Gazetecilerin 2017'si: Sansür, baskı, cezaevi…

2017 yılını geride bırakıyoruz. Geride bıraktığımız yılda adliye koridorları hiç boş kalmadı, gazeteciler yaptıkları haberler nedeniyle tutuklandı, kimileri ilk kez hakim karşısına çıktı, kimilerinin geçen aylara rağmen hâlâ iddianamesi bile hazırlanmadı. Mahkemelerde hakimler “Bu haberi neden yaptın, bu kişi ile neden röportaj yaptın” diye sorarken gazeteciler de meydanlarda, adliye koridorlarında yanıtladı bu soruyu: Haber yapmak suç değildir, görevimizdir. Baskıların arttığı, gazetelerin, ajansların kapatıldığı, bazın özgürlüğünün ayaklar altına alındığı bu yılda gazeteciler arasındaki dayanışma da alabildiğine büyüdü. 

Gazeteciler bütün baskılara rağmen yan yana dik durmaktan, gazeteciliği ve halkın haber alma hakkını savunmaktan geri durmadı. 2017 biterken birkaç gazeteci davasını toparladık. 

Ve bir kez daha hatırlatmak itedik: Gazetecilik suç değildir, mesleğimize, meslek onurumuza ve halkın haber alma hakkına sahip çıkmaya devam edeceğiz.

TÜRKİYE EN ÇOK GAZETECİ HAPSEDEN 2. ÜLKE

Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütünün raporuna göre, 2017’de dünya genelinde 65 gazeteci öldürüldü. 2018 yılına 326 gazeteci hapiste giriyor. 54 gazeteci ise rehin olarak tutuluyor. Uzun yıllardır muhalif medyası kalmayan Çin, 2017’yi dünyanın en büyük gazeteci hapishanesi olarak tamamladı. Türkiye ise cezaevlerinde en çok profesyonel gazeteci bulunduran ülke konumunda. Suriye ve Meksika, gazeteciler için en ölümcül ülkeler olmaya devam ederken, 2017’de öldürülen kadın gazetecilerin sayısı ikiye katlandı. RSF’nin raporuna göre, öldürülen medya mensuplarının 50’si profesyonel gazeteci, 7’si yurttaş gazetecisi, 8’i de kameraman ya da çevirmen gibi medyanın diğer çalışanları.  İçlerinden 39’u doğrudan gazeteci oldukları için hedef alınarak öldürülmüş, 26’si ise hava saldırısı, topçu ateşi ya da intihar eylemi nedeniyle görev başındayken hayatını kaybetti.

CUMHURİYET DAVASI: SAVUNMA DA ENGELLENDİ

Cumhuriyet gazetesi çalışanları hakkında açılan davada 18’i Cumhuriyet çalışanı olmak üzere 20 kişi yargılanıyor. Gazetenin Genel Yayın Yönetmeni Murat Sabuncu, İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay ve Muhabiri Ahmet Şık dava kapsamında tutuklu yargılanıyor. Gazetenin Muhasebe Çalışan Emre İper ise dün 267 günlük tutukluluğun ardından tahliye edildi. “FETÖ/PDY ve PKK/KCK örgütlerine üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek” iddiasıyla yargılanan gazetecilerin ilk duruşması ise 24 Temmuz Dünya Gazeteciler ve Basın Bayramı’nda görüldü. 25 Aralık’ta görülen son duruşmasında Ahmet Şık’ın savunması engellenince Murat Sabuncu ve Akın Atalay da savunma yapmadı. Davanın 2018’deki ilk duruşması ise 9 Mart’ta görülecek. Dava boyunca onlarca kampanya örgütlendi, gazeteciler adliye koridorlarında ve şehrin çeşitli meydanlarında “Gazetecilik suç değildir” diye haykırdı. 

