Suriyeli sayacı: Ülkeye dönecekler bu tecrübeyi de götürür

Fırat TURGUT
İstanbul

İstanbul'da AYMAKOOP Sanayi Sitesi’nde zam talebiyle iş bırakan sayacılar arasında dikkat çekenlerden biri genç işçilerinin büyük bir kısmının Suriyeli olması. Türkiyeli genç işçilerin sayısı bir elin parmaklarını geçmiyor. Bu durumu şöyle açıklıyor sayacılar: “Kimse çocuğunu vermez böyle bir işe. Sabahın köründe işe başlayacak, akşam 22.00’ye kadar çalışacak. Ne yemek var ne yol parası ne sigorta. Kim çocuğunu çalıştırır ki böyle bir işte?​”

Hal böyle olunca sayacı ustaların yanında işçi olarak çalışanlar Suriyelilerden oluşuyor. O işçilerden biri de Aziz. Soyadının Halil olduğunu söylüyor ama ‘Siz yine de Kartal yazın’ diyor: “Benim bir ustam var, Selamettin Kartal. ‘Gel seni nüfusuma alayım. Adın Aziz Kartal olsun’ diyor.”

Şu an 17 yaşında olan Aziz 5 sene önce gelmiş Türkiye’ye. 5 senedir saya işinde çıraklık yapıyor. 5 sene önce Merter’de başlamış, şimdi İkitelli AYMAKOOP’ta. Epey girişken olan ve yaşına göre mevzulara daha ileriden bakan Aziz, iş bırakma eylemine nasıl başladıklarını anlatırken gözleri büyüyor: “Geçen cumartesi günü bir toplantı yapıldı. Ben ne televizyonda ne camide böyle konuşmalar duymadım. En son iş bırakma kararı alındı. Pazartesi saat 9’da AYMAKOOP’ta toplanalım dedik. Saat 9’da sadece üç kişi buradaydık. Başka kimse yok. Dedik ki galiba biz battık. Zaman geçince 1-2 kişi geldi, sonra 10 kişi olduk. 20-30, sonra 50 kişi olduk. Facebook’ta bir fotoğraf paylaştım. İstanbul iş bırakmaya hazır dedim. Onu görenler de geldi. Sonra baktık yüzlerce kişi olduk. AYMAKOOP’ta bir yürüyüş yaptık, sonra AYKOSAN’a gittik. Benim patron beni gördü, ne yapmaya çalışıyorsun dedi. ‘Hakkımı savunuyorum’ dedim. Sonra Merter’e gittik. Orada da bir yürüyüş yaptık.”

‘EN GENÇ ÖNCÜ’

Tüm sayacılar Aziz’i işaret ediyor. ‘İş bırakma eylemlerinde epey çalıştı’ diyor ustalar. Sadece iş bırakmayla yetinmemiş Aziz, hem AYMAKOOP’ta hem 5 sene önce çalıştığı Merter’de dükkanları dolaşarak iş bırakmayan Suriyelileri ikna etmiş iş bırakmaları için. Bu direnişin ortaya çıkardığı en genç öncü adeta. “Benim hiçbir sosyal hakkım yok, sigortam yok, maaşım da az. Haftalık 500 lira alıyorum. Kira, yol parası, yemek... 7’de işe başlıyorum akşam 10’a kadar. Bazen de 11 oluyor” diyor. Parmaklarını gösteriyor: “Biraz iyileşti. Yoksa daha da şişkin ve kıpkırmızı sürekli.”

Saya dikimi esnasında kullanılan yapıştırıcının üzerinde artı 18 yazdığını söylüyor. “O yapıştırıcıyı kullanınca saçma saçma konuşmaya başlıyorsun” diyor.

‘BİZ DE ZAM VE SOSYAL HAKLARIMIZI İSTİYORUZ’

Tüm işçiler gibi kendisinin de parça başı çalıştığını söylüyor. Bu yüzden eylemde olduğunu anlatıyor: “Alacakları zam bize de yansıyacak. Ustalarla da konuşuldu. Zam alınırsa sigorta yapılacak, sosyal haklar verilecek.”

“Diyelim ki ustalar zammı aldı. Ama işçilere yansımadı, ne yapacaksınız” diye sorduğumuzda ise. “Onun cevabı yok” diyor ve şöyle devam ediyor: “Sayada bir usta zam yapmazsa diğer usta benim yanımda çalış yapayım der. Onun için tüm ustalar zam yapar.”

Daha önce Suriye’de hiç böyle bir eylemle karşılaşmadığını, duymadığını anlatıyor: “Ben Suriye’ye dönmeyi düşünmüyorum ama savaş biterse Suriye’ye dönecek olanlar burada yaşadıklarını, bu tecrübeyi oraya götürürler.”

PATRONLAR FİTNELİK YAPIYOR

İş bırakma eylemi kararının alındığı toplantının videosunu facebook’ta paylaştığını dile getiren Aziz, “Biri yazmış ki önce Suriyeli hainleri aranızdan çıkarın. Ben de, sen bir sayacı olamazsın, bir patron yalakasısın dedim. Sayacının Türk’ü Suriyelisi olmaz dedim. Bir cevap gelmedi” diyor.

Türkiyelilerle Suriyeliler arasında normalde bir sorun yaşanmayacağını ama buna patronların neden olduğunu söylüyor: “Mesela burada Türkiyelilere 8 liraya diktiriyorsa Suriyeliler geldikleri zaman ‘6 liraya dikeceksiniz’ dediler. Suriyeli bilmiyor ki diğerlerinin 8 liraya diktiğini. 6 lirayı kabul etti. Türkiyeliler de sandılar ki Suriyeliler 6 lira fiyat verdi. Türkiyelilerle Suriyeliler arasında fitnelik yapıyorlar.”

Saya direnişinde 5 kardeş: 5'i de bir, tüm sayacılar gibi…

Konya'daki sayacılar: Eylemler 1 senelik çalışmamızın sonucu

Antep'te iş bırakan sayacıların direnişi devam ediyor