‘Meralarımızı imara açıyoruz yurt dışında mera kiralıyoruz’

Ahmet KANBAL

Türkiye’de son yıllarda kırmızı et, canlı hayvan ve saman ithalatı arttı. Bununla da yetinmeyen hükümet, kendi meralarını imara açarken, yurt dışında mera kiralamaya başladı. ZMO İzmir Şube Başkanı Ferdan Çiftçi, yurtdışında mera kiralamasının çözüm olmadığını kaydetti.

Hükümet şimdi bulduğu çözümde ise yurtdışında mera kiralayarak, oralarda hayvancılık ve çiftçilik yapmaya başladı. Yani kendi meralarımızı asıl vasıflarından çıkarırken, birileri para kazansın diye yurtdışında hayvancılığımızı ve tarımımızı devam ettireceğiz diye mera kiralıyoruz. Bu çözüm olmadığı gibi kabul edilecek bir şey de değil.”
  
Türkiye’de son yıllarda yükselen et fiyatları ve ithalatı ile birlikte hayvan ve saman ithalatı da arttı. 2012 yılında yaşanan saman krizinin üzerinden geçen 5 yılın ardından 2017 Haziran ayından bu yana 10 bin ton saman ithalatı yapan Türkiye’de, et ve canlı havyan ithalat rakamları da her geçen gün yükseldi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre; Türkiye sadece 2017 yılının ilk 6 ayında 548 milyon 419 bin dolarlık canlı hayvan, 7 milyon 704 bin dolarlık da et ve yenilen sakatat ithal etti. 2008 yılından bu yana et fiyatlarının yüzde 150’nin üzerinde artış yaşadığı Türkiye’de, kuru yem fiyatları da aynı oranda artış yaşadı. 
 
Çiftçiler ve uzmanlar, fiyat artışlarını üretimdeki verimsizliğin yanı sıra tarım toprakları ve mera alanlarının azalmasına bağlarken, Türkiye 2001 yılından bu yana tarım alanlarının yüzde 23’ünü, mera alanlarının ise yüzde 28’inden fazlasını kaybetti. Buna karşılık Meclis’e getirilen ve mera alanlarını imar ve sanayiye açmak için Mera Kanunu’nun 61. maddesinde yapılmak istenen değişiklik Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edildi. Böylece Türkiye’nin mera alanları imar ve sanayiye açılırken, Türkiye şu ana kadar Sudan’da 8 milyon hektara yakın tarımsal arazi kiraladı. 

SAMAN, ET VE HAYVAN İTHALATININ ÖNÜ TAMAMEN AÇILDI

Türk Mimar ve Mühendisler Odası Birliği (TMMOB) Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) İzmir Şube Başkanı Ferdan Çiftçi, Türkiye'nin saman, et ve hayvan ithalatı ile tarım ve hayvancılık uygulamalarını değerlendirdi. 2008 sonrasında hayvancılıkta ciddi sıkıntılar yaşanmaya başladığını belirten Çiftçi, “Türkiye o günden sonra dışarıya dayalı bir politikayı güçlendirerek devam ettirdi. Bunu da hep et fiyatları üzerinden konuşarak yaptık. Bu süreç içerisinde Türkiye ciddi anlamda büyükbaş ve küçükbaş hayvan ile kırmızı et ithalatı gerçekleştirdi. Bunu hep et fiyatlarının düşmesi için yaptık. Ama et fiyatları düştü mü? Ne yazık ki et fiyatları hiç düşmedi. En son kurbanlık koyuna kadar geldik ve kurbanlık koyun da ithal ettik. Son yıllarda saman ithalatına başladık ve 2017’de bu artarak devam etti” dedi. 
 
Kaba yem ihtiyacının arttığını ve hayvancılığın girdi maliyetlerinin yükseldiğini vurgulayan Çiftçi, mera alanlarının korunması ve buğdayda yaşanan alan kaybının engellenmesi gerektiğinin altınız çizdi. Türkiye’nin aksi durumda saman, hayvan ve et ithalatına devam etmek zorunda kalacağını dile getiren Çiftçi, burada kazanacak tarafın üretici, çiftçi ya da köylü olmayacağını aksine çok uluslu şirketler olacağını söyledi. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba’nın “Ucuz et nasıl yenir göstereceğiz” sözlerini hatırlatan Çiftçi, şöyle dedi: “Sayın Bakan gelir gelmez önceki Bakan Faruk Çelik’in direndiği gümrük vergilerinin sıfırlanmasına ilişkin kararnameyi imzalayıp sıfır gümrük ile et ve hayvan ithalatının önünü tamamen açtığını görüyoruz. Eğer ithalatı artırarak düşürecekse, yıllardır düşmediğini görüyoruz zaten.” 

20 MİLYON HEKTAR 10 MİLYON HEKTARA DÜŞTÜ

Mera alanlarının girdi fiyatlarındaki etkisine değinen Çiftçi, “Samanın ham maddesi ne yazık ki buğday. Bizim son 20 yıldır buğday alanlarımızda bir gerileme ve verimde de bir yerinde sayma söz konusu. Türkiye olarak 2001’de 19-20 milyon ton üretiyorduk. Şimdi de 19-20 milyon ton buğday üretiyoruz. Bir diğer kaba yem üretim alanımız ise, meralarımız. Meralarımıza baktığımızda da; işte 1970’teki Köy Hizmetleri verilerine baktığımızda 20 milyon hektar bir mera varlığımız varken bu 2001 tarım sayımında 14 milyon hektara gerilemiş durumda. 2014 verilerine baktığımız zaman ise mera varlığımızın 10 milyon hektar düzeyine düştüğünü görebiliyoruz. Ancak yetkililer halen mera varlığımız için 2001 rakamını telaffuz etmekte. Biz meralarımızı enerjiye, konuta, sanayiye, madenlere tahsis ettik” diye konuştu.  

MERALARINI İMARA AÇAN TÜRKİYE YURTDIŞINDA MERA KİRALIYOR 

İthalatın önlenmesi ve fiyatların düşmesinin yolunun mera hayvancılığı ve mera varlığının artırılması ile olduğunu vurgulayan Çiftçi, Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen Mera Kanunu’nun 61. maddesinde yapılmak istenen değişiklik ile kalan meraların da sanayi, konut ya da farklı anlamda kullanılacak olması ile meraların yok olacağına dikkat çekti. 
 
Türkiye’nin verileri ile meralarını koruyamadığını belirten Çiftçi, şöyle devam etti: “Et ithalatını mera hayvancılığı güçlü olan ülkelerden yapıyoruz. Hayvancılığı gelişmiş ülkelere baktığımızda da mera hayvancılığının yaygın olduğunu görüyoruz. Ancak biz hayvanları içeriye kapatıyoruz ve marketten alır gibi yemlerini alıp, önlerine koyuyoruz. Bu da maliyetleri artırıyor. Bu nedenle meralara sahip çıkmamız gerekiyor. İktidar daha önce birkaç defa daha bunu önümüze getirdi. En son zeytinliklerle birlikte aynı şeyi yapmak istediler ama başaramadılar. Ama şimdi yine önümüze geldi bu.  1 Kasım seçimlerinden hemen sonra 20 yıllık ot bedeli karşılığında firmalara tahsis edilmesinin önü açıldı. Şimdi ise bu ot bedelinden bile vazgeçerek, buraları tahsis etmeyi planlıyorlar. Hükümet şimdi bulduğu çözümde ise yurtdışında mera kiralayarak, oralarda hayvancılık ve çiftçilik yapmaya başladı. Yani kendi meralarımızı asıl vasıflarından çıkarırken, birileri para kazansın diye yurtdışında hayvancılığımızı ve tarımımızı devam ettireceğiz diye mera kiralıyoruz. Bu çözüm olmadığı gibi kabul edilecek bir şey de değil.” (İzmir/MA)