Referandum gerilimi patatesçiyi vurdu!

Irak Kürdistanı’ndaki referandum sonrası artan gerilim patates fiyatlarında düşüşe neden olurken, Habur sınır kapısının kapanmasının durumu daha da zora sokacağı belirtiliyor. Kapının kapanması, Irak sevkıyatının aksaması, patates tüccarının etkilenmesi, patates fiyatlarının gerilemesi ve çiftçinin mağduriyetin artması anlamına geliyor. CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, patates üretiminin yoğunlukta olduğu köy ve kasabaları ziyaret ederek çiftçilerin sorunlarını dinledi. Gürer, Türkiye’nin en çok patates üretilen şehri Niğde’de, sökümlerin başladığını, ürünün 40-55 kuruş aralığında alıcı bulduğunu, ancak üreticinin maliyetler düzeyinde ve altında seyreden fiyattan memnun olmadığını, patatesin verim durumuna göre zararına satmak zorunda kalan birçok üretici olduğunu ve geleceği göremeyen çiftçinin ürünü depolarken ürün ne olacak kaygısı yaşadığını söyledi. 

MALİYETİNİN ALTINDA SATIŞ

Milletvekili Gürer’in verdiği bilgilere göre, şuan birinci kalite ürün için 45-55 kuruş düzeyinde seyreden patateste fiyatı maliyeti ancak karşılıyor. Tarlanın kiralık olması ya da su çıkarmak için elektrik kullanımı ve trafo gideri gibi ek giderlerin olması durumunda üretici zarar ediyor. Gürer, “Çiftçilerin çoğu borçlu, patates üreticinin verdiği emek, traktör, tarım malzemeleri ve tarla gibi yıpranan ekipmanlar da göz önünde bulundurulduğunda zarar daha da büyüyor” tespitini yaptı. 

Patates üretiminde dekar başına yaklaşık 150 kg patates tohumu, gübre ve ilaç kullanıldığının altını çizen Gürer şu bilgileri verdi:  “Gübre fiyatları cinsine göre 650 lira ile 1750 lira arasında değişiyor. Sulama boruları, su masrafı, traktör alım, bakım ve masrafı, mazot gideri, elektrik masrafı, çiftçinin emeği, taşıma ve depo giderleri ise her yıl biraz daha zamlanıyor. Buna karşılık patates fiyatları düşüyor. Böyle bir ortamda maliyetini bile kurtaramayan çiftçi düşük fiyatlara ürününü satmak zorunda kalıyor,  çitçi farklı ürünlere de yönelmeye başladı ama orada da umduğunu bulamıyor. Ürünü depoladığında da pazar oluşmaz ise depodan ürün çıkarmaya değmez duruma geliyor ve ürün çürüyor.” 

ESNAF DA ZORDA

Sadece çiftçinin değil esnafın da zorda olduğunu söyleyen Gürer şunları söyledi:  “Çiftçi ve esnafın yaşaması için para kazanması şart, çiftçi ürününün değer bulmasını bekliyor, İlaç, gübre, tohum, ekipman satan esnaftan öte, giyim kuşam, yiyecek dahil her alanda köyde çiftçide para olursa şehirde esnafta para kazanıyor ama patates  gibi ürünler para etmez ise çiftçi kıt kanaat geçinip şehre dahi inemez hale geliyor. Bu durum esnafı doğrudan etkiyor. Esnafta bu nedenle zorda kalıyor”.  Patates üreticisini zor günlerin beklediğini belirten Gürer, “Üreticilerin sorunlarına bir an önce kalıcı çözüm bulunmalı” dedi.

RUSYA, SURİYE... HEPSİ OLUMSUZ ETKİLEDİ

Niğde''fr üretilen patateslerin kalitesine göre daha çok Rusya, Gürcistan, Azerbaycan, Irak ve Suriye bölgelerine ihraç edildiğini belirten Gürer, Irak ve Suriye’ye son 4-5 yıldır, yani o bölgedeki sorunların arttığı dönemde yeterli ihracatın yapılmadığını, bu durumun da patates üreticisini ciddi manada sıkıntıya soktuğunu ifade etti. 

İCRALIK ÇİFTÇİLER EKİM YAPAMIYOR

Patates üretiminin yapıldığı bölgelerin genelinde sulamanın elektrik enerjisi ile yapılıyor ve bu durum maliyeti artırıyor. Niğde’de binlerce çiftçi tarımsal sulamadan kaynaklanan enerji borçları nedeniyle icralık durumda. Patates ürününün zaman zaman inişli- çıkışlı fiyatlarla değer bulması sonucu üreticiler tarım kredi kooperatiflerine, bankalara ve esnafa borçlandı. Zaman zaman bu borçlara yapılandırma adı altında ödeme planları çıkarılsa da faiz yükünün altından kalkamayan üretici borçlarını ödeyemiyor

BORÇ ÖDEMEK İÇİN TARLA SATILIYOR

PATATES üreticileri birliğinin kurulması, tarımda entegre tesislerin oluşturulması, tarımsal sanayiye yönlenilmesi için gerekli desteklerin verilmesi gibi tedbirlerin alınması halinde, çiftçinin belki bir nebze olsun rahatlayabileceğini anlatan Ömer Fethi Gürer, “Aksi taktirde, Niğde çiftçisi tarlasını ekemeyecek, borçlarından dolayı satacağı tarlasında işçi olarak çalışmak zorunda kalacaktır. Bazı bölgelerde bu durumlar yaşanmaktadır” diye konuştu. (NİĞDE)