30 Ağustos 2017 01:46

Biga’da talana hazırlanan Nordkalk’ın suç dosyası kabarık

Çanakkale Biga'da kireç ocakları açmaya hazırlanan Finlandiya merkezli Nordkalk’ın suç dosyası oldukça kabarık. Zehirli atık, rüşvet, iş cinayeti...

Paylaş

Murat KUSEYRİ
Stockholm

Çanakkale’nin Biga ilçesinin Eski Balıklı köyünde “Nordeka” adıyla kireç ocakları açmaya hazırlanan Finlandiya merkezli Nordkalk’ın sicili bozuk, suçları da oldukça kabarık.  Öyle ki, kireç ocakları açtığı İsveç’in Gotland Adası’nda köylüler ve çevreciler, Nordkalk’a (Kuzey kireç), Mordkalk yani “Katil kireç” diyor.

Nordkalk’ın dosyasında çevreyi ve suları kirletmek, ormanları talan etmek, zehirli atıkları gizlice tarla ve ormanlara depolamaktan rüşvet ve iş cinayetine  kadar bir çok suç bulunuyor. 

Nordkalk, resmi internet sitesinde ise şirketin uzun vadeli kârlı bir uğraş için etik ve sorumlu bir şekilde çaba gösterdiğini iddia ediyor, iş etiği ve dürüstlüğü yüksek standart olarak kabul eden davranış kodunun tüm çalışanları için geçerli olduğunu savunuyor.  

NORDKALK İÇİN HER YOL MÜBAH

İsveç’de yaşananlar Nordkalk’ın etik kodunda belirttiklerinin tam tersini yaptığını gösteriyor. Şirket kârlarına yeni kârlar katmak için her türlü yolu mübah görüyor. Şirket, amacına ulaşabilmek için kurumlar, hükümet ve hatta İsveç Kralı’nı etkileyecek kadar güçlü bir lobicilik çalışması yürütüyor. Bunlardan biri de şirketin Gotland Adası’nda açmak istediği yeni kireç ocaklarının başvuru sürecinde yaşandı. Nordkalk’ın, kireç ocaklarının bulunduğu Gotland Adası’nda yeni ocaklar açmak için yaptığı başvuruyu değerlendiren İl Genel Meclisi ve Doğayı Koruma Kurumu,  ocak açılacak bölgenin koruma altına alınan bölgeye yakın olduğunu, hayvan, bitki ve sulara zarar vereceği değerlendirmesini yaparak başvuruyu reddetti. Nordkalk, Çevre Mahkemesine yaptığı itiraz reddedilince bu kez davayı Yüksek Çevre Mahkemesine taşıdı. Mahkeme herkesi şaşırtan bir kararın altına imza attı ve böylece Nordkalk, ormandaki ağaçların kesimine başladı.

RÜŞVET VEREREK KARAR ALDIRDI

TV 4’ün “Acı Gerçek” programı, Yüksek Çevre Mahkemesinin kararının ardındaki gerçekleri araştırınca Nordkalk’ın rüşvet ve lobi çalışmaları sonucu istediğini elde ettiği açığa çıktı. Ortaya çıkan bilgilere göre Nordkalk, karara temel teşkil edecek raporu hazırlayan İsveç Jeoloji Araştırmaları adlı kurumda çalışan uzmanlara toplam 1 milyon kron civarında ödeme yaptı. Parayı alan uzmanlar da, Nordkalk’ın bölgede kireç ocağı açmasının çevreye zarar vermeyeceğine dair bir rapor hazırladı.

Nordkalk’ın Çevre Yüksek Mahkemesine itirazından bir hafta önce de sağ partilerin koalisyonundan oluşan hükümet, Çevre Yasası’ndaki tehdit altındaki türlerin korunmasını güvence alan maddede değişiklik yaptı. Böylece Nordkalk, rüşvet, manipülasyon ve lobicilikle Yüksek Çevre Mahkemesinden kireç ocakları açılması kararını aldı. 

ZEHİRLİ ATIKLARI ARAZİLERE GÖMDÜ

Nordkalk sadece kurumlara rüşvet vermekle kalmadı. Kireç ocaklarından sızan zehirli su ve atıkların topraklarını kirletmesine karşı çıkan köylüleri de rüşvet teklif ederek susturmaya çalıştı. Gotland Adası’nın Klinthagen yerleşim biriminde yaşayan 30 aileye evlerinin çevrelerinde kireç taşı çıkarmalarını kabul etmeleri için toplam 2 milyon kron ödemeyi teklif etti. İl Genel Meclisi, birçok kez, Nordkalk’ı ocaklarda gerçekleştirdiği patlamalar sonucu koruma altına alınan bölgelere taş parçaları saçmakla suçladı ve polise şikayet etti. 

Nordkalk, ayrıca Gotland Adası’nda yer altına gizli bir çöplük oluşturdu. İçinde asit ve kireç yanıklarının bulunduğu bidonları bu çöplüğe gömdü, anlaşılmaması için de üzerini yüzlerce ton taşla kapattı. Gotland polisi, zehirli atıkları toprağa gizlice gömen Nordkalk hakkında çevreye zarar verme suçundan soruşturma başlattı. 

İŞ CİNAYETİNDEN SABIKALI

Nordkalk’ın sicilinde iş cinayeti de bulunuyor. 1 Kasım 2001 günü Nordkalk’ın Luleå ilinde bulunan tesislerinde 24 yaşındaki Johan Löfroth, bir iş cinayetinin kurbanı oldu. 19 yaşındaki Gustaf Seppelin Solli ağır, 3 işçi de orta derecede yaralandı. Nordkalk’a bağlı çalışan taşeron firmada görevli işçilerin hiç birinin kireç fırınlarında çalışacak bilgi ve deneyimleri olmadığı belirlendi. 

Olayın gerçekleşmesinden 5 yıl 3 ay sonra yani bu yılın mart ayında kararını açıklayan Luleå İlk Mahkemesi, Nordkalk’ı ve işyeri şefini ağır iş çevresi suçu işlemekten ve işçilerin  ölüm ve yaralanmalarına yol açmaktan suçlu buldu. Mahkeme Nordkalk’ı 3 milyon kron tazminat ödemeye mahkum etti. İşyeri şefini 1 yıl hapis cezasına çarptıran mahkeme, sanığın sabıkasız oluşu nedeniyle cezayı erteledi. Nordkalk ise, mahkeme kararını temyiz edeceğini açıkladı.

İSVEÇ KRALI DA NORDKALK’DAN YANA

Gotland’ın Ojnare Ormanlarında Nordkalk’ın ağaçları kesme girişimine karşı köylüler ve yaşam hakkı savunucuları bir direniş başlattı. Şirket ve polisin tüm baskı ve engelleme çabalarına karşın köylüler ve çevre aktivistleri ormanların kesimini önce fiilen ardından da hukuken durdurmayı başardı. 

Dünya Çevre Fonu (WWF), yılın ödülünü Ojnare Ormanlarındaki direnişe önderlik eden “Arazi Biyologları” örgütünden Alva Snis Sigtryggsson’a vermeyi kararlaştırdı.

Her yıl ödül törenine katılarak yılın çevrecisine ödül veren İsveç Kralı Carl XVI Gustaf, şirketler ve çevreciler arasındaki mücadelede taraf olmak istemediğini öne sürerek ödülü Sigtryggsson’a vermeyi reddetti. Ancak Kral Gustaf, ondan bir kaç yıl önce Suudi Arabistan’a yaptığı resmi bir ziyaret sırasında insan hakları örgütlerinin dünyanın en sert diktatörlerinden biri olarak tanımladığı Kral Abdullah’a madalya takmakta bir sakınca görmemişti.

ÖNCEKİ HABER

Memur-Sen’in sözleşmesi emekçiyle dalga geçiyor

SONRAKİ HABER

Myrleia antik kenti üzerindeki AVM'ye mahkeme onayı!

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...