09 Aralık 2017 05:39

HDP ve CHP’den 2018 Merkezi Bütçe tasarısına şerh

HDP ve CHP, 2018 Merkezi Bütçe tasarısına şerh koydu. HDP bütçeyi ‘savaş bütçesi’ diye eleştirirken, CHP ise ‘rant bütçesi’ olarak tanımladı. 

Paylaş

Hayri DEMİR 

Meclis Genel Kurulu'nda önümüzdeki hafta mesaisi başlayacak olan 2018 Merkezi Bütçe görüşmelerine dair muhalefet partilerinin komisyon aşamasındaki eleştirileri bütçe raporuna girdi. 

Halkların Demokratik Partisi (HDP), hazırladığı 205 sayfalık muhalefet şerhinde ilk günden bu yana getirdiği "savunma ve güvenlik ağırlıklı savaş bütçesi" eleştirisini yaptı. 

CHP’nin şerhinde ise, 16 yıldır iktidarda bulunan AKP hükümetlerince Meclis'e getirilmiş "en vicdansız ve adaletsiz" bütçesi olarak tanımlandı. 

Muhalefet, "içeride OHAL, dışarıda savaş hazırlıklarıyla kendini gösteren AKP siyasetlerinin finansal tablosundan ibaret" olduğuna dikkat çekti. 

'GİTGİDE KABARAN BİR GÜNVELİK BÜTÇESİ' 

HDP’nin "Savaş bütçesi" tespitine vurgu yapılan şerhin ilgili bölümünde, şu ifadelere yer verildi: "Devletin savunma ve güvenliğe ayırdığı pay çeşitli kalemlere dağılmış olduğu için net olarak görülemese de Millî İstihbarat Teşkilatı, Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği, Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığının payına ayrılmış bulunan bütçe 2017’de 64 milyar küsurdu, 2018’de 84,5 milyardan fazla olacak. Aradaki 20 milyarlık fark aslında millî eğitime ya da sağlığa ayrılan yatırım paylarının toplamından bile fazla. Bütçede görünmeyen savunma kalemleri ve görünmeyen savunma giderleri de var. Gitgide kabaran bir savunma ve güvenlik bütçesiyle karşı karşıyayız. 2018 bütçesi, iktidardaki ittifakın ve Cumhurbaşkanı’nın önümüzdeki dönemi silahlı çatışmaların artacağı ya da artma eğiliminin yüksek olduğuna dair yönelişini açığa vuruyor. Türkiye'nin neden ötürü, Rusya'dan milyarlarca dolar vererek S-400 füze savunma sistemleri alması gerektiği hala doyurucu bir biçimde açıklanmış değildir. Türkiye'nin bir savaş bütçesine yönelmesinin gerçek nedeni, düşmanlarla kuşatılmış olması ve 'terörizm' tehdidi altında bulunuyor olması değildir. Bu, AKP hükümetinin izlediği iç siyasetin türevi olan dış siyasetin sonucudur."

‘ETKİLİ DENETİM YAPILAMIYOR’ 

Muhalefet şerhinde 2016 yılıyla birlikte belirgin bir biçimde bütçe açığının ve kamu borçlanmasının da arttığına dikkat çekilerek, bunun da başta faiz oranları olmak üzere enflasyon gibi göstergeler üzerinde etkili olduğuna işaret edildi. 
 
Bakanlıklar ve diğer özel bütçeli kuruluşların bütçelerine dair verilerle değerlendirmelerin de yer aldığı şerhte özellikle bütçeyi denetlemekle görevli Sayıştay'ın etkin bir denetim yapamadığını vurgulandı. 

'BÜTÇE HALKLA BİRLİKTE YAPILMALI'

Bütçenin yapım şekline dair de eleştirilerde bulunan HDP, şunları belirtti: "Bütçenin en aşağıdan, mahalle meclislerinden, halk meclislerinden, işyeri meclislerinden yani toplumun en alttaki örgütlenmelerinden başlayarak yapılması gerekiyor. Bunun modelleri de var. Buna katılımcı bütçe, demokratik bütçe ya da halk bütçesi denebilir. Ancak bu yapılırsa gerçek bir bütçe hakkından söz edilebilir. Böyle bir model üzerinde uzlaşılabilinirse doların yükselişi, enflasyon, işsizlik gibi yapısal sorunlarla baş edebilinir ya da siyasal ve benzer krizlerin önüne geçilebilinir. Şimdiki durumda 760 milyar liralık ödenek harcanırken ya da finansal kaynakları sağlanırken toplumun yüzde 90’ının bundan hiçbir şekilde haberi olmamaktadır."
 
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ise, 106 sayfalık muhalefet şerhinde 2018 bütçesinin ekonomide istihdam yaratacak ve üretime dayalı bir büyüme modelinin ilkelerini yaşama geçirecek bir bütçe olmadığına vurgu yaptı. 

CHP: RANT BÜTÇESİDİR

Aynı zamanda rant politikalarıyla şekillenen bir bütçe tespitinde bulunan CHP, "İktidarın 2018 bütçesi tercihini bir kez daha rant sermayesinden yana kullanmaktadır. Bu bütçe, bir kez daha rant sermayesini, emekçilerin başta olmak üzere üretici güçler aleyhine güçlendirmeyi tercih eden, halkın geniş kesimlerinden aldığını, iktidar çarklarını besleyen bir avuç yandaş sermayedara aktarma bütçesidir" eleştirisinde bulunuldu. 

‘PARTİ DEVLET BÜTÇESİ’ 

Şerhte, şu ifadelere yer verildi. "Bu bütçe Türkiye'nin kalkınmasının değil, inşa edilmekte olan parti devletinin geleceğini öncelemektedir. Hak temelli bir sosyal devletle kalkınan değil, yoksulluğu yöneten bir siyasi anlayışın ürünü bir bütçe ile karşı karşıya bulunmaktayız."
 
MHP'nin de şerh olarak hazırladığı metinde, hükümetin ekonomi politikalarına destek verildi. 

MHP: 2019'A HAZIRLIK İÇİN ÖNEM TAŞIYOR

Son zamanlarda hükümetin en büyük destekçisi olan MHP'nin şerhinde ise, "Anayasa değişikliği paketi ile demokrasi dışı müdahaleleri engelleyecek yeni bir hükümet sistemi ortaya çıkmıştır. Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi olan bu sistem ile etkin hükümet, kudretli devlet tesis edilmiştir. 2018 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Tasarısı, 2019 yılında tam anlamıyla yürürlüğe girecek olan, bu yeni hükümet etme sisteminin hazırlıklarının gerektireceği ihtiyaçların karşılanması bakımında da önem taşımaktadır" denildi. (Ankara/MA) 
 

ÖNCEKİ HABER

İşte MEB’in ‘milli’ öğretmen kriterleri

SONRAKİ HABER

Euroleague 11.Hafta MVP’si belli oldu: Alexey Shved

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...