5 Dakikada Hediye Levent'le IKBY'de referandumu konuştuk

Gazeteci Hediye Levent Fatih Polat’ın hazırlayıp sunduğu 5 Dakikada’ya konuk oldu. Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde referanduma giden süreci, gelişmeleri bölgeden takip eden Hediye Levent'le konuştuk. 

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde 25 Eylül’de yapılacak referanduma az bir zaman kaldı. 3 haftadır sahada olan Hediye Levent Irak Kürdistan Bölgesinde iç siyasi tartışmaların devam ettiğini, referandum kararının parlamentonun kapalı olması nedeniyle oylanmadan alındığını ve bunun da referandumun sonucuna şaibe düşürebileceği şekilde tartışmalara neden olduğunu belirterek “Bağdat hükümetinin bu referandumu tanımaması halinde ne olacak sorusu oldukça önemli. Tabi aynı zamanda Irak içinde IŞİD sonrası dönem için bir bayrak yarışı da devam ediyor” dedi. 

'BARZANİ SİYASETTEN DEĞİL, BAŞKANLIKTAN ÇEKİLİYOR'

Barzani’nin “Ben ve ailemden herhangi biri başkanlığa aday olmayacak” açıklamasını değerlendiren Levent, Barzani’nin referandum gölgesinde kalan iki açıklaması olduğunu belirtti. Bunlardan birinin ‘aday olmayacağım’ açıklaması olduğunu ve referandumdan hemen sonra kasım gibi başkanlık seçimlerinin yapılmasının planlandığını belirten Levent, şimdiye kadar hep Barzani ya da Barzani ailesinden birilerinin adının geçtiğini ancak açıklama sonrası Erbil’de ‘Başkan olarak kim ön plana çıkacak’ tartışmaları yaşandığını söyledi. Mesud Barzani’nin bu açıklamasından sonra ‘Siyasetten çekiliyor mu?’ diye yorumlar yapıldığını da aktaran Levent “Siyasetten çekilmek değil başkanlıktan çekilmek. Biraz daha farklı bir siyasi çizgide ilerlemesi öngörülüyor Mesud Barzani’nin” dedi.  

Barzani’nin ikinci önemli açıklamasının da “Referandumdan sonraki dönemde; Kürt referansı ya da belirginleştirilmiş ismi olmadan, yeni bir bayrağa ve o bölgede yaşayan diğer etnik ve dini grupları da kapsayacak yeni bir milli marşa ihtiyacımız var” olduğunu belirten Levent “Bu iki açıklamayı birlikte okuyacak olursak refeandumdan sonra Irak Kürdistan Bölgesinde yeni bir siyasi çizginin ve yeni bir politik çerçevenin oluşması yönünde bir niyetin olduğunu söyleyebiliriz” dedi. 

TÜRKİYE VE İRAN FAKTÖRÜ

Bir izleyicinin “Türkiye, Irak ve İran; Bağımsız Kürdistan’ı tanımazsa ülkeyi gelecekte ne gibi sorunlar bekler sorusuna da Levent, Türkiye’den Irak Kürdistan Bölgesindeki insanların tedirgin olduğu noktalara ilişkin bir açıklama gelmediğini belirterek “Mesela Türkiye sınırları kapatır mı? Böyle bir açıklama gelmedi. İkincisi Irak Kürdistan Bölgesi ve Türkiye arasında petrol anlaşmasını askıya alır mı? Böyle bir açıklama gelmedi. Askeri yaptırım söz konusu olabilir mi? Yine böyle bir açıklama söz konusu değil” diye konuştu. 

İran’dan da siyasi açıdan yüksek tondan açıklamalar gelse de yaptırım olarak henüz bağlayıcı ya da terdirgin edici açıklamalar gelmediğini aktaran Levent en önemli noktanın Bağdat Hükümeti’nin tanıyıp tanımaması olduğunu söyleyerek “Referandum sürecinden hemen sonra statüsü tartışmalı, Şengal, Musul, Kerkük gibi bazı bölgelerde Irak Ordusu ve Peşmerge arasında bir bayrak yarışı devam ediyor. Daha sonra iyice kızışabilir. Bu nedenle Bağdat Hükümeti bu referandumun sonucunu tanır mı tanımaz mı, asıl odaklanılması gereken bu” diye konuştu. 

BÖLGEDE EKONOMİK SORUNLAR

Hediye Levent bölgedeki kriz ve işsizliği de değerlendirdi. Bölgede kurumsallaşma yolunda ciddi adımlar atılsa da ekonomi planlaması ya da uzun vadeli kalkınmaya ilişkin sorunları çözecek bürokratik bir kesimin olmadığını ancak herkesin kronikleşmiş ekonomik sorunun çözülmesi gerektiğini söylediğini aktaran Levent şöyle konuştu: “Bir takım farklı parametrelere de bağlı. IŞİD’in yenilmesi, Bağdat ile ilişkiler, bölgenin tekrar istikrara kavuşturulması, güvenliğin sağlanması vs. durumlarına da bağlı. Böyle bir niyet sözkonusu, konuşmalar var, çalışmalar yapıldığı söyleniyor. Ancak topyekün bir düzelmeye dair herhangi bir şey görmedim açıkçası”  

Polat’ın “Dış aktörlerden sert bir tepki bekliyor musun?” sorusuna Levent şöyle yanıt verdi: “Şu ana kadar herhangi bir şey olmadı. Sadece ABD referandumun ertelenmesini istiyor. Çünkü ABD’nin Bağdat Hükümeti’yle iyi ilişkileri var. Ve Bağdat’ta da 2018 Mart ayında da parlamenter bir seçim olacak.  ABD’nin isteği şu ‘Referandumu erteleyin, Bağdat’ta yeni bir seçim yapılsın, ondan sonra tekrar referandumu yaparsınız’ Bunun dışında sert bir ifade gelmedi” (EVRENSEL WEB TV)