DAYANIŞMA HEDEFTEYDİ

Kapatılan Özgür Gündem davalarında ise hem gazetenin çalışanları hem de gazete ile dayanışma içinde olan isimlere ceza yağdı. Gazetenin Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İnan Kızılkaya ve İmtiyaz Sahibi Kemal Sancılı’nın da aralarında bulunduğu 9 kişi hakkında “Devletin birliğini ve ülkenin bütünlüğünü bozmak” ve “Terör örgütüne üye olmak” iddiasıyla açılan dava devam ediyor. Gazetenin 50 nöbetçi yayın yönetmeninin yargılandığı 37 davanın 22’si karara bağlandı. Davalarda dayanışmaya 187 ay 15 gün hapis cezası ve 68 bin TL para cezası kesildi. ‘Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği’ davalarında yargılanan Gazeteci Murat Çelikkan 45 gün cezaevinde kaldıktan sonra adli kontrol uygulamasıyla serbest bırakıldı. Gazetenin Eski Eş Genel Yayın Yönetmeni Eren Keskin ise hedefteydi. Keskin’e yargılandığı ve karara bağlanan davalardan 100 bin liranın üzerinde para cezası verildi. Keskin’in devam eden onlarca davası var.

GAZETECİLER HEP YAN YANA DURDU

2017’nin en çok tartışılan diğer bir davası ise RedHack’in yayımladığı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’a ait mailleri haberleştirdikleri için yargılanan 6 gazetecinin davası oldu. 

Diken Eski Editörü Tunca Öğreten, BirGün Gazetesi Çalışanı Mahir Kanaat, KHK ile kapatılan DİHA Haber Müdürü Ömer Çelik ile Muhabiri Metin Yoksu, ETHA Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Derya Okatan ve Yolculuk Gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Eray Sargın’ın yargılandığı davada tutuklu 3 gazeteciden Ömer Çelik, 24 Ekim’de tahliye edildi. Kanaat ve Öğreten ise 6 Aralık’ta görülen son duruşmada özgürlüklerine kavuştu. 10 aydır iddianamesi olmaksızın tutuklu bulunan Die Welt Türkiye Muhabiri Deniz Yücel de önce aynı soruşturmaya dahil edildi. 

Kendisi ifade vermeye giden ve kaçma şüphesi iddiasıyla tutuklanan Yücel, cezaevinde tecritte tutuluyor. Duruşmalar boyunca gazeteciler meslektaşlarını hiç yalnız bırakmadı, gazeteciler adliye koridorlarında yan yana omuz omuza durdu. Tüm baskılara rağmen 2017’de gazeteciler arasındaki dayanışma büyüdü.

BİR ADALETSİZLİK ÖRNEĞİ: TÜRFENT DAVASI

2017 yılında devam eden davaların yanı sıra bazı davalarda da karar çıktı. KHK ile kapatılan DİHA Muhabiri Nedim Türfent davası bunlardan biri oldu. duruşmalarda Türfent hakkındaki tüm iddialar çürütülürken dinlenen tanıkların neredeyse tamamı ifadelerini işkence altında verdiğini itiraf etti. Buna rağmen 15 Aralık’ta görülen son duruşmada Türfent’e  8 yıl 9 ay hapis cezası verildi. 7 Aralık 2016’da tutuklanan ve 22 yıla kadar hapis istemiyle hakkında dava açılan dihaber Muhabiri Mehmet Güleş’e ise 9 yıl 4 ay 15 gün hapis cezası verildi.

2017’de basın kurumlarının kapısına vurulan mühürler de vardı. 2017’de dihaber, Gazete Şûjin ve Kürtçe günlük tek gazete Rojeva Medya kapatıldı. (MEDYA SERVİSİ)

2017 kadınlar için nasıl bir yıldı?

Türkiye ve dünyada 2017 yılına damga vuran olaylar

İşçi eylemleri 2017’de artış gösterdi

2017 kültür sanat ajandasından notlar

2017’de bilim ve teknoloji alanında yaşanan gelişmeler

2017’de Suriye'de neler oldu?