23 Kasım 2017 13:40

Yerli tütün yok oluyor

CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, hükümet politikalarıyla ve çok uluslu şirketlerin yerli tütünü bitirme noktasına getirdiği uyarısında bulundu. 

Paylaş

Derya DURSUN
İstanbul

Tütün üretiminin geldiği nokta ile ilgili açıklama yapan CHP Milletvekili Orhan Sarıbal, TEKEL’in sigara fabrikaları ve markalarının 2008 yılında 1 milyar 720 milyon dolara British American Tobacco’ya (BAT) satıldığını hatırlattı. Ardından, Özelleştirme Yüksek Kurulunun 2009’da kalan 60 adet yaprak tütün işletmesini kapattığını belirten Sarıbal, “Böylelikle ismi marka olmuş bir buçuk asırlık bir kurum olan TEKEL yok edilmiş oldu. Cumhuriyetin ilk yıllarında Reji İdaresi’nin yabancılardan satın alınmasıyla kurulan TEKEL, özelleştirme adı altında yeniden yabancılaştırıldı” diye konuştu. 

ÜRETİCİ UNUTULDU

Destekleme alımlarının kaldırılarak sözleşmeli usule geçilmesi, TEKEL’in özelleştirilmesi, girdi fiyatlarındaki yükselişler ve ithal tütün kullanımındaki artışın tütün üreticisinin gelirlerini düşürdüğünü söyleyen Sarıbal, bunun sonucunda tütün ekimi ve istihdamında çok büyük daralma yaşandığını ifade etti.

‘TÜTÜN İTHALATÇISI OLDUK’

Bir zamanlar dünyada şark tipi tütün üretiminin dörtte birini gerçekleştiren ihracatçı bir ülke olan Türkiye’nin AKP hükümetlerinin uyguladığı ithalat odaklı politikalar nedeniyle “net tütün ithalatçısı” konumuna geldiğine vurgu yapan Sarıbal, Bu sonuçta 1986 yılından beri ithal edilen tütünlerde kg başına 3 dolar, sigarada paket başına 40 cent olarak uygulanan tütün fonunun 2009 yılından itibaren kademeli olarak kaldırılmasının da çok önemli bir rolü bulunmaktadır” dedi. 

RAKAMLAR SÖZE GEREK BIRAKMIYOR

Yerli tütünün çok uluslu şirketlere kurban edildiğini belirten Sarıbal, yıllara göre yerli tütünün nasıl yok olmakla yüz yüze geldiğini şu istatistiklerle açıkladı: 
* 2003 yılında 406 bin üreticiden tütün alımı yapılmış iken, 2016 yılında 56 bin üreticiden tütün alımı yapıldı.
* Tütün üretimi 2002 yılında 153 bin ton iken, 2016 yılında 70 bin tona düştü.
* Tütün ihracatı 2003 yılında 112 bin ton iken, 2016 yılında 52 bin tona geriledi.
* Tütün ithalatı 2003 yılında 70 bin ton iken, 2016 yılında 103 bin tona yükseldi.
* 2016 yılında 360 milyon dolarlık tütün ihracatına karşılık, 560 milyon dolarlık ithalat yapıldı.
* 2003 yılında Türkiye’de üretilen sigaralarda 46 bin ton yerli tütün kullanılırken, 2016 yılında kullanılan yerli tütün miktarı 15 bin tona düştü.
*  2003 yılında Türkiye’de üretilen sigaralarda 63 bin ithal tütün kullanılmasına  rağmen 2016 yılında kullanılan ithal tütün miktarı 101 bin tona yükseldi.
* 2016 yılı itibariyle Türkiye’de üretilen sigaralarda kullanılan tütünün yüzde 87’si yabancı kökenli, yüzde 13’ü ise yerli tütünlerden oluştu.

ÇÖZÜM VAR

Sarıbal açıklamasında, yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:

* Mevcut durumda üreticiler çok uluslu şirketlerin temsilcileriyle bireysel olarak sözleşme yapmaktadır. Üreticiler her an üretemez hale gelme korkusuyla sözleşmeden doğan haklarını takip edememektedir. Bu nedenle sözleşmeli üretimde devlet garantör olmalı.
* Sözleşmeler üretici örgütleriyle alıcı firmalar arasında toplu pazarlıkla yapılmalı.
* Tütün üreticilerinin Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumunda (TAPDK) temsil edilmeleri sağlanmalı.
* Tütünün üretim, pazarlama ve denetimini yapacak, sosyal sorumluluğu da olan (TEKEL gibi) bir kurum yeniden kurulmalıdır.

ÖNCEKİ HABER

384 cezaevinde 232 bin 132 mahkum var

SONRAKİ HABER

Konut satışları da inişe geçti

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...