18 Kasım 2017 20:02

Şair Enver Gökçe ölümünün 36. yıl dönümünde anılıyor

Tahir Şilkan, ölümünün 36. yıl dönümü dolayısıyla usta şair Enver Gökçe’yi yazdı.

Paylaş

Tahir ŞİLKAN

“Senin emekçin olaydım
Şen olası türküsü
Dost kokusu, dost selamı Türkiye”

ENVER GÖKÇE

(Ölümünün 36. yıldönümünde saygıyla)

Enver Gökçe,1920 Erzincan doğumludur. Tüm öğrenim hayatı Ankara’da geçen Enver Gökçe, Ankara Dil Tarih Coğrafya Fakültesi, Türkoloji bölümünü bitirmiştir.

Enver Gökçe Eğinlidir. Fakülte bitirme tezi, “Eğin Türküleri” üzerinedir. Evrensel Basım Yayın’ca yayınlanmıştır.

Enver Gökçe genç yaşta devrimci mücadele içerisinde örgütlü biçimde yer almış, bunun bedelini de çok ağır bir biçimde ödemiştir. Edebiyata genç yaşlarında ilgi duymuş ve şiir yazmaya başlamıştır.

Bestelenerek pek çok sanatçı tarafından seslendirilen ‘Görüş Günü’ şiiri, ilk şiirlerinden biridir; üniversite öğrencisi olarak üç ay süren ilk tutukluluğu sırasında yazdığı bir şiir.

“Bugün görüş günümüz
Dost kardeş bir arada
Telden tele
Mendil salla el salla
Merhaba!
İzin olsun hapishane içinde
Seni
Senden sormalara doyamam
Yarım döner cıgaramın ateşi
Gitme dayanamam”

*

Üniversiteyi bitirdikten sonra yalnızca bir yıl Kredi Yurtlar Kurumu’nda memur olarak çalışabilmiştir, 1951 TKP Tevkifatıyla tutuklanmıştır. İstanbul 1. Şubede iki yıl Tabutluk’ta kalmıştır.

“…1. Şubede kaldığım zaman içinde işkence yapıldı. Havasız ve hatta ekmek ve su verilmediği günler oldu; birçok kanunsuz işlem neticesinde ruh sağlığı bozulanlar ve intihar edenler oldu. 7 sene hapis cezası aldım. İstanbul’dan Adana’ya kadar parmaklarımızdan ve ellerimizden kelepçeli olarak getirildik…Eğer sağlığım el verirse, ömrüm vefa ederse 51 tevkifatının destanını yazmak istiyorum…” (Ne hazindir ki, hem sağlığı hem de ömrü vefa etmemiştir.)

Bu dönemi anlatan bir şiirinin başlangıcını anımsayalım:
“Zaman akar, zaman geçer./ Zaman zindan içinde./ Biz mapusta gürül gürül yatardık/ Yılan çıyan içinde./ Getirdiler ite kaka bir yiğit/ Ayak çıplak/ Ak bir mintan içinde./ Zaman zaman içinde/ Işık duman içinde”

*

Enver Gökçe, “Ben sanattan ne anlıyorum?” sorusunun yanıtını açık bir şekilde vermiştir:

“Ben sınıf edebiyatı yapıyorum. Bence sanat, emekçi sınıfın yaşam kavgasındaki gücünü, kudretini ortaya koymalıdır. …İyi başarılı bir eseri meydana getirebilmek için önce sosyal bir içerik, sonra da estetik bir kılıf zorunludur… Bir sanatçının doğru, devrimci bir yönde bir şeyler verebilmesi için, pratik ve teori arasındaki işbirliğini daima göz önünde tutması gerekir. Dünyayı ve olayları ancak diyalektik metodun ışığında kavrayıp yorumlayabiliriz… Dünyamızı insanca yaşanabilecek bir hale getirmek için şiiri ve sanatı sosyo-politik bir mücadelenin araçları olarak görüyoruz… İyi bir sanatçı olmak için önce, kendi halkını sevmek, daha doğrusu bu halkın içinden, bu halkın en devrimci sınıfına bağlılık göstermek, içtenlikle bunu yapmak şarttır…”

*

Hapis cezasının bitiminde sürgün cezası ile de cezalandırılır. Sürgün sonrasında, geçici işler, düzeltmenlik, gördüğü işkencelerin eseri olan rahatsızlıklar, yoksulluk nedeniyle yılın belli aylarını köyünde geçirme zorunluluğu, işsizlik, acı dolu yıllar… Bulduğu bazı işlerden sakıncalı olduğu(!) gerekçesiyle çıkarılması, 1970’li yıllarda yazar örgütlerinin, yazar arkadaşlarının desteğiyle nispeten daha iyi bir dönem. 12 Eylül faşizmi, ardından 19 Kasım 1981’de, Ankara Seyranbağları Huzurevi’nde sona eren onurlu ama zorlu bir hayat…

Enver Gökçe, ‘Memleketimin Şarkıları’ şiirinde diyor ki;

“Ben, bizden olan bütün insanların dostu;
Adı, haritalarda bile bulunmayan
Bir köyündenim Anadolu’nun
Güzel şeylere hasrettir memleketim.
Güzel şeylere hasret bu dünya
Yıllardır, kanda ve ateşte mısralarım
Yanan şehirlerin
Ağır tankların tekerlekleri arasında”

*

Toplumcu gerçekçi edebiyatımızın yüz akı şairlerinden olan Enver Gökçe, edebiyatımıza Pablo Neruda’nın şiirlerini çevirerek de hizmet etmiştir. Yaşadığı hayat koşulları, acılar, sıkıntılar küskün bir şekilde bu dünyadan gitmesine yol açmıştır. Onun hatırasını, belki de vasiyet şeklindeki dileğini hatırlatmak gerektiğini düşünüyoruz.

AND OLSUN, ŞART OLSUN

Ben
Böyle
Taşların
Çukurların
İçinde
Kalmışsam
Yalnızsam
Hor
Görülmüşsem
Arkasızsam
Ve
Böyleyse
Bahtı
Siyahım
Yemin
Kasem
Olsun
Ve
And
Olsun
Şart
Olsun
Yerde
Kalmaz

ÖNCEKİ HABER

Akciğer hastalıklarına ilişkin doğru bilinen yanlışlar

SONRAKİ HABER

‘Kadınların işsizliği hükümetin politikalarıyla ilişkili’

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...