Narenciye üreticisi maliyetlerle baş edemiyor

Hatay’ın Erzin ilçesinde narenciye üreticileri ürünlerini 15 yıl önceki fiyattan satabiliyor. Üstelik bu sene rekolte düşük olduğu için fiyatlar geçtiğimiz yıllara göre daha yüksek. Görüştüğümüz üreticiler 15 yılda girdi maliyetlerinin 10 kart arttığını ürettikleri ürünün fiyatının ise aynı olduğunu dile getirdiler.

Narenciye üreticisi Tanju Gönen, narenciye fiyatlarının bu sene geçmiş yıllara kıyasla yüksek olduğunu dile getirdi. Bunun nedeninin rekolte düşüklüğü olduğunu anlatan Gönen, maliyetlerinin sürekli arttığını ifade etti. Akaryakıt, gübre, ilaç, su gibi bu yıl yüzde 30’un üzerinde zamlandığını aktaran Gönen, “Örneğin 15 yıl önce 50 kuruş olan fiyat bugün de 50 kuruş. Ama girdilerin bu güne gelindiğinde 10 kat arttığını görmekteyiz. Kısacası narenciye fiyatları 15 yıldan bu yana aşağı yukarı aynıdır. Üreticilerin her yıl çeşitli kurumlara bankalara olan borçları her yıl artmakta üreticilerin durumu her geçen yıl kötüye gitmektedir” dedi.

FİYATIN ‘YÜKSEK’ OLMASI KİMSEYİ YANILTMASIN

Yeşil Kent Sulama Kooperatifi Başkanı Mustafa Vural, bu yıl narenciye fiyatlarının geçmiş yıllara göre yüksek olmasının kimseyi yanıltmaması gerektiğine dikkat çekti. Bir kıyaslama yapılacaksa bunun girdiler üzerinden yapılması gerektiğini söyleyen Vural, “Motorin, sulama suyu, ilaç, gübre gibi girdilerin yüksek olduğunu yaşayarak gördük. Örneğin biz üreticinin enerji fiyatlarının yüksek olması nedeniyle bunu üreticinin sulama ücretine yansıtmak zorunda kalıyoruz, hükümetin üreticinin kullandığı motorine ve enerjiye devlet desteği ve düşük fiyat uygulaması gerekir. Üreticiden 50–60 kuruşa alınan narenciye şuan tüccarın elinde 80–90 kuruş” diye konuştu.

ARACILAR DAHA ÇOK KAZANIYOR

Üreticilerin 1 yıl emek vererek yetiştirdiği ürünlerden aracı ve tüccarların iki aylık gibi bir dönemde daha fazla kazandığına vurgu yapar Vural, “Özellikle narenciyenin vasıfsız işçilere 6 ay gibi bir iş alanı yarattığı gerçeğini de yetkililerin görmesi gerekir. Ülkemizde tarım bitirilmiş dışarıdan tarım ürünlerinin ithal edildiğidir süreci yaşamaktayız, narenciye üreticisi de bu durumdan nasibini almaya başlamıştır” dedi.

ÜRETİCİ BANKA BORÇLARINI ÖDEYEMİYOR

Erzin Ziraat Odası Başkanı Ahmet Keskin, üreticinin maliyetlerini göz önüne alınca fiyatların yüksek olmadığını dile getirdi. “15 yıl öncesine göre girdilerin 10 kat arttığını düşünürsek bu gün narenciye fiyatının 1.50 TL olması gerekir. Narenciye fiyatlarının hak etmediği yerde olduğu aşikardır” diye konuştu. Üreticinin durumunun iyi olmadığının göstergesinin banka borçları olduğunu söyleyen Keskin, borçlarını ödeyemeyen üreticilerin yüksek faizle yeniden yapılandırdığını anlattı.

GİRDİ FİYATLARI 10 KAT ARTTI

Ziraat Mühendisi ve Narenciye Üreticisi Nejat Ertaç, narenciyede sadece satsuma türlerinde azda olsa bir artış olduğunu, diğer türlerde bir artış olmadığını aktardı.

Mandalina türlerinin geçmiş yıllara göre fiyatının azda olsa yükselme nedeninin rekoltenin düşük olması olduğunu söyleyen Ertaç, “Narenciye fiyatları geçmiş yıllara göre hatta 15 yıl öncesine göre kıyaslandığında aynı olmasına rağmen girdi fiyatları en az 15 yıl öncesine göre 10 kat artmıştır. Örneğin son 2 ay içerisinde tarım ilaçlarına yüzde 20’nin üzerinde zam yapılmıştır. Motorine gelen zamda cabası. Üreticilerin bu günkü koşullarda narenciye fiyatlarını belirleme şansı yok. Fiyatları ihracatçılar belirlediğinden üretim maliyetlerini göz önüne almıyorlar. Onlar sadece yapacakları kârın hesabını yapıyorlar. İhracatçıya verilen teşvik üreticiye yansımıyor. Aslında teşvikin üreticiye yansıması için üreticiler lehine önlemler alınmalı ya da yasal düzenlemeler yapılmalı. Narenciye üreticilerinin sorunlarının çözümünde narenciye borsası, hal yasasında üreticiler lehine düzenlemeler yapılmalı. Esas olarak üreticinin kooperatifleşmesi kendi örgütünü kurarak bir güç oluşturmasından geçmektedir” dedi. (Hatay/EVRENSEL)