SAMER araştırdı: Kürtler Afrin operasyonuna nasıl bakıyor?

İnanç YILDIZ
Diyarbakır

SAMER, TSK’nin Afrin’e yönelik başlattığı operasyonu Diyarbakırlılara sordu. Ankete göre Diyarbakırlıların yüzde 83.2’si operasyonu desteklemiyor. Araştırmayı değerlendiren SAMER Koordinatörü Yüksel Genç, hükümetin “Kürtler operasyonu destekliyor”, “Operasyon Kürtlere karşı değil” söyleminin aksine Kürtlerin operasyonun kendilerine yönelik yapıldığını düşündüğünü belirterek, Kürtlerin savaş istemediğini dile getirdi. AKP’ye oy veren Kürtlerde de operasyona kaygıyla bakıldığını belirten Genç, Kürtlerde kazanımların korunması için birlikte yaşama duygusunun hakim olduğunu söyledi. 

‘KÜRT HALKI OPERASYON KONUSUNDA İKNA EDİLMİŞ DEĞİL’

Çalışmanın ortaya çıkardığı sonuçları SAMER’in Koordinatörü Yüksel Genç’e sorduk. 

Çatışmalı süreçlerin yoğun olduğu zamanlarda saha çalışması yapmanın güçlüğüne dikkat çeken Genç, “Eğilim yoklaması, bir tür lokal çalışma yaptık. Bölgenin siyasal eğilimlerinin nabzı Diyarbakır’da atıyor. Bu açıdan veriler önemli. İki soruyla gittik. İlk soruda destekleyip desteklemediklerini, ikinci soruda hareketin amacını nasıl tarif ettiklerini ucu açık şekilde sorduk. Yüzde 83.2 oranında bir kesim sahada operasyonu desteklemediğini söylüyordu. Bu bizim açımızdan önemliydi. Çünkü hareket başladığından bu yana AKP iktidarı ve ona yakın medya, bölgedeki Kürtlerin Afrin operasyonunu desteklediğini söylüyordu. Biz bunu görmek istedik. Ancak sunulan algının tam tersi biçimde bölge halkının ezici bir çoğunluğu, harekatı desteklemiyor. İkinci mühim olan şey, harekatı Kürtlerin kazanımlarına yönelik bir girişim olarak tarif ediyorlar. Bu konuda bir tedirginlik hissettiğimizi söylemem gerekir. Bu arada iki şey ortaya çıkıyor. Hükümet operasyonu başlattığından bu yana iki şey üzerinde duruyordu. Birinci Kürtler operasyonu destekliyor ikincisi hedef Kürtler değil teması. Belli ki iktidarın bu konuda başından itibaren kaygısı varmış ve böyle algılandığını biliyormuş ki bunun önünü almak istemiş ama Kürt toplumunu bu konuda ikna edebilmiş değil” dedi. 

AKP’YE OY VEREN KÜRTLERDE DE KAYGI VAR

HDP’ye oy verdiğini söyleyenlerin önemli bir kısmının operasyonu desteklemediğini ancak AKP’ye oy veren Kürtlerin de operasyona kaygıyla baktığını dile getiren Genç, “AKP'ye oy veren Kürtlerde operasyonun desteklenmediğini ve operasyonun hedefi olarak aslında Kürtlerin kazanımlarının görüldüğüne dair bulgular edindik sahada” dedi. 

BİRLİKTE YAŞAM DUYGUSU HAKİM

Sahada ağırlıklı olarak giderek kendisini yalnız hissetmeye başlayan bir kitle ile karşılaştıklarını ve bir aradayken varlıklarını, kazanımlarını koruyabileceklerine dair duygunun olduğunu söyleyen Genç, “Bu yalnızlık duygusu giderek bölgede Kürt ulusal birliği, başka Kürt siyasal hareketlerinin de birlikte hareket etme ihtiyacını gösteriyor, bizim en önemli gözlemlerimizden biri bu. Bu tip girişimler devam ettiği müddetçe farklı siyasal eğilimdeki Kürtlerin zamanla hiç olmadığı kadar çok bir aradalık süreci başlatma zeminlerinin güçlü olduğunu, ya da halktan böyle bir beklentinin olduğunu söylemek mümkün” ifadesini kullandı.

‘KÜRTLER SAVAŞ İSTEMİYOR’

“Afrin’e başlatılan harekat, 2015’te Sur, Cizre gibi Kürtlerin ağırlıklı yaşadığı kentlerde sergilenen sokağa çıkma yasağı uygulamalarıyla paralellik kurarak ve onun travmatik etkileri içerisinde değerlendiriliyor. Bütün bu paralellik içerisinde değerlendirdikleri için aslında Kürtler olarak varlıklarıyla ilgili bir tehdit algısı içindeler” diyen Genç,  “Kürtler hiçbir biçimde savaş istemiyor ve bununla ilgili sürecin nasıl durdurulacağı konusunda kafaları karışmış durumda. Çünkü sahada Türkiye’nin Rojava hattına yönelimlerinin kendisini de çok yönlü olarak değerlendiriyorlar ve olan yine bize oluyor duygusu hakim” dedi. 

‘KÜRTLERİN KAZANIMLARI HEDEFTE’ 

Siyasal ve Sosyal Araştırmalar Merkezi, (SAMER) Afrin operasyonunu Diyarbakırlılara sordu. 

25-26 Ocak tarihinde kentin değişik semt, mahalle ve sokaklarında 203 kişiyle yapılan “lokal anket” ile katılımcılara, “Türkiye’nin Afrin/Efrîn Harekatını destekliyor musunuz?​”, “Sizce Türkiye’nin Afrin’e/Efrîn’e askeri harekatta bulunma sebebi nedir?​” soruları yöneltildi.  “Türkiye’nin Afrin Harekatını destekliyor musunuz?​” sorusuna, Diyarbakırlıların toplamda yüzde 83.2’i “hayır” yanıtı verdi. Harekatı destekleyenlerin oranı ise, yüzde 6.9 da kaldı. Anket katılımcılarının yüzde 43.8’i “desteklemiyorum”, yüzde 39.4’ü “kesinlikle desteklemiyorum”, yüzde 9.9’u “cevap vermek istemiyor”, yüzde 5.9’u “destekliyorum”, yüzde 1’i ise “kesinlikle destekliyorum” yanıtı verdi.  

Saha çalışmasında, “Sizce Türkiye’nin Afrin’e askeri harekâtta bulunma sebebi nedir?​” sorusu da yöneltildi. Yöneltilen bu soruya verilen yanıtlar arasında ise, “operasyonun Kürtlere karşı olduğu” cevabı ağırlıkta. Açık uçlu olan ve birden çok yanıt verilebilen bu soruya katılımcıların yüzde 16,3’ü yanıt vermezken, verilen yanıtların oranı şöyle oldu: 

 “Kürtlerin Kazanımları/Kanton Yönetimleri Hedefleniyor: Yüzde 62.1 

 Kürtler Hedefleniyor: Yüzde 57.6

 Etnik (Kürt Nüfus) Demografi Değiştirilmek İsteniyor: Yüzde 17.7 

 Suriye’de Söz Sahibi Olmak İçin: Yüzde 14.3 

 Güçlerin Oyununa Gelindi: Yüzde 8.4

 Sınır/Ülke Güvenliği İçin: Yüzde 5.9 

Terör İçin: Yüzde 1.5  

Mili Birlik İçin: Yüzde 1”