'Fateks’te sigorta primi gerçek ücretten ödenmiyor' iddiası

Vedat YALVAÇ
İstanbul

İstanbul Esenyurt’ta bulunan ve yaklaşık 400 içinin çalıştığı Fateks tekstil fabrikasında çalışan işçiler, sigorta primlerinin bankaya yatırılan asgari ücret üzerinden verildiğini, ücretlerinin kalan kısmının ise elden ödendiğini iddia etti. Konuyla ilgili yetkili kurumlara şikayetlerde bulunduklarını söyleyen işçiler, bu şikayetlere rağmen sonuç alamamaktan yakındı. İşçilerin iddialarını kabul etmeyen İnsan Kaynakları Danışmanı Turgay Çağlar ise “Çamur atmak için de söylenen laflar” dedi. 

“3 bin 500 lira alan satış temsilcisinin sigorta primi de 1600 lira alan işçinin sigorta primi de asgari ücret üzerinden yatırılıyor. Fabrikanın yüzde 80’ini asgari ücret alıyor, bu mümkün mü?​” diye soran bir işçi şunları anlattı: “Muhasebecisinden personel müdürüne kadar hepsi sahte evraklar düzenliyor. Mavi yakalı işçinin de beyaz yakalı işçinin de sigortası asgari ücret üzerinden yatırılıyor. Bu konuda ne kadar şikayet olursa olsun, hangi müfettiş gelirse gelsin bir şey yapılmıyor. En son bundan 3 ay önce örgü dairesinin vardiyalı işçileri ücretlerinin sigortada görünmesini istediler. Ancak kimse bunu umursamadı. Müfettişler geldi. SGK’ye bildirdiler ancak hiçbir şey olmadı. Müfettişler geldiğinde bir iki kişiyi seçiyorlar, onlarla konuşuyorlar. Ancak hiçbir şey yapılmıyor. Müfettişler geldiğinde günlük yevmiyeci olarak çalışan işçileri hemen dışarı çıkarıyorlar. Yakın zamanda örgü dairesinde 3 vardiya çalışan işçiler bir araya gelerek fabrika yönetimine, ‘Aldığımız ücretleri sigorta primlerimize yansıtın. Bizim primlerimiz çok düşük görünüyor. İleride emekliliğimiz var’ dediler. Birkaç kez şikayet edildi ancak bir şey çıkmadı. En son şikayette müfettişler gece vardiyası dönerken gelip baskını yapmışlar, tutanak tutmuşlar. Şikayet eden 10 civarı işçi var. Çekinmeden de isimlerini verdiler. Yalnızca bu şikayet edenlerin SGK primleri düzeltildi. Ancak onlar da teker teker işten çıkarılmaya başlandı.” Hugo Boss gibi büyük firmalara üretim yapıldığını ve bu firmaların temsilcileri fabrikayı denetime geldiğinde de hazırlık yapıldığını aktaran işçiler, tembihlenen belli kişilerin, belli sorulara belli cevaplar verdiğini aktardı. 

İTİRAZ EDENİ YAKA PAÇA DIŞARI ATIYORLAR

İşçilerin korkutulduğunu ve sindirildiğini söyleyen bir işçi “Geçen ay bir işçi arkadaşımız ‘Ücretimi bankadan yatırın, elden yatırmayın’ dediği için güvenlikçiler çocuğu yaka paça dışarı atıyorlar” diye konuştu. Mobbing uygulandığını söyleyen işçi, şöyle konuştu: “İnsanlar sinmiş durumda. Bir şey diyemiyorlar, bir şey yapamıyorlar. Bir şey denildiğinde de işine gelmiyorsa çek git deniliyor. Geçen yıl müşteri temsilcisi bir kadın senesinin dolmasına 3 gün kala işten çıkarıldı. Hem izin hakkını hem de mesailerini gasbetmeye kalktılar. 3-4 kişi kadını bir odaya koyarak psikolojik baskı uyguladılar. Kadının dava süreci devam ediyor.” 

