Sultangazi’de kentsel dönüşüm: Halk kaygıyla yaşıyor

Eylem NAZLIER
İstanbul

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2013’te ‘riskli alan’ ilan edilerek kentsel dönüşüme tabi tutulan İstanbul Sultangazi’deki Cumhuriyet Mahallesi halkı, aynı yıl Bakanlar Kurulu’nun “afet riskli alan” kararına itiraz etti. Danıştay mahalleliyi haklı buldu ve oy birliği ile riskli alan kararını bozdu. Danıştay kararına, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı itiraz etti. İtirazı değerlendiren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, 6 Şubat’ta iptal kararını onadı. Mahallenin afet riskli bölge olmadığı kanıtlanmasına rağmen Sultangazi Belediyesi dönüşümün peşini bırakmadı. Belediye, halkı kentsel dönüşüm için ikna etmeye çalıştı. Sultangazi Belediyesi ve ona yakın bir dernek tarafından düzenlenen Cumhuriyet Mahallesi’nin kentsel dönüşüm toplantısında 16 maddeden oluşan bir bildiri dağıtıldı. Bildiride Toplu Konut İdaresi (TOKİ) ile işbirliği içerisinde proje başlatıldığı, mahallelinin istekleri doğrultusunda bir kentsel dönüşüm gerçekleştirileceği ileri sürüldü. 16 maddeyi inceleyen Siteler Yaşam ve Dayanışma Derneği (SİTEDER) yöneticileri, maddelerin hiçbir hukuksal zemine dayanmadığını dile getirdi. Kapalı ifadeler içeren maddelerle yaşam alanlarının, yıllardır gelişmiş komşuluk bağlarının ve bahçelerinin ranta kurban gitmesinden endişelenen mahalle halkı TOKİ ile görüştü. TOKİ’nin, Sultangazi Belediyesi ile anlaşma yapmadığını bu görüşme ile öğrenen mahalleliler, “Bu saatten sonra bizim belirsizliğe imza atmak gibi bir lüksümüz yok. Eğer burada bir şeyler olacaksa her şey net, şeffaf ve haklarımızın garanti altına alınması yönünde olmalı” diyor.

‘BADANA BİLE YAPMAYA CESARET EDEMEDİK’

SİTEDER Başkanı Havva Alaçam Gül, beş yıllık süreci şu sözlerle aktardı:
“2013’ten bu yana mahkemeler hep lehimize sonuçlandı. Buna rağmen maalesef sürekli yeni bir planla, etik olmayan yollarla rahatsız edilmeye devam edildik. Bir takım insanların evlerimiz, mülkümüz üzerindeki iştahlarının yok olmasını sağlayamadık. Beş yıldır evlerimize ne olacak kaygısı ile badana bile yapmaya cesaret edemedik ve bazı komşularımız bu stresi çekmektense evlerini satıp gitmeyi tercih ettiler.”

‘HAKLARIMIZ GARANTİ ALTINA ALINMALI’

Mahallelinin belediyenin planına ikna edilmeye çalışıldığını dile getiren Alaçam, “Şu an yine iş başındalar, her türlü yolu kullanıp kendi hazırladıkları planın içerisinde mahalle sakinlerini çekmeye çalışıyorlar. Aldatmaca ve baskı ile istedikleri belgeyi imzalatmaya çalışıyorlar. Biz de yasal haklarımızı kullanarak mücadele etmeye devam ediyoruz. Bu belgenin imzalanmasının karşımıza çıkaracağı sorunları iyi biliyoruz” dedi. Mahallede yaşayan herkesin haklarını ve mülklerinin garanti altına alındığı 18 maddelik bir anlaşmayı hukuk danışmanları ve mahallenin katıldığı bir toplantı ile belirlediklerini söyleyen Alaçam, “Hazırladığımız metni belediye başkanına verdik. Maalesef bununla ilgili hiçbir cevap alamadık. Mahallemiz şimdi ve bundan sonra da birilerinin iştahını kabartmaya devam edecek. Buranın sahibi biziz, cumhuriyet mahallesi siteler mevkii bu hale gelene kadar bizler çok zorlu yollardan geçtik ve biz evlerimizde huzur içinde yaşamak istiyoruz. Hazırladığımız 18 maddeyi kabul eden herkesle masaya tabii ki de otururuz” diye konuştu.

‘KENTSEL DÖNÜŞÜM MAĞDURU OLMAK İSTEMİYORUZ’

Mahalleliler, kentsel dönüşüme karşı çıkmadıklarını söyleyerek, karşı çıktıkları şeyin rantsal dönüşüm olduğunu söylüyor. Cumhuriyet Mahallesinde yaşayan Behçet Kayış, adaletli, şeffaf, hak kaybına uğramadıkları bir dönüşümden yana olduklarını vurguluyor. Kayış, “Kentsel dönüşüm mağduru olmak istemiyoruz. Fakat Belediye ve onlardan yana olan dernek sürekli komşularımızı dönüşüme ikna etmeye çalışıyor. Dört ay önce belediye ve diğer dernek kendi aralarında bir ön sözleşme hazırlamış. 16 maddeden oluşuyor bu sözleşme. Bunu da mahallede dağıttılar. Amaçları TOKİ’nin istediği üçte ikiyi sağlanmak. Bizler evlerimizi zor şartlar altında kazanmış emekli insanlarız. Bu yaştan sonra evimizden olmak istemiyoruz” diyor.

Mahalleli Ercan Düğmeci ise “Belediye 2 derneğin  kentsel dönüşüm metinlerini TOKİ’ye sunup sonucu bizlere bildireceğini söyledi. 3 ay geçmesine rağmen bir bilgi dönüşü yapılmadı. Hazırladıkları metni mahalleli üzerinden korku ve baskı kurarak üçte iki çoğunluğa ulaşmak için imzalatmaya çalışıyorlar” sözleriyle mahallelinin endişesini dile getiriyor.

Mahallelerini ve yaşam alanlarını sonuna kadar savunacaklarını söyleyen Erkan Bakkal, “Oldu bittiye getirilerek mahallelinin evlerinin ellerinden alınmasına hukuksal mücadelelerle karşı çıkmaya devam edeceğiz” diyor.

MAHALLELİNİN TALEPLERİ

• Hak Sahiplerine halihazırda yaşadıkları konutların net kullanım alanından(konut içi süpürme alanı) daha az net kullanım alanlı konutların verilmemesi,
• Hak sahiplerine herhangi bir ek bedel talep edilmeksizin bulundukları katta ve cephede konut tahsisi sağlanmalı,
• Hak Sahiplerinin katılımı ile Vaziyet (Durum) Planı, Avan Proje ve Mimari Proje yapılmalı.
• Site yönetimi Hak Sahiplerine devredilmelidir.
• Hak Sahiplerine verilecek kira yardımı 1.500 TL den az olmamak üzere yakın çevredeki emsal kiralar da dikkate alınmalı.
• Hak Sahiplerine taşınma ve geri taşınma bedelleri günün şartları üzerinden ödenmeli..
• Güvenlikli tek site yapılmalıdır.
• Hak Sahiplerine inşaatı yapan yüklenici firma ve/veya  kamu kurumları gereken her türlü ‘garanti’yi vermelidir.