H&M Etiyopya’da hem emeği sömürmüş hem de destek almış

Murat KUSEYRİ
Stockholm

Etiyopya’da tekstil işçilerini günde 1 avroyla çalıştıran dünyanın en büyük giysi tekellerinden H&M’in İsveç devletinden kalkınma yardımı aldığı açığa çıktı.

İsveç Devlet Televizonu’nda çalışan gazeteciler, Etiyopya’ya giderek H&M’e üretim yapan işçilerin çalışma ve yaşam koşullarını araştırmış, işçilerin çok kötü koşullarda ve düşük ücretle çalıştıklarıldıklarını kamuoyuna duyurmuşlardı.

Gazetecilerin yaptıkları araştırmalar, H&M’in Etiyopya’da 4 bin kişiye iş olanağı sağlayacak bir kalkınma projesinin ortağı olduğunu gösterdi. Projeye göre İsveç devletinin bir kurumu olan Swefund, H&M’e üretim yapacak Bangladeş firması DBL’ye 125 milyon kronluk yardımda bulundu. DBL,  2018 yılında üretime geçecek 4 bin kişinin çalışacağı bir fabrika kuracak.

‘AMACIMIZ YOKSULLUĞU AZALTMAK’

Swefund’un Genel Müdürü Gerth Svensson, İsveç Devlet Televizyonu’na  H&M'e yapılan 125 milyon kronluk yardımı Etiyopya'ya  örnek bir fabrika kuracaklarını söyleyerek savundu. “Amacımız dünyanın en yoksul ülkelerinden birinde yoksulluğu azalmak, uygun koşullar ve ücretlerin olduğu bir fabrika inşa etmek” dedi. 

Svensson, gazetecilerin Etiyopya’da ayda 30 avro ücretin uygun ücret olup olmadığı sorusunu, Etiyopya’da ücretlerin oldukça düşük olduğunu ve Swefund’un ücretlerin yükseltilmesi için çalıştığını savunarak yanıtladı. H&M’in fabrikada üretilecek giysileri alması sayesinde 4 bin kişiye iş olanağı sağlayacağını öne süren Svensson, böylelikle kadın terzilerin yaşamlarını iyileştireceklerini iddia etti.

Etiyopya’nın dünyanın en yoksul ülkelerinden biri olduğuna ve halkın çoğunluğunun kırsal kesimde yaşadığına dikkat çeken Svensson, tüm bunlardan dolayı ülkenin gelişme olanağı elde etmesi için dayanıklı ve rekabet gücü olan sanayinin inşa edilmesi gerektiğini söyledi.  Tekstil sektörünün bunun başlangıcı olduğunu öne sürdü. 

H&M yetkilileri ise, Etiyopya’daki proje  hakkında görüş bildirmekten kaçındı. 

KALKINMA YARDIMLARI BÜYÜK TEKELLERİN ÇIKARLARI İÇİN

Swefund'un H&M’in projesine verdiği destek emperyalist-kapitalist ülkelerin yoksulluğu azaltma savıyla reklamını yaptıkları dış yardımların nasıl tekellerin çıkarları için kullandıklarını gösteriyor. Feminist ve insancıl bir politika uyguladığını ve dış yardımların bu amaçla yapıldığını söyleyen İsveç’in gerçek amacının İsveç tekellerinin daha fazla kar etmelerine katkıda bulunmak olduğunu ortaya koyuyor. 
160 milyar kronluk serveti bulunan H&M’in sahibi Stefan Persson, İsveç devletinin desteğiyle Etiyopya’daki işçileri sömürerek, kadın işçileri günde 1 avroya çalıştırarak milyarlarına yenilerini katıyor. 

SWEFUND’UN YÖNETİMİNDE TEKELLERİN TEMSİLCİLERİ VAR

Bir devlet kurumu olan Swefund’un yönetiminde İsveç Sanayi ve Ticaret Odaları, büyük bankalar ve ihracaat yapan büyük şirketlerin temsilcileri var. Tekel ve bankaların temsilcileri sadece Swefund’un yönetiminde yer almakla kalmıyor ve tekellerin çıkarlarını gözeten yeni oluşumlara gidiyorlar.

2013 yılının Mayıs ayında aralarında H&M’in sahibi Stefan Persson’un da bulunduğu 20 civarında şirketin sahibi ve temsilcisi, İsveç’in dış yardım kurumu SİDA’nın Stockholm’deki binasında bir toplantı yaptı.

TEKELLER DIŞ YARDIMLARIN ÖNCÜSÜ!

Toplantıda tekeller Swedish Leadership for Sustainable Development adını verdikleri bir oluşuma gitti.  Söz konusu oluşuma SİDA’nın binasında bir oda tahsis edildi. Dönemin Sanayi ve Ticaret Odaları Başkanı Michael Treschow, oluşumun amacını  “şirketlerin dış yardımların öncülüğünü yapmak” olarak özetledi. 

Swefund ve Swedish Leadership for Sustainable Development sayesinde tekellerin temsilcileri kendi çıkarlarını gözeten kalkınma projeleri hazırlıyor ve devlet bütçesinden şirketlerine kaynak aktarma olanağı buluyorlar.