İşçilerin birbirleriyle bu konuları konuşmalarının da yasaklandığını dile getiren işçi, fabrikada yönetici kadronun dışındaki bölümler de jammer (sinyal bozucu) olduğunu, gün içerisinde kimsenin kendilerine ulaşamadığını ifade etti. “Anneniz, babanız bile ölse haberiniz olmuyor” diyen işçi şunları söyledi: “Fabrikadaki yöneticiler ‘Biri sizi arayacaksa fabrikayı arasın. Buradan size ulaşsınlar” diyorlar. Öğlen yemeye çıkınca ancak bir şeylerden haberdar olabiliyoruz. İnsanlar işten çıktıkları zaman bu sektörde iş bulamamam diye korkuyor. Esenyurt bölgesini resmen ellerinin altına almışlar, sömürüyorlar. Ve kimseden korkuları yok.” 

MAAŞ GÜNÜ HERKES MUHABENİN ÖNÜNDE KUYRUKTA

Asgari ücret tutarının banka üzerinden yatırıldığını, geri kalan kısmının ise elden verildiğini söyleyen bir başka işçi ise “Ayın 9’unda 10’unda gelsinler baskın yapsınlar herkes muhasebenin önünde personel müdüründen işçiye kadar herkes zarfa koyulmuş ücretlerini alıyor. İdari kadronun ücretlerini elden veriyorlar. Bankadan yatırdıkları işçilerin de ücretlerini elden veriyorlar. Sadece 1404 lirasını bankadan yatırıyorlar. Gerisini elden veriyorlar. Üstelik işçilerin tazminatları ödenirken de aldıkları gerçek ücret üzerinden değil onların kağıt üzerinde gösterdikleri ücret üzerinden ödeniyor. Çıkan arkadaşlarımızdan duyuyoruz. Kimseye tazminatları hiçbir şekilde kuruşu kuruşuna, yasaların gösterdiği biçimde ödenmiyor” dedi. Mesailerinin bordrolarına yansımadığını aktaran işçi, “Eskiden aldığımız ücreti gösteren küçük bir kağıt veriyorlardı. En son şikayetten sonra onu da vermemeye başladılar. Ne kadar ücret aldığımızı, ne kadar kesintimiz olduğunu, kaç saat mesai ücreti aldığımızı bilmiyoruz. Hiç bir  evrak vermiyorlar” diye konuştu.

• FATEX: BÖYLE BİR İDDİANIN DAYANAĞI YOKTUR

  İşçilerin iddialarına ilişkin sorularımız yanıtlayan Fabrikanın İnsan Kaynakları Danışmanı Turgay Çağlar, “Burası 30 yıllık bir firma. 400 kişinin çalıştığı herkesin işinden memnun olduğu bir firma. Yurt dışındaki tüm firmalar tarafından da denetlenen firma. İş hukuku anlamında da denetlenen bir firma. Böyle olunca ben işçilerin söylediklerine değil, denetim yapan sigortanın söylediğine, artı o markaların denetimlerinde söylediklerine bakarım. Bununla ilgili kim ne diyor bilmiyorum ama bunlar bireysel de olabilir, çamur atmak için de söylenen laflar olabilir. Ben de şirketim adına bunları çok rahatlıkla söyleyebilirim. Bizim Türkiye’de geçerli iş hukukumuz  var, yasalarımız var, denetim yapan bir sürü müfettişimiz var. Geçtiğimiz bir sürü denetim var. Böyle bir iddianın dayanağı yoktur” dedi. 

  Primlerinin gerçek ücret üzerinden yatırılmasını isteyen işçilerin yaka paça işten atıldığına ilişkin iddialara da cevap veren Çağlar şunları söyledi: “Bundan kaynaklı çıkarılmış işçimiz yok. Bir işçimizi işten çıkardık. Ancak sebebi işverene küfür etmesiydi. Bunun tutanakları da var. Böyle bir şey yok. Her geçen gün büyüyen 400 işçinin çalıştığı bir şirket burası. Bu kadar çalışanın yanında bir adamı ‘Sen böyle yapıyorsun’ deyip yaka paça atacak kadar küçük bir şirket değil burası. Bakkal değil burası, çırak atmıyoruz. Herkes belli kurallar çerçevesinde işe alınıyor burada belli kurallar çerçevesinde işten çıkarılıyor. Hiç kimseyi yasa dışı bir şekilde, kavga ederek, döverek ya da darbederek işten çıkarmışlığımız asla ve asla olamaz, olmamıştır da. Böyle bir durum yoktur.”