'MESS grup sözleşmesi, yeni sözleşmeler için çıta belirledi'
Hatay'da MESS grup sözleşmesini konuştuğumuz metal işçileri, alınan zammın yeni sözleşmeler için bir çıta belirlediğini vurguladı.
Halil İMREK
İskenderun
Metal iş kolunda imzalanan MESS grup sözleşmesini İskenderun ve Dörtyol ilçesinde işçilerle konuştuk. İşçiler, genel olarak sözleşmeden memnun. MESS grup sözleşmesinde alınan zammın yeni sözleşmeler için bir çıta olduğunu dile getiren işçiler, sendikasız işçilerin de örgütlenmek için teşvik ettiğini belirtiyor.
Dörtyol’da kurulu MMK Metalürji fabrikasından işçiler, iyi bir toplusözleşme imzalandığını düşünüyor. Sözleşmenin iyi sonuçlanmasının nedenini işçilerin birliğini sağlaması ve üç sendikanın ortak tutum almasına bağlıyorlar. Sözleşmeden dolayı işçilerde önemli bir öz güvenin oluştuğunu belirten bir işçi, “Bundan sonra kötü sözleşme imzalamak zorlaştı. Bilakis bu imzalanan sözleşme yeni sözleşmeler için bir seviye belirlemiş oldu. Yeni sözleşmeler de yüzde 26-30 zammın altında bitemez” dedi.
TİS sürecinin iyi sonuçlandığını, sendikaların da buna mecbur kaldığını dile getiren bir diğer işçi ise “Türk Metal Sendikası daha önce kötü imzalanan sözleşmeden dolayı üye kaybetti. O dönem Pevrul Kavlak işçilere iyi bir sözleşme sözünü vermek zorunda kaldı. Onlar sağlam durunca belirleyici oldu. Zaten üyelerin çoğu onlardaydı. Eğer Türk Metal kötü bir sözleşme imzalasaydı üyesi kalmazdı, hepsi istifa ederdi. Bir de üçünün birlikte grev kararı alması aynı gün greve çıkacağını söylemesi de etkili oldu. Ayıca sendikaların önceden yaptığı eylemlere işçilerin katılımı çok iyi oldu. İşçi sendikalar sağlam durduğunda her tür mücadeleye hazır olduğunu gösterdi” diye konuştu.
TALEPLERİNİ MESS SÖZLEŞMESİNE GÖRE BELİRLEDİLER
İskenderun bölgelerinde Türk Metal ve Çelik-İş’in örgütlü olduğu ancak MESS grubuna girmeyen irili ufaklı fabrikalar var. Bunlarda TİS görüşmeleri başladı. Geçtiğimiz yıl sendikalar işçilere sormadan herhangi bir bilgi vermeden TİS’i imzalıyordu. İşçilerde TİS imzalandıktan sonra haberdar oluyordu. Bu sefer süreç eskisinden biraz farklı işliyor. İşçiler ne istediğini söylüyor, kendi aralarında taleplerini netleştiriyor. Sendikalar ise en azında işçilere bilgi vermek zorunda hissediyor.
Türk Metal’in Yazıcı Demir Çelik fabrikası, Resa ve Eti Toprak işyerinde, Çelik-İş’in ise Ekinci, Befesa Silvermed fabrikalarında TİS görüşmeleri sürüyor. Bu işyerlerinde işçilerin sendikalarından gelen yüzde 15 gibi zam oranıyla bitebilir önerileri kabul görmedi. İşçilerin yüzde 30 zam istedikleri ve kırmızı çizgilerinin MESS grup sözleşmesinde alınan oran olarak belirledikleri öğrenildi. İşçiler yüzde 25-26 oranının altına bir zammın alınmamasını istiyor.
SENDİKALAŞMAYI OLUMLU ETKİLEDİ
İşçiler MESS grup sözleşmesinin olumlu bağıtlanmasının örgütsüz yerleri de olumlu etkilediğini söylüyor. Bunu şöyle anlatıyorlar: “Mesela yanı başımızda örgütsüz olan bir sürü fabrika var. MESS grubunda olan MMK ve Yücel Boru TİS ile birlikte 500-600 lira zam almış. İkramiye var. Birçok sosyal hakları var. Bu ister istemez diğer fabrikaları etkiliyor. Demek ki biz de sendikalı olsak bu hakları alırız diye düşünüyorlar. Sendikalar eskiden o kadar kötü sözleşme yaptılar ki; örgütsüz olan işçi ‘Biz sendikalı olsak ne olacak. Olanlar bizden farklı değil’ diyordu. Şimdi durum kısmen değişti. Bu sözleşmeden dolayı örgütsüz yerler sendikalaşmaya iyi bakıyorlar. Mesela büyük bir fabrika olan Tosyalı Çelik daha önce Çelik-İş’e üye olmuştu. Patron baskı yapmış, sendikadan istifa edenler olmuş, patronun işten çıkardıkları olmuş. Orada yetki alınamamıştı. Şimdi işçiler yeniden üye olmuş. Tosyalı Çelik’te çoğunluğun sağlandığı söyleniyor. Başka örgütsüz fabrikaların da arayıp sorduğu üye olmak istediği konuşuluyor. Sonuçta işçi çevresinden duyuyor, öğreniyor. Kendi cebine giren paranın artmasının yol ve yöntemini arıyor. Bunun yolu da sendikaya üye olmak ve birlikte davranmak.”
VERGİ DİLİMLERİYLE İLGİLİ DÜZENLEME YAPILMALIYDI
İşçiler aldıkları ücret zamlarının, vergi dilimleri nedeniyle eridiğini söylüyor. Sözleşmede bu konuda bir düzenleme yapılmamış olmasını bir eksiklik olarak görüyorlar. İşçiler, yüzde 15’i aşan gelir vergisi ödemelerinin patronlar tarafından üstlenilmesini istiyor. İşçiler MMK’de daha önce beyaz yakalılar için uygulanan ve daha sonra kaldırılan vergi kesintisinin bir kısmının işyeri tarafından karşılanması uygulamasını hatırlatıyorlar. Yine işçiler, birinci derecede hastaları olduğunda onların yanlarında refakatçi olarak kaldıkları zamanın da ücretli izin sayılması için düzenleme yapılmamasını eleştiriyor. Bazı işçilerin başka bir hak olarak önerdiği konu ise sürekli gündüzde çalışan işçilere birer saat izin verilmesi.