Bursa’dan Dersim’e 60 bin fidan gönderildi

Şerif KARATAŞ 
İstanbul

Dersim ve Erzincan’da hidroelektrik santraller (HES), barajlar ve maden ocaklarıyla doğanın tahribatına karşı, aralarında Dersimli müzisyenlerin de olduğu bir grup sanatçı  4 yıl önce doğa katliamına karşı “Bin Ceviz Fidanı” adıyla yaptığı etkinliğin ardından Bursa’nın Kestel ilçesinde oluşan Dersim’de Tarımsal Kalkınma Ön Çalışma Grubu bu yıl da Dersim’e fidan gönderdi. Dersim’e gönderilen fidanlar, Hacı Bektaş-ı Veli Kültürünü Yayma ve Yardımlaşma Derneği Cemevi bahçesinde merkez ve ilçelerden gelen vatandaşlara ücretsiz olarak dağıtıldı.

Kenan Sungur başkanlığındaki Dersim Tarımsal Kalkınma Ön Çalışma Komisyonda, Orhan Sarıbal, Fırat Dersimli, Hediye Zengi, Meysun Ayva, Mahmut  Eriş, Ümit Eriş  yer alıyor.

KURSİYELERLE TOPLANTILAR YAPILDI

Evrensel’e konuşan Dersim’de Tarımsal Kalkınma Ön Çalışma Grubu Başkanı Kenan Sungur, Dersim’e fidan göndermenin 4 yıldır yapıldığını belirtti. Sungur, bu yıl ağırlıklı olarak, meyve, arıcılık için akasya ve dış mekan süslemesi için 60 bin civarında fidanın Bursa’dan Dersim’e gönderildiğini söyledi. 3 yıldır sürekli yaptıkları ağaç aşısı, budama ve terbiye sistemleri kursunu bu yıl yapmadıkları bilgisini veren Sungur şunları söyledi: “Verdiğimiz kursun yararlı olup olmadığını, alanda çalışma yaparak ve daha önce kurslarımıza katılan öğrencilerin durumunu baktıktan sonra kursun verilip-verilmeyeceğine karar verdik. Bunun içinde Dersim merkez ve Pertek’te iki ayrı toplantı gerçekleştirdik. Bu toplantılara daha önce kurslarımıza katılan öğrencilerimiz katıldı. Kursun gerekli olduğu yönünde görüş belirttiler. Alanda yaptığımız çalışmada kurslarımıza katılan öğrencilerin yaptıkları çalışmanın olumlu olduğunu gördük. Karşılaştığımız ziraat mühendisleri, bizim kurslara katılanların başarılı oldukları yönünde görüşlerini dile getirdiler. Bunun üzerine önümüzdeki yıl tekrar ağaç budama, aşı ve terbiye kurslarımıza devam edeceğiz.”

Sungur, kursiyerlerin pratik yapmaları için Pertek’e bin aşısız fidan da gönderdiklerini de belirtti. Dersim’in endemik bitki çeşitliliğini hatırlatan Sungur, 4 yıl önce, başlattıkları çalışma öncesinde Dersim’de alan çalışması yaptıklarını söyledi. Çalışmayla Dersim’in iklimine uygun ve aynı zamanda yerel çeşitliliğini koruyacak bitkilerin belirlemeye çalıştıklarını anlatan Sungur, ceviz, badem ve kiraz ağacının Dersim’in iklim ve toprak yapısına en uygun ağaçların başında yer aldığını belirtti. 

DERSİMLİ KÖYLÜ ÜRETİMDEN KOPARTILDI

Sungur, Dersim’de yaptıkları alan çalışması sırasında önemli bilgileri de ulaştıklarına vurgu yaptı. Özellikle 1980’den sonra Dersim köylülerinin tamamen üretimden kopartmaya yönelik politikaların sonucu gözlemlediklerini anlatan Sungur, bunun 1994’teki köylerin boşaltmasıyla bu politikanın daha da hızlandığına dikkat çekti. 1980 öncesi Dersim’in Nazimiye ilçesine bağlı ve Pülümür ilçesiyle sınır olan Hakis (Büyükyurt) köyünde yılda 12 ton cevizin elde edildiği bilgisine ulaştıklarını anlatan Sungur, “Pülümür’de kaymakamlığı ait o dönemde ceviz kırma makinesinin olduğu gördük. Bu tek örnek üzerinden Dersim’in coğrafyasının ne kadar zengin olduğunu bizlere gösteriyor” dedi. 
Sungur, devletin kurumlarından ve belediyelerden de gerekli desteği görmediklerini belirtti

DESTEK YETERLİ DEĞİL 

Tarım il ve ilçe müdürlükleri ile ziraat odalarını yapması gereken işleri yapmak zorunda kaldıklarını belirten Sungur, “Dersimli köylüler devletin köylülere yaptığı teşvik çalışmaları hakkında yeterince bilgilendirilmiyor. Duyurusu yapılıp bırakılıyor. Bursa’daki çiftçinin yararlandığı imkanlardan haberi olmuyor” diye konuştu. Önümüzdeki yıl meşhur Ulukale dutu ile cevizle ilgili çalışma yaptıklarını ve önümüzdeki yıl Dersim’e Ulukale dutu ve ceviz fidanlarını göndereceklerini belirten Sungur, “Bundan sonra Dersim’de kapalı bahçe sistemi üzerinden çalışmalarımızı yapmak istiyoruz. Bunu da badem, dut ve kiraz bahçelerini oluşturmak istiyoruz. Bunu yaparken de yerli türleri üzerinden yapacağız. Çünkü, köylünün tek tek evinin önünde ektiği meyve ağaçları, ceviz ağaçları, dut ağaçları alıcı bulmaz. Ama bu binlerce dönüm arazi de olması durumunda, alıcı bulur. Bu durumda kooperatifleşmenin önünü açar. Dersim’e artı değer katar” diye konuştu. 

NE OLMUŞTU?

2014’te Dersimli Müzisyenler Metin Kahraman, Erdoğan Emir ve Ahmet Aslan’ın başlattığı “Dersim’de Bin Ceviz Fidanı” girişimi Dersim Dernekleri Federasyonu, Munzur Çevre Derneği. Dersim Kültürel ve Doğal Mirası Koruma Girişimi, Pülümür Dağyolu ve Kırkmeşe Köyleri Sosyal Yardımlaşma Dernekleri, Dersim Kulturverein Mainz, Berlin Free Munzur Çevre İnisiyatifi de destek vermişti . Etkinlik 19 Nisan’da Erzincan’da başlayıp, 22 Nisan’da Dersim’in Ovacık ilçesinde ise Gezi direnişi döneminde polisin attığı gaz kapsülünün başına isabet etmesi sonucu 268 gün yaşam mücadelesi veren Berkin Elvan’ın adının verildiği fidanlığa fidanların dikilmesiyle son ermişti. Bursa’nın Kestel ilçesinde destek verdiği etkinlik sonrası Kestel’de yapılan toplantı sonrasında, Bursa’da Dersim’de Tarımsal Kalkınma Ön Çalışma Grubu oluşmuştu.