Süryanilerden hükümete ‘mülklerimizi iade edin’ mektubu

Murat KUSEYRİ
Stockholm

Aralarında İskandinav Süryani Kiliseler Birliği, Keldani-Süryani-Asuri Halk Konseyi, Turabdin Federasyonu, Süryani Demokratik Birliği, Asuri Demokratik Örgütü, Mezopotamya Özgürlük Partisi  ve İsveç Süryani Federasyonu’nun da bulunduğu Asuri-Süryani örgütleri, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Binali Yıldırım ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’e birer mektup göndererek el konulan mallarının geri verilmesini istedi. Ayrıca bir heyet de Türkiye’nin İsveç Büyükelçisini ