hareketin ilerlemesini ve gelişmesini sağlayacaktır.

*Birleşik Hizmet Sendikası Ver.di, Federal Göçmenler Komisyonu Başkanı. Kaya , DGB Kongresine delege olarak katıldı.