Barzani: Bağımsızlık referandumu yarın yapılacak

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesud Barzani, bağımsızlık referandumunun yarın yapılacağını tekrarladı.

IKBY Başkanlık Ofisinden yapılan açıklamada, Barzani'nin Erbil'e bağlı Selahaddin'deki başkanlık konutunda Birleşmiş Milletler (BM) Irak Temsilcisi Jan Kubis'i kabul ettiği belirtildi.

Açıklamada, Barzani ve Kubis'in yarın yapılması planlanan referandumu ele aldıkları ifade edildi.

Açıklamaya göre, referandumun iptal edilmesi çağrıları hakkında Barzani, Kubis'e, 'referandumun demokrasinin en sade hali olduğunu belirterek, halkın kararını verdiğini, bundan geri dönüş olmayacağını ve 25 Eylül'de referandumun sonuçlanacağını' söyledi.

Barzani ayrıca 'Bağdat ile görüşmelere açık olduklarını, kapıların kapatılmadığını, sınır ve diğer meseleleri çatışmadan uzak barışçıl bir ortamda görüşebileceklerini' kaydetti.

BARZANİ: REFERANDUM SINIRLARIN BELİRLENMESİ DEĞİLDİR

Barzani de yarın yapılacak bağımsızlık referandumuna saatler kala Erbil'de düzenlediği basın toplantısında, "Tüm tarafların desteğiyle referandum kararı aldık. 25 Eylül'de yani yarın, kararımızı vereceğiz.  Halkının görüşüne başvurmak çözüm için en iyi yoldur" dedi. Barzani, referandumun sınırların belirlenmesi olmadığını da ifade ederek, “Bağdat'la diyalog ve müzakereler devam edecek” dedi.

Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Başkanı Mesut Barzani, yarın yapılacak olan referanduma saatler kala Erbil'in Priman ilçesinde kameraların karşısına geçti. Birçok televizyonun canlı verdiği ve İngilizce tercüme yapılan toplantıda Kürtçe konuşan Barzani, açıklamalarda bulundu. Barzani, Irak'la ilişkileri iki dönemde değerlendirebileceklerini, birinci dönemin Saddam döneminde olduğunu, ikinci dönemin ise 2003'ten sonraki dönem olduğunu ifade ederek, şunları söyledi:

"Kürdistan halkına karşı katliam, jenosit, faili meçhuller ve kimyasal saldırılar yaşandı. 4 bin 500 köyümüzü yok ettiler. Yeni, demokratik ve federal bir Irak inşa etmek için çabaladık. Kürtler olmazsa, Musul, Ninova, Enbar ve Diyala'da yenileceklerdi. 2003'te yeni bir süreç başladı. O zaman ümitliydik ve birlikte yaşam kültürünün benimsendiği federal bir Irak'ın kurulması için çalıştık. Yönetimin simaları değişti ancak, zihniyetleri değişmedi. Üzerinde anlaştığımız devleti mezhep devletine dönüştürdüler. Ortaklık hukuku uygulanmadı. Anayasa çiğnendi ve 140 maddenin gerekliliği yerine getirilmedi. Peşmergeye tek fişek göndermedikleri gibi, maaş ve bütçeyi de kestiler. Kürdistanlıları yok sayma retoriğini terk etmediler. Tüm bu sorunların çözümü için çok çabaladık. Ama, Bağdat bunu kabul etmedi. Bunların sonucunda çabalarımızın sonuç vermediğini gördük ve tüm tarafların desteğiyle referandum kararı aldık."

Mesut Barzani, 25 Eylül'de yani yarın referanduma giderek kararlarını vereceklerini de belirterek, "Halkının görüşüne başvurmak çözüm için en iyi yoldur. Ama, onlar tehdit ve emrivaki yolunu benimsemeye devam ediyorlar. Tehdit diliyle karşı karşıya kaldık, ama bunda ne günahımız var. Bir halk kararını verecek. Jenosit ve katliamlarla karşı karşıya kalırken, kimse ses çıkarmadı. Şu kanaate vardım; bağımsızlık felaket ve katliamların önüne geçecek. Referandum Kürdistan halkının görüşünü ortaya koyması için birinci yoldur. Bu adımdan sonra uzun soluklu bir yola girilecek. Yarın demokratik bir süreç başlayacak. Referandum sınırların belirlenmesi değildir. Bağdat'la diyalog ve müzakereler devam edecek. Peşmerge ile Irak güçlerinin DEAŞ'a karşı mücadeledeki işbirliği devam edecek ama, eğer onlar kabul ederse. Bağdat'a 1-2 yıl gereken zamanı vermeye hazırız. Asla başarısız ortaklığı görüşmek üzere Bağdat'a geri gitmeyeceğiz. Bundan sonra Bağdat ile diyaloğumuz iki iyi komşu olmak esasında olacak. İki millet arasında bir çatışma ve gerginliğe asla izin vermeyeceğiz. Son 25 yıl gösterdi ki kimseye tehdit değiliz. Hedef; demokratik, modern ve herkesi kuşatan bir devlet inşa etmek. Halk yarın sukünet içinde sandıklara gitsin. Referandumun uluslararası standartlara uygun bir şekilde geçmesini sağlayın" diye konuştu.

'TÜRKİYE VE İRAN DOSTLUK ELİNİ ÇEVİRSE DE ELİMİZİ UZATMAYA DEVAM EDECEĞİZ'

Basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Başkanı Mesut Barzani, ileride karanlık bir gelecekle karşılaşmaktansa, her türlü riski göze alma kanaatine vardıklarını, son 25 yılda Türkiye ve dünya için, barış ve istikrar kaynağı olduklarını da kanıtladıklarını söyledi. Referanduma tepkilerin sertleştiğini ancak şimdiye kadar prensipte hiçkimsenin referanduma karşı olduğunu duymadıklarını söyleyen Barzani, "Bağımsız olmak istediklerinden dolayı milletin cezalandırılması doğru değil.  İran ve Türkiye ile dostuz, onlara dostluk elini uzatıyoruz. İran ve Türkiye, dostluğu geri çevirse de biz onlara dostluk elini uzatmaya devam ederiz. BM, genelde bütün olaylarda arabulucu olmayı seçiyor. 26 Eylül'de tepki göstermesi halinde, Irak'a karşı bir tepki göstermeyeceğiz, onlara fırsat tanıyacağız. Irak'ın Enfal siyasetine dönmesi halinde ise, başka kararlarımız olacak" dedi.

'KENDİ TOPRAKLARIMIZDA NE TANK NE TOP GÖRDÜK'

TSK'nın bağımsızlık referandumuna mesaj olarak değerlendirelen Habur Sınır Kapısı'ndaki askeri tatbikatı ile ilgili bir soru üzerine Mesut Barzani, "Türkiye'nin kendi topraklarında ne yapacağı bizi ilgilendirmez. Biz kendi topraklarımızda ne tank ne de top gördük. Biz Türkiye'nin iç meseleleri ile değil kendi iç meselelerimiz ile ilgileniyoruz. Bunu istemeyiz ama sınır kapatılırsa herkes zarar görür. Sınırların kapatılmamasını ümit ediyoruz. Çünkü herkes bundan zararlı çıkacak" diye konuştu.

Irak Başbakanı Abadi ile dost olduğunu ve onun kalbini kırmak istemediğini söyleyen Barzani, "Kürdistan siyasi liderliği ve Kürdistan halkı, yarın referandumun yapılmasına karar verdi. Abadi ile aram iyi ve o benim dostum, onun kalbini kırmak istemem. Bundan sonra Irak'ın komşusu olduğumuzu söyledim. Irak’la şiddet ihtimalini düşünmüyoruz ve buna tahammülümüz yok. Şiddet sorunları çözmüyor, sorunları anlaşarak çözmemiz lazım. Uluslararası toplumun, bir milletin bağımsızlığına karşı çıkacağını zannetmiyorum. Uluslararası toplum, 26'sında bağımsızlık isteyen bir milleti izole ediyorsa, kendi bileceği iş. İran’ın, Kürdistan Bölgesi'ne hava sahasını kapatması kendi kararıdır. Ayın 26'sından sonra kimin destek çıktığını ve kimin karşı çıkacağını bekleyip, göreceğiz" dedi.

'KERKÜK'TE İSTEYEN OY VEREBİLİR, İSTEYEN BOYKOT EDEBİLİR'

Mesut Barzani, Kerkük'te referandum yapılmasına yönelik tepkiler olduğuna dair sorular üzerine ise "Kerkük'te referanduma karşı çıkılmasını anlayamıyorum. Kerkük'te isteyen oy verebilir, isteyen boykot edebilir. Eğer birileri Kerkük'te peşin olarak, fitne çıkarmaya karar vermişlerse yanıtlarını alacaklar. Kerkük'te kışkırtıcı olaylara karşı sükunetlerini korumaları için güvenlik güçlerine talimat verildi. Bazı Türkmenler kararı boykot ederken, birçok Türkmen de yarın oy kullanacak. Bize saldırsalar bile biz onlara saldırmayacağız. Kerkük'e saldırmak çok kolay bir şey değil. Kerkük'e askeri müdahale gibi akıl karı olmayan bir girişimin gerçekleştirileceğini sanmıyoruz. Bölgede yeni bir savaşın çıkması kimin çıkarına? Umarım bu aşamaya gelmez, yoksa farklı bir dünya oluşacak. Biz kararımızı verdik, diyalog kapılarımızı kapatmayacağız. Diyalog kapısını açmazsa niyeti ortaya çıkacak, o zaman herkes kendi evine. Vakit çok geç artık; Bağdat'ın, anayasayada üzerinde anlaştıklarımızı uygulaması için 14 yıl bekledik. Artık müzakereler bağımsızlığa nasıl ulaşacağımız üzerinde olacak" dedi. 

İBADİ: REFERANDUM SONUÇLARINI TANIMAYACAĞIZ

Bu arada Irak Başbakanı Haydar İbadi de "Referandum sonuçlarını tanımayacağız. Irak'ın birliğini ve vatandaşların güvenliğini korumak için gereken adımları atacağız" dedi.

Sputnik’in aktardığına göre; devlet televizyonu aracılığıyla Irak halkına seslenen İbadi, “Irak, etnik ve mezhep temelli bölünmeyle karşı karşıya bulunuyor. Irak'ta ırkçı devlet kurulmasını reddediyoruz. Emrivaki siyasetini kaba kuvvetle empoze etmek olmaz. Bu, Saddam rejimi gibi başarısızlığa uğrayacak" dedi.

Referandumun ülkenin ve bölgenin güvenliğini tehlikeye sokacağını ifade eden İbadi, "Referandumu görmezden geleceğiz ve sonuçlarını tanımayacağız. Ülkenin birliğini ve vatandaşların güvenliğini korumak için gerekli adımları atacağız." şeklinde konuştu.

İbadi, hiçbir ülkenin referandum sonrası IKBY'nin yanında yer almayacağını belirterek, şunları kaydetti: "Güçlerimiz Erbil ve Bağdat'tan terör belasını uzaklaştırdı. DEAŞ'a karşı birleşmişken diktatörlük ve karanlığa dönme çağrıları yükseliyor. Kürt vatandaşlarımızdan ve onların güvenliğini korumadan vazgeçmeyeceğiz. Hiç kimseye de ülke kendi malıymış gibi davranmasına izin vermeyiz. Liderlerin görevi, vatandaşların hayatını tehlikeye atmak değil, can güvenliğini korumaktır. Saddam'ın diktatör rejimi tüm Irak halkını ezdi çünkü bu rejim, tüm Iraklıları rejime ve kendisine tehdit olarak görüyordu. Kimse tüm Arapları ve Bağdat halkını zulmetmekle suçlamasın. Kürtlerin ezilmesinde azgın Saddam'ın yanında duran bazı Kürtler ve bazı ve Arap Baasçılar yer aldı. Kürt kardeşlerimden, oradaki yönetime, 'petrol gelirlerinin nereye gittiğini' sormalarını rica ediyorum. IKBY günlük 900 bin varil petrole el koydu. Neden memurların maaşlarını ödeyemiyorlar. Merkezi yönetim olarak zor ekonomik ve savaş şartlarına rağmen maaşları durdurmadık ve indirmedik."

İRAN, HAVA SAHASINI IKBY'YE KAPATTI

İran'ın Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin yarın düzenlemeyi planladığı bağımsızlık referandumu öncesi hava sahasını bölgeden yapılan uçuşlara kapattığı duyuruldu.

Kararın, Irak merkezi yönetiminin talebi üzerine alındığı belirtildi.

İran ayrıca IKBY sınırındaki Batı Azerbaycan vilayetinin Uşnaviye kasabasında askeri tatbikat düzenlendiğini açıkladı.

Türkiye de Habur sınırında hafta başından bu yana askeri tatbikat gerçekleştiriyor.

KERKÜK’TE 5 MADDELİK ANLAŞMA

Öte yandan Peşmerge Güçleri ile Irak ordusu yetkilileri arasında anlaşma imzalandı.  Uluslararası koalisyonun temsilcisinin de hazır bulunduğu toplantıda imzalanan anlaşmanın maddeleri şöyle:
*Peşmerge, Kerkük’ün güneyinde, Irak ordusunun geçişine izin verecek.
*Peşmerge, göçzedelerin geçişine izin verecek.
*Lojistik konusunda Irak ordusu ihtiyaç duyduğunda peşmerge destek verecek.
*Peşmergenin ağır silah ve destek gücü, topçu ateşiyle destek verecek.
*Anlaşmaya göre peşmerge, kontrolünde bulunan yerlerden çekilmeyecek.
Kerkük’ün güneyinde bulunan Havice ilçesinin 500 köyü bulunuyor. İlçe, 2014 yılından bu yana IŞİD’in elinde. Irak Başbakanı Haydar İbadi, 21 Eylül’de Havice operasyonunun başladığını duyurmuştu. “Kürdistan Antiterör Güçleri”, Havice operasyonu için Kerkük’e takviye birlikler sevk etmişti.

BAĞDAT’LA DİYALOG ÇABASI SÜRÜYOR

Irak’ın başkenti Bağdat’ı ziyaret eden Kürdistan müzakere heyeti, referandumda ısrarcı olduklarını ve referandumdan sonra da Bağdat ile diyaloğa devam etmek istediklerini belirtirken, Şii Ulusal Koalisyonu ise referandum konusunda anlaşamadıklarını bildirdi.

Rudaw’ın haberine göre Kürdistan müzakere heyeti adına dün düzenlenen basın toplantısında konuşan Roj Nuri Şawes, “Görüşlerimizi açıkça ve çekinmeden koalisyondaki dostlarımıza bildirdik. Diyaloğun 25 Eylül’ün sonrasında da sürmesini istedik. Onlar ise diyaloğu sadece referandum öncesi destekleyeceklerini ifade etti” dedi.

Irak Federal Mahkemesi’nin “anayasaya aykırı” kararı aldığı referandumun ertelenme iddialarına da değinen Şaves, “Referandum zamanında yapılacak” ifadesini kullandı.

Heyette yer alan Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) Politbüro Üyesi Sadi Pire de, “Referandumun ertelendiği yönünde iddialar oldu. Bu iddialar asılsız. Biz KYB olarak dün toplantımızı yaptık ve referandum konusunda ABD, BM, Türkiye, İran, Fransa ve Suudi Arabistan’ın tutumunu değerlendirdik” diye konuştu.

“Bunları ciddiye almak zorundayız” diyen Pire, “Bağdat ile birlikte kalmak için yeterli garantiler varsa bu değerlendirilebilir’ dedik ancak baktık ki, referanduma eşdeğer bir teklif yok” değerlendirmesinde bulundu.

Pire, “Bağdat’ta yaptığımız görüşmeleri Kürt liderliğine de ileteceğiz. Kararı orası verecek. KYB olarak referandumda ‘Evet’ diyeceğiz” şeklinde konuştu.

Şİİ ULUSAL KOALİSYONU: ANLAŞAMADIK

Şii Ulusal Koalisyonu Üyesi Ali Allak ise, Kürt heyetiyle referandum konusunda anlaşmadıklarını belirterek, “Kürt kardeşlerimizin referandumda ısrarcı olduğunu gördük. Biz de buna kökünden karşı olduğumuzu ifade ettik. Dolayısıyla krizle ilgili anlaşamadık” diye konuştu. Hükümetin referanduma karşı tavrının net olduğunu dile getiren Allak, bu konuda Irak’ın birliğini esas alacak tüm önlemleri destekleyeceklerini söyledi.

Tartışmalı bölgelerde referandumun yapılması halinde hükümetin askeri müdahale ihtimali sorusuna Allak, hükümetin diyaloğu desteklediğini ancak askeri müdahale anlamında atılacak adımların da hükümetin kararı ve yetkisi dahilinde olduğunu savundu.

‘HER HALKIN KENDİ KADERİNİ TAYİN HAKKI VAR’

İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şube Başkanı Raci Bilici, IKBY referandumu ile ilgili Rudaw’a konuştu. Bilici, “ABD, İngiltere ve Avrupa da çıkan sonuca saygı göstermelidir. Kürtler Ortadoğu’da hiç kimse için tehdit ya da tehlike değildir. Yalnızca kendi haklarını istiyorlar” diye konuştu. Diyarbakır Barosu ise referanduma gözlemci bir heyet gönderdi. (DIŞ HABERLER)

Leyla Zana'dan BM'ye bağımsızlık referandumu mektubu

Binali Yıldırım: Referandum yok hükmündedir