18 Ocak 2018 12:44

Yerel tohumlar engelleniyor!

Devletin tohum tedariği buğday, arpa ve bazı yem bitkileri gibi kendine döllenen bitkilerle sınırlı kalıyor. Özel tohumculuk şirketleri hızla büyüyor.

Paylaş

Devlet tohum tedarik sistemi içerisinde, buğday, arpa ve bazı yem bitkileri gibi kendine döllenen bitkilerle sınırlı kalıyor. Özel tohumculuk şirketleri ise hızla üretimini artıyor.

Tablo Türkiye’nin tohumda dışa bağımlı olduğunu gösteriyor.

2002 yılında 55 milyon dolarlık tohum ithalatı yapan Türkiye 2016 yılında 202 milyon dolara ulaşmış durumda.

2016 yılı tohum ithalat değerinin en önemli kalemini yüzde 55 ile sebze tohumları oluştururken, bunu patates (yüzde 10), hibrit mısır (yüzde 9), ayçiçeği (yüzde 7), yem bitkileri (yüzde 5) izlemekte.

tohum

ÜLKEDEKİ TOHUM ÜRETİMİ YABANCI KONTROLÜNDE

2002 yılında 17 milyon dolar olan tohum ihracatı 2016 yılında 154 milyon dolara yükselmiş durumda.

2002 yılında 145 bin ton olan tohum üretimi de 2016 yılında 958 bin tona çıkmayı başarmış.

Söz konusu başarı kimin?

15 yılda tohum üretiminin yaklaşık 7 kat artmış gözükmesinin kimseyi yanıltmaması gerektiğine dikkat çeken CHP Milletvekili Orhan Sarıbal, “Önemli olan tohumu kimlerin ürettiğidir” diyerek şu bilgileri kamuoyu ile paylaştı: “Türkiye’de toplam 791 tohum şirketi bulunuyor. Bunların 739’u yerli, 30’u yabancı, 22’si ise yerli ve yabancı ortaklı şirketler. Nicelik olarak her ne kadar yerli sayısı fazla gözükse de önemli olan şirketlerin niteliği. Başka bir deyişle az sayıdaki yabancı ve yabancı ortaklı şirketin toplam pazardan aldıkları pay.”

Gıda zincirinin ilk halkası olan tohumun, biyolojik ve kültürel çeşitliliğin temelini oluşturduğuna dikkat çeken Sarıbal, “Kaliteli tohumun verimliliğin ve üretimin artırılmasında, üretim maliyetinin düşürülmesinde çok önemli bir rolü vardır. Böyle bir sektör özelleştirme politikaları eşliğinde maalesef yabancı tekellere teslim edildi” tespitini yaptı.

PİYASA TEKELLERİN ELİNDE

Ziraat mühendisi kökenli Milletvekili Orhan Sarıbal tohumculuk sektöründeki tekelleşmeye ilişkin şu bilgileri verdi: “Küresel tohum piyasası yaklaşık 41 milyar dolarlık bir değere sahiptir. Ticari tohum pazarında yüzde 26’lık (10.7 milyar dolar) paya sahip olan Monsanto en büyük şirkettir. Onu yüzde 21’lik (8.6 milyar dolar) pazar payı ile DuPont Pioneer ve yüzde 8 (3.3 milyar dolar) ile Syngenta izlemektedir. Dow yüzde 4 (1.6 milyar dolar) ve Bayer ise yüzde 3 (1.2 milyar dolar) paya sahiptirler. En büyük yedi arasında yer alan diğer şirketler Limagrain (yüzde 5) ve KWS’dir (yüzde 4).

DEVLEŞEN TEKELLER

2016 yılında Alman kimya ve ilaç devi Bayer, tohum ve tarım ilaçları üreticisi Amerikan Monsanto firmasını 66 milyar dolara satın aldı. Bayer’in dünya tohum piyasasındaki payı yüzde 29’a yükseldi. Böylelikle Bayer dünyanın en büyük tohum ve tarım ilacı üreticisi haline geldi.

Öte yandan Amerikalı kimya devleri DuPont ile Dow Chemical 130 milyar dolar karşılığında birleşme kararı aldılar. Dev birleşme sonucunda şirketin küresel tohum piyasasındaki payı yüzde 25’e yükseldi. (EKONOMİ SERVİSİ)

ÖNCEKİ HABER

TCDD’de ölüme davetiye çıkarılıyor

SONRAKİ HABER

Aygün işçileri ocak zamlarının açıklanmasını istiyor