Norveç’in enerjisi AB’ye teslim

Mahmut ALGÜNERHAN
Oslo

AVRUPA Birliği (AB), Avrupa genelindeki elektrik ihtiyacını yönetme gerekçesiyle enerji birliği oluşturmak istiyor. Bunun bir parçası olarak Norveç’te iktidarda bulunan sağcı koalisyon ile enerji alanında yaptığı iş birliği, muhalefet partilerinin ve sendikaların tepkisine rağmen yasalaştı.

22 Mart’ta sosyal demokrat İşçi Partisinin de (AP) destek vermesiyle Norveç meclisinde onaylanan anlaşma gereği Norveç’in enerji politikaları AB’nin isteği doğrultusunda şekillenecek. Norveç’in enerjisi, AB’nin gaz ve enerji piyasasına bağlanacak.

NORVEÇ’İN ENERJİSİ AB’DEN SORULACAK

Avrupa Birliği, enerji alanında benzer bir anlaşmayı Slovenya’da da yapmıştı. AB’nin enerji bürosu olan ACER ajansı aracılığıyla enerji politikaları konusunda ülkeler arasında uygulama ve politikalara karar veriliyor. Norveç ise AB’ye üye olmamasına rağmen artık AB’nin enerji alanındaki tüm direktifleri ve düzenlemelerini kabul ederek AB yasalarını uygulayacak. 

Anlaşmaya göre Norveç Enerji Bakanlığına bağlı Su Kaynakları ve Enerji Müdürlüğü (NVE) artık bakanlık tarafından değil AB tarafından yönetilecek. Hükümet NVE’den farklı olarak kısa adı RME (Enerji İçin Düzenleyici Yetkili Organ) olan bir yetkili organ oluşturacak ve RME tamamıyla Norveç yönetiminden bağımsız olarak AB’nin kurallarına göre hareket edecek. 

SENDİKA VE PARTİLERDEN TEPKİLER 

Anlaşmaya, sendikalar, “AB’ye Hayır” örgütü (Nei Til EU), Kızıl Parti (RÖDT), Sosyalist Sol Parti (SV), Merkez Parti (SP), Hristiyan Halk Partisi (KRF) Norveç’in “egemenliği”ni AB’ye teslim ettiği için anlaşmaya karşı çıkıyorlar. 

Özellikle hidroelektrik kaynaklarla ulusal kontrolü korumanın önemli olduğuna, alüminyum üretimi için hidroelektrik kaynaklara bağımlı olunduğuna dikkat çeken örgütler, iş birliği adı altında bu kaynakların yönetiminin AB’ye devredilmesini eleştiriyorlar. Ayrıca Avrupa’nın diğer ülkelerine göre daha ucuz olan elektriğin de pahalılaşacağına işaret ediyorlar. 

Ayrıca ülkenin anayasasına göre, herhangi bir alandaki “egemenlık hakkı”na dair bir düzenlemenin onaylanabilmesi için meclisin salt çoğunluğunun değil üçte iki çoğunluğunun onayının gerektiğini hatırlatarak anayasanın da ihlal edildiğine dikkat çekiyorlar. 

AP ELEŞTİRİLİYOR

Sendikaların, partilerin ve Nei Til EU gibi kurumların karşı çıkmasına rağmen sağ koalisyon hükümetiyle AB ile enerji anlaşmasına “evet” diyen, muhalefet partisi AP’nin tutumu da eleştiriliyor. 

Ülkenin en büyük partisiyken gittikçe oy ve destek kaybeden AP’nin daha da güç kaybedeceği tartışılıyor. Öte yandan meclis oylaması sonrası AP içinde de tartışmalar yaşanıyor. Bugüne kadar sendikalardan destek gören AP’nin, sendikaların karşı çıkmasına rağmen “evet” demesi bu tartışmanın ana nedeni.