Düşük fiyat üretimi azaltır, ithalatı artırır

Sedat BAŞKAVAK
Mersin

Trakya Birlik ayçiçeği alım fiyatını açıkladı. Yüzde 44 yağ oranlı ayçiçeği için ton başına 1823 lira 20 kuruş fiyat açıkladı. Kiloda en az 2 lira (ton başına 2 bin lira) fiyat bekleyen köylü beklediği fiyatı görememenin üzüntüsünü yaşıyor. Yüzde 40 yağlı ayçiçeğinin tonuna 1720, yüzde 50 yağlı ayçiçeğinin tonuna ise 1978 lira verilen fiyat köylüyü sevindirmedi. Yılına göre değişiklik göstermekle beraber üretilen yağlık ayçiçeğinin yüzde 30 ile yüzde 50’si Trakya Birlik ve Konya Şeker tarafından alınırken asıl olarak üretilen yağlık ayçiçeğini şirketler satın alıyor. 

Ülkemiz bitkisel yağlar tüketiminde ayçiçeği yağı yüzde 75 paya sahip. Yağ üretiminde bu kadar büyük paya sahip ayçiçeği ülke üretimi, ihtiyacın 1/3’üne denk geliyor. Yıllık ortalama 1 milyon 200 bin ton yağlık ayçiçeği üretilen her yıl en az 2 milyon ton yağlık ayçiçeği de ithal edilmektedir. Gümrük ve ticaret bakanlığı 650 bin hektar alanda ayçiçeği üretimi yapıldığını ve bunun iki katından fazla arazide ayçiçeği üretmek mümkün olduğunu ve potansiyel üretim alanlarının yeterince değerlendirilemediğini belirtiyor. Bu rakamlar bile ayçiçeği ithalatında lider, ham yağ ithalatında ise üçüncü sırada olmamızın nedenlerini anlamamızı kolaylaştırıyor. Tüketim ve ihracatı karşılayacak üretim olmadığı gibi üretimi destekleyecek politikalardan da yoksun durumdayız.   

AVRUPA’DA 31 AVRO TÜRKİYE’DE 40 KURUŞ

Avrupa ülkelerinde dekara 31 avro verilen desteğin yanında ülkemizde 40 kuruş prim desteği ve mazot ve gübre desteğini vs. topladığımızda çıkan rakamı söylemeye bile gerek yok. Petrolden sonra en çok ayçiçeği ithalatı için para ödüyoruz. 

Tüm Köy Sen Genel Merkez Yöneticisi Yusuf Gürsucu tarıma ayrılan desteğin yetersiz olmasından ayçiçeğinin de etkilendiğini belirtiyor.

Mevcut durumu “Potansiyel var ama yağlık ayçiçeği ekmeyi teşvik edecek destek yok. ilaç, gübre, mazot gibi girdilere en az yüzde 20-25 zam gelmişken açıklanan fiyatın geçen yıla oranla yüzde 8 fazla olması girdi maliyetlerini bile karşılamayacak bir fiyat oldu. Mazot desteği yetersiz ve Başbakan Binali Yıldırım’ın dediği gibi verilen destek yarı fiyatı ancak 1/3’ü kadar. Tarımda kullanılan mazot 3.5 milyar litre ve bunun yüzde 25’i ÖTV. Verdiğimiz ÖTV’yi kaldırsalar, bundan daha çok mazot desteği olur. 3 milyar dolar harcayıp Rusya, Ukrayna, Bulgaristan, Romanya ve İsviçre gibi ülkelerden yağlık ayçiçeği satın alıyoruz. Fındıktan kazandığımız döviz girdisini ayçiçeğine harcıyoruz. İthalatın azaltılması içinde ayçiçeği ekimini desteklemek ve değerinde fiyat vermek gerekir. Başka bir sorun da dış politikada geldiğimiz durumdur. Komşu devletlerle olan ilişkiler en çok üretici köylüyü etkiliyor. İhraç ettiğimiz ayçiçeği yağının yüzde 60’ı Irak’a, yüzde 20’si Suriye’ye yapılıyordu. Şimdi Irak’la dönemsel limoni, Suriye ile kavgalıyız. Rusya bizden domates almıyor diye biz de Rusya’dan ayçiçeği yağı almıyoruz ama diğer ülkelerden almaya devam ediyoruz." sözleriyle ortaya koyan Gürsucu, "Hükümetin komşularla didişmesinin cezasını üretici köylüler çekiyor. Meyvesini, sebzesini satamayan biziz, emeğimizin üzerinde tepinen hükümet” diyor.

Gürsucu “Trakya Birlik, piyasayı özel şirketlere bırakıyor, hükümet ise hem birlikleri işlevsiz hale getirerek üretici köylüyü daha da örgütsüzleştiriyor. Hem de tarım desteklerini yerinde saydırıp ithalata izin vererek şirketleri ve diğer ülkelerin tarımını desteklemiş oluyor. Düşük fiyat üretimi azaltır, ithalatı artırır” tespitini yapıyor.

VERİM KAYBI VAR

Merzifon’dan Çağlar Turan ise piyasanın açıklanan fiyatın çok altında olduğunu belirtiyor. Turan “Tüccarın fiyat belirlenmedi diye 1.40-1.50 liradan ayçiçeği alıyor. Açıklanan fiyat net elimize geçen fiyatta değil. Yüzde 2 stopaj, en az yüzde 2 fire düşülecek bir de birlik kesintisi eklenince ortalama 10 kuruş daha azalacak. Bir de tabii İç Anadolu’da ayçiçeği verimi çok düştü. Yağmur yeterince yağmadı, Amasya ve çevre illerde yüzde 30 kimi yerlerde yüzde 50 verim kaybı var” diyor.

Ayçiçeğini ‘köse’ hastalığı vurdu

'Tarım politikası üreteni kaçırmak üzere kurgulanmış'