İsveç’te çöpçülerin grevine para cezası

Murat KUSEYRİ
Stockholm 

İsveç'te geçtiğimiz yılın Temmuz ayında sendika ile patron arasında imzalanan toplu sözleşmenin iptal edilmesi için Stockholm’de direniş yapan 49 çöp toplayıcına “yasa dışı grev” suçlamasıyla 3 bin 500’er kron para cezasına çarptırıldı. 

Rena Norden adlı taşeron şirkette çalışan Nalkiyat İşçileri Federasyonu üyesi çöp toplayıcıları, sendika ile işverenin imzaladığı sözleşmeden dolayı yılda binlerce kron gelir kaybına uğradıklarını belirterek direnişe geçmiş ve işverene çöp topladıkları bina ve işyerlerinin anahtar ve kartlarını vermeyi reddetmişti. İşverenin işçilerin iş başı yapması için İş Mahkemesi’nden karar aldırmasına rağmen işçiler direnişi sürdürmüştü. 

MAHKEME PATRONUN İSTEDİĞİNİ YAPTI

İşveren, bu kez de  İş Mahkemesine başvurarak işçilerin “yasa dışı grev”e giderek şirketi zarara soktuklarını ve para cezasına çarptırılmalarını talep etti. Konuyu ele alan mahkeme, işçilerin önce hep birlikte hastalık izni alarak daha sonra da iş bırakarark “yasa dışı eylem” gerçekleştirdiklerine hükmetti. 

İşyerinde geçerli bir toplu sözleşme olduğunu ve “iş barışı”nın geçerli olduğunu ileri süren mahkeme mahkeme, işçileri 3 bin 500’er kron para cezasına çarptırdı.
Direnişe önderlik yapan işçilerden Peter Börjesson, mahkeme kararının önemli olmadığını ve kendilerini destekleyen kitle kuruluşlarının desteği ile söz konusu tutarı topladıklarını söyledi. 

AYDA 10 AVROYA GÖÇMEN İŞÇİ!

İsveç’in kuzeyindeki Skelleftea kentinde Kreal Lmt adlı şirketin Bulgaristan’dan getirdiği boyacıları ayda 10 avro ücretle çalıştırıldıkları ileri sürülüyor.

Skelleftea’da yayımlanan Norran gazetesi, şirketin işçilerle yaptığı iş sözleşmesini ele geçirdi. İngilizce sözleşmede işçilere “ayda 10 avro” (100 İsveç Kronu) ödeme yapılacağı belirtiliyor. Gazeteye açıklamalarda bulunan Bulgaristanlı boyacılardan biri ise 10 avronun saat ücreti olduğunu ancak sözleşmede miktarın “ayda 10 avro” yazdığını bildiğini söyledi.

Boyacılar Federasyonu Ombusdmanı Jan Crister Riggo, iş sözleşmesinde aylık 10 avro ifadesinin bulunmasının işverenle anlaşmazlığa düşmeleri durumunda işçiler açısından olumsuz sonuçlara yol açacağı uyarısında bulunurken, Kreal Lmt yöneticileri ise sözleşmede “bir yanlışlık” olduğunu ve düzeltilmesi için Boyacılar Federasyonu ile ilişki kuracakları açıklaması yaptı.

‘SAAT ÜCRETİ OLSA BİLE ÇOK DÜŞÜK’

Federasyon Başkanı Riggo, ücretin saat ücreti olması durumunda bile çok yetersiz olduğunu ve Skelleftea’daki boyacıların saat ücretlerinin 180 kron olduğuna dikkat çekti. Olanların sorumlusunun Bulgaristanlı boyaclık şirketine görev veren İsveçli işverende olduğunu söyleyen Riggo, “Hata Bulgaristan’dan para kazanmak umuduyla buraya gelen işçilerin değil” dedi.

Bulgaristanlı 6 işçi, kentte bulunan Hotal Malmia’nın boya işlerini yapıyor. Otelin sahibi Kristoffer Kreal şirketinin işçilere 25 bin kron aylık ücret ödenmesi için şirketle yazılı anlaşma yaptığını söylüyor. 

Boyacılar Federasyonu, otel işvereninin Bulgaristanlı şirketlere tadilat ve boyasının yapılması karşılığında oda başına 12 bin 500 kron ödemesini de eleştiriyor. Bu rakamın piyasanın çok altında olduğunu bir odanın tadilat ve boyasının İsveç’te 25 bin ila 30 bin kron arasında olduğuna dikkat çekiyor.

SORUNUN KAYNAĞI LİBERAL POLİTİKALAR

2008 yılının son günlerinde dört sağ partinin koalisyonundan oluşan İsveç Hükümeti, Çevre Partisi Yeşiller’in de desteğiyle yurt dışından işçi getirilmesini serbest bıraktı. Sendikaların işçilerin ücret ve çalışma koşullarına müdahalesini engelleyen düzenlemeler yaptı.

Hükümetin amacı işverenlere yurt dışından ucuz iş gücü temin etmek ve işçilerin ücret zammı taleplerini frenlemekti. Hükümetin yürürlüğe koyduğu yeni liberal politikaların sonucu Doğu Avrupa ve Baltık ülkelerindeki şirketler İsveç’te ihaleler aldı. Kendi ülkelerinden getirdiği işçileri düşük ücretle çalıştırmaya başladı. İsveç’teki değil kendi ülkelerindeki sözleşme ve kuralları uyguluyorlar. 

AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ UZLAŞMAYA VARDI

İşçilerin çalışma koşulları ve ücretleri uzun süreden beri Avrupa Birliği’nde tartışılıyordu. AB Parlamenteri Marita Skog, geçtiğimiz hafta, İsveç Haber Ajansı TT’ye Avrupa Birliği ülkelerinin başka ülkelerden gelen işçilere çalıştıkları ülkelerdeki yasa ve sözleşmelerin uygulanması için görüş birliğine vardıklarını açıkladı.

5 yıldan beri süren tartışmalar sonucu alınan karara göre anlaşmazlık durumunda işçilerin grev yapma hakları da güvence altına alındı.