İşsizlik verileri açıklandı: Büyüme var iş, ekmek yok 

Bülent FALAKAOĞLU

Türkiye İstatistik Kurumunun, temmuz ayına ilişkin işsizlik verilerini açıkladı. Gördük ki, ülkede işsizlik gerçeğinde değişen bir şey yok.
Geçen yıl temmuz ayında resmi rakamlara göre işsizlik oranı yüzde 10.7 idi. 
Bu yıl da aynı.
Oran aynı ama, geçen yılın temmuzundan bu yılın temmuzuna işsiz sayısı arttı. Arada geçen bir yıllık sürede işsizler ordusuna 119 bin kişi daha eklendi.
Açıklanan işsizlik oranı (Geçen yılla birlikte) 2009 temmuzundan sonraki en yüksek oran.  
İyi de...

- IMF bile büyüme oranlarımıza şaşırdı.
- Türkiye ekonomisinin büyümesi dünyayı kıskandırıyor.
- Goldman Sachs, “Türkiye 3. çeyrekte yüzde 7 büyüyebilir’ dedi.
Benzeri açıklamaların havada uçuştuğu Türkiye ekonomisinin yüzde 5’in üzerinde büyüdüğü bir dönemde sonuç neden iyi değil?

Bilinmelidir ki... 
İşsizlik açısından dünya ekonomik krizinin Türkiye’yi etkilediği 2009 yılından daha kötü durumdayız. 
Evet o zaman işsizlik oranı, yüzde 12.8 ile daha yüksekti. Fakat işsiz sayısı 3 milyon 267 bindi. 
Şimdi işsiz sayısı 3 milyon 443 bin kişi.

GENÇLERİN VE KADINLARIN İŞİ YOK

Gençler ve kadınlar için ise geriye gidiş çok açık. 
Geçen yıl yüzde 19.8 olan genç işsizlik oranı şimdi 21.1 düzeyinde. Genç işsizlik oranı geçen  yıla göre yüzde 1.3 oranında artmış durumda. 
Üstüne üstlük aylak gençlerin oranı da artmış. 
Ne işte ne, eğitimde, ne askerde...
‘Kayıp’ gençliğin oranı da 26.7 gibi oldukça yüksek düzeye yükselmiş.
Kadınlar için de durum aynı.
Çalışabilir yaşta (15-65 yaş arası) 32 milyon 200 bin kadın var. Bunların sadece üçte biri; 10 milyon 400 bini iş istiyor. İş bulabilen kadın sayısı ise 8 milyon 800 bin.
Evde bakım yapan kadınlar dahi istihdamda sayılmasına rağmen yine de kadın işsizlik oranı artıyor. 
Geçen yıl yüzde 14 olan oran bu yıl yüzde 14.6.
Genç kadın işsizliği adeta patlamış durumda. 
Genç kadın işsizlik oranı yüzde 27.
Gençlerin eğitimli olması da durumu değiştirmiyor. Yüksek öğrenim görmüşlerin işsizliği artmayı sürdürüyor. 
Yüksek öğrenim grubu içinde işsizlik oranı yüzde 13.3’ten yüzde 14’e yükselmiş durumda. Üniversiteli kadınlarda durum daha vahim. Bu kesimin işsizlik oranı yüzde 21.
4+4+4 ile eğitim sistemi sonrası kızların hızla eğitimin dışına çıktığı bir ortamda... Okumuşların da iş bulamaması kadın erkek eşitsizliğini iyice derinleştiriyor.

BÜYÜK FIRSATÇILIK!

İstihdamda en yüksek artış 294 bin kişi ile tarım sektöründe. Fazlasıyla şişmiş bir rakam. Kentler işsizlik kaynıyor. Tarım dışı işsizlik oranı yüzde 13.
İstihdamda tarım ve inşaatın payı artarken sanayinin payı düşüyor.    
Bunca teşvik ve istihdam kampanyasına rağmen kayıt dışı, güvencesiz çalıştırma yaygınlaşıyor. Temmuz 2017 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı bir puan arttı. Kayıt dışı yüzde 35.2 olarak gerçekleşti.
Bu tablo fırsatçığın sonucu.
İki türlü bir fırsatçılık söz konusu.
Şirketler teşvikten yaralanmak için işçisini çıkartıp yerine stajyer ve çırak alıyor. Teşvik almayanlar da, yoğun işsizliği kayıt dışı çalıştırmanın aracı kılıyor.
Tablo şöyle:
- Taşeron, geçici ve ucuz çalışma gibi kayıt dışı çalışma da yaygınlaşıyor. 
- İŞKUR tarafından sağlanan teşviklerle yapay ve güvencesiz istihdam yaratılıyor. 
- Sanayide yıllık üretim artışı ile istihdam arasında makas açılıyor, sömürü artıyor. 

İSTİHDAM DEĞİL ÇIRAK, STAJYER, KURSİYER PATLADI

Artmış gözüken istihdam verileri de oldukça tartışmalı.
TÜİK’e göre istihdamda 1 milyon 121 bin artış yaşandı.
DİSK Araştırma Dairesi (DİSK-AR) bu verinin gerçeği yansıtmadığına dikkat çekiyor. 
“TÜİK verilerinde bu istihdam artışının gerçek nedeni yer almıyor. SGK sigortalı verilerine bakıldığında istihdam artışının gerçek yüzü ortaya çıkıyor” diyor.

Ve şu verileri paylaşıyor:
* Haziran 2016’da 386 bin olan çırak, stajyer ve kursiyer sayısı, haziran 2017’de yüzde 437 artarak 1 milyon 689 bine yükseldi. 
* Zorunlu sigortalı işçi sayısı son bir yılda 265 bin azalırken, çırak, stajyer ve kursiyer sayısında 1 milyon 303 bin civarında artmıştır. 
Ardından da şu tespiti yapıyor: Böylece gerçek anlamda işçi istihdamı artmamaktadır. Çünkü çırak, stajyer ve kursiyerler iş hukuku açısından işçi değildir. Çırak, stajyer ve kursiyerler işi teorik ve/veya pratik olarak öğrenmesi için işyerinde çalıştırılan kimselerdir.

GERÇEK İŞSİZLİK YÜZDE 17

DİSK-AR, ‘işsizlik ve istihdam raporunda gerçek işsizliğin yüzde 17 olduğuna dikkat çekiyor. 
Oranı geniş tanımlı işsizlik hesaplaması ile veriyor. Yani devletin işsiz saymadıklarını da işin içine katıyor. 
İşsizlerin yanına, iş bulma ümidini kaybeden işsizleri, iş aramayan ancak çalışmaya hazır olan işsizleri, mevsimlik ve zamana bağlı eksik çalışanları da ekliyor. 
Bu, geniş tanımlı hesaplamaya göre işsiz sayısı son dört yıldır temmuz aylarında 6 milyon civarında gerçekleşiyor. Geniş tanımlı işsiz sayısı temmuz 2017’de 6 milyon 100 bin olarak gerçekleşti. 

Mayıs ayı işsizlik rakamları açıklandı: 330 bin yeni işsiz

İşsiz sayısı arttı genç işsizlik coştu

İşsizlik son 7 yılın en yükseğinde

Yine sezon sonu geldi çattı, 400 bin kişi işsiz kaldı