Tarih çağdaş Kawaları göreve çağırıyor

Yusuf KARATAŞ

Kürt coğrafyasında Newrozlar nasıl halkın ulusal talep ve mücadeleye katılım düzeyini gösteriyorsa, 1 Mayıslar da işçi sınıfı ve emekçilerin örgütlüğünü ve kendi sınıfsal taleplerini sahiplenme düzeyini gösteriyor. Bölgede son 15 yılda emek örgütlerinin 1 Mayısların kutlanması konusunda bir çabası ve ısrarı olduğunu söylemek gerekiyor. Ancak bu çaba ve ısrara rağmen, 1 Mayısların ‘çalışanlar’ın bayramı ve mücadele günü olduğu algısı değiştirilebilmiş değil. Dolayısıyla Kürt coğrafyasındaki 1 Mayıs kutlamaları için genel bir değerlendirme yapılırsa söylenebilecek ilk şey, birçok ilde yapılmasına rağmen bu kutlamaların katılım-kitlesellik bakımından zayıf geçtiğidir. Elbette bu zayıflıkta Kürt kentlerinde 3 yıldır devam eden yıkım politikalarının; baskı ve şiddetin önemli bir etkisinin olduğu da gözardı edilemez.

Diyarbakır 1 Mayıs’ına gelince... 

Bu yılki kutlamaya katılım yaklaşık 2 bin kişi civarında oldu. Ama alanda konuştuğumuz herkes, bu katılımı “bu koşullarda iyi” biçiminde değerlendirdi. Kutlamada önceki yıllara göre göze çarpan en önemli zayıflık KESK ve Genel-İş üyesi işçi-emekçilerin katılımının önceki yıllara göre gözle görülür bir şekilde azalmış olmasıydı. FETÖ ile mücadele adı altında ilan edilen OHAL ve çıkartılan KHK’lerin Kürt kentlerindeki en dolaysız hedefinin KESK üyesi kamu emeklileri ve kayyım atanan belediyelerdeki işçiler olması, bu zayıflığın nedenini de açıklıyor.
24 Haziran ‘baskın’ seçimlerinin hemen öncesinde yapılan kutlamalarda gözlerin çevrildiği bir diğer kesim de siyasi partilerdi. Partilerin katılımı da kitlesellik bakımından zayıftı, ancak Emek Partisi, CHP, ÖSP, PSK, ESP gibi partiler kortej oluşturarak mitinge katılan partiler oldular. Geçen yıl Denizlerin fotoğraflarının olduğu pankartı almayan polisin engelleyici tutumu bu yıl da devam etti. Tertip komitesinin bildirdiği listede olmadığı gerekçesiyle bayrak ve pankartlarının miting alanına sokulması konusunda zorluklar çıkartıldı. Emek Partisi’nin “Savaşa, Sömürüye, OHAL’e karşı İş, Barış, Özgürlük. Bijî Yekê Gulanê” yazılı pankartı alana alınmadı. Partiler dışında mitinge, ilk defa kendi pankartı ile katılan TGS renk kattı. Diyarbakır’daki kutlamanın bir diğer rengi de TFF’nin (Türkiye Futbol Federasyonu) ülkedeki politik ortamdan beslenen dışlayıcı-baskıcı tutumu nedeniyle artık bir ‘politik grup’ hüviyeti kazanan Amedspor’un taraftarlarının katılımı oldu.

TÜİK’in (Türkiye İstatistik Kurumu) 2017 verilerine göre 160 bin işsizin-ki gerçek rakam çok daha fazladır- olduğu Diyarbakır’da 2 bin kişilik katılım, işsizlerin, yoksul halk kesimlerinin 1 Mayıslara kendi talepleriyle katılımının bu yıl da sağlanamadığını gösteriyordu. Burada bu tablonun değişmesi konusunda Eş Genel Başkanı Sezai Temelli’nin konuşmacı olarak mitinge katıldığı HDP’den bir beklenti vardı. Çünkü HDP’nin katılımı, 1 Mayıs’ları 24 Haziran seçimleri öncesinde seçim çalışmalarının startının verildiği kutlamalara dönüştürülmesini sağlayabilirdi. Ancak bu yıl da HDP’nin katılımı, Temelli ve parti yöneticilerinin aralarında yer aldığı yaklaşık yüz kişilik bir grupla sınırlı kaldı. Dolayısıyla 1 Mayısların işçi-emekçilerle birlikte geniş yoksul halk kitlelerinin talepleriyle alanlara çıktığı bir mücadele gününe çevrilmesi fırsatı kullanılamamış oldu.
Son olarak belirtmeden geçmeyelim... Kürt ulusal mücadelesinin son 30 yılında, bu mücadeleye kendi sınıf karakteri ve talepleriyle katılım konusunda en zayıf ve örgütsüz toplumsal kesimin işçi-emekçiler olduğunu söylemek abartı olmaz. Oysa hem ulusal-demokratik mücadelenin Kürt işçi-emekçilerinin insanca çalışma ve yaşam mücadelesiyle birleştirilmesi ve hem de bu mücadelenin ülkenin batısındaki işçi-emekçilerle ortaklaştırılması, Kürt işçi sınıfının örgütlü bir sınıf olarak mücadeleye katılımını zorunlu kılıyor. Başka bir deyişle bugün mücadelenin başarısı için, Demirci Kawa’nın balyozunun çağdaş Kawaların ellerinde yükselmesi ihtiyacını yakıcı bir şekilde hissettiriyor. Ve 1 Mayıslarda kendini gösteren zayıflıklar, bu konuda daha gidilmesi gereken epey bir yol bulunduğunu gösteriyor.