20 Eylül 2017 00:02

Saya işçileri: Bizden çaldıklarını geri istiyoruz

'Bizim istediğimiz bizden çaldıklarını bize vermeleri. Bu eylemler sayacıların gösterdiği bir tepkidir. Ve bu tepki mutlaka bir etki doğuracak.'

Paylaş

Fırat TURGUT
İstanbul

İstanbul'da ayakkabı dendiğinde akla gelen ilk yerdir Gedikpaşa... Şu an zam talebiyle eylem yapan sayacıların çoğu da işe orada başladığını söylüyor. 66 yaşında olan Necmi Aslan, 1963’te bu işe başladığını söylüyor: “Gedikpaşa’da başladık, sonra Güngören Çeşme, oradan da AYMAKOOP. Emekli olduktan sonra küçük çapta bir gelirimiz olsun diye kardeşimle bir dükkanda bu işi yapıyoruz.”

Atölyelerde çalışan sayısı 2 ila 5 arasında değişiyor. Ama spor ağırlıklı çalışan atölyelerde 15-20 kişiyi de buluyor. Atölyelerde çalışan işçiler ise “yüzdelik sistemle” iş yapıyor. Aslan sistemi şöyle tarif ediyor: “Mesela firma mal getiriyor. Usta da işçiye yüzde 15 ya da 20’si senin diyor. 2 bin liralık iş yapılmışsa o hafta yüzde 15-20’sini işçi alıyor. İşçiler genelde haftalık 500 lirayla 700 lira arası kazanıyor.”

  • Necmi Aslan

Atölyelerde sigortalı elemanın yok denecek kadar az olduğunu anlatıyor Aslan: “Yemek olayı yoktur. Saat olayı zaten hiç yoktur. Bu ustalar için de böyle. Benim yaşım 66. Sabah 7.15’te çıkıyorum evden. Akşam 22.30’da gidiyorum. Bu fiyatların düşük olmasından kaynaklanıyor. Fiyatlar düşük olunca paraya da ihtiyacımız olunca 5 iş yerine 10 iş yapıyoruz. Yaptığımız eylemin nedeni de bu. İnsan gibi çalışmak ve insan gibi yaşamak istiyoruz. Neden ben sabah 8’de gelip akşam 8’de gitmeyeyim?​”

Sayacıların talep ettikleri zammın alındığı takdirde işçilere yansıması olacak mı? Atölyelerde çalışan işçiler de ustalar da yansıyacağını söylüyor. Necmi Aslan da “Ben kazanıyorsam işçi de alır. 7 liranın yüzde 20’siyle 10 liranın yüzde 20’si arasında fark var” diyor. Yaptıkları işten ciddi bir işçilik, el emeği olduğunu ifade eden Aslan, “Bizim istediğimiz bizden çaldıklarını bize vermeleri. Bu eylemler sayacıların gösterdiği bir tepkidir. Ve bu tepki mutlaka bir etki doğuracak” diyor.

‘KIRPACAK YER KALMADI’

“Şu an ustalar da işçiler de çok az rakamlara iş yapıyoruz” diyor Usta Çetin Can. Bugün mağazalarda 300-400 liraya satılan ayakkabılardan kendilerinin payına düşenin 10 lira olduğunu anlatıyor: “7-8 kişi çalışıyorsun. Haftada 600 çift saya dikemiyorsun. Tekini 5 liradan diksen 3 bin lira yapar. Bugün iş yaptığımız firmaların patronları yazın yazlığına kışın kışlığına gidiyorsa bizler gidemiyorsak bir sıkıntı var burada. Yıllardır çile çekiyoruz, yok dolar indi yok dolar çıktı. Sürekli biz etkileniyoruz. Bugüne kadar ayakkabılarda fiyat düşürdülerse bunları kendilerinden değil sayacılardan düşürdüler. Şu an kırpacak yer kalmadı, durum ayyuka çıktı.”

  • Çetin Can

Bir çift saya fiyatının iki paket sigara parasına denk geldiği dönemleri yaşadıklarını söyleyen Can, “Bugün iki paket sigara 20-25 lira. Bir çift saya 10 lira. Normalde ayakkabı ne kadara satılıyorsa sayacının yüzde 10’unu alması lazım. Ayakkabı 300 liraysa 30 lira almamız lazım. Biz yüzde 50 istemiyoruz, hakkımız olanı istiyoruz” diyor.

BİRLİĞİMİZİ GÖRSÜNLER

  • Mustafa Aslan

Mustafa Aslan da Necmi Aslan’ın kardeşi. “Hesap ettim 4 senedir gelen zam 1 lira” diyor ve şöyle devam ediyor: “Ama 4 senede her şeye 4 kere zam gelmiş. Ve biz insan üstü bir gayretle çalışmak zorunda kalıyoruz. Biz tepkimizi ortaya koyuyoruz. Birliğimizi beraberliğimizi görsünler istiyoruz. Daha önce gelip bunları kaça dikersiniz diye soruyorlardı. Şimdi ben 5 lira veriyorum ister dik ister dikme diyorlar. Biz senin altındaki son model arabayı istemiyoruz ama insan gibi çalışmak istiyoruz. Gece 11’de eve gidip çocuğumuzu görmeden yatmayalım. Sayacıların çoğu çocuklarını hafta sonu görebiliyor. Giderin fazla olduğu için geç saatlere kadar kalıyorsun burada. Benim evim kira olmamasına rağmen bir dünya masraf çıkıyor. Taşı taşı en sonunda böyle olacaktı. Bir yere geldi mi patlayacaktı, patladı.”

ÖNCEKİ HABER

Gaziosmanpaşa'da polise ateş açıldı

SONRAKİ HABER

Referandum kararlılığı doları yükseltti

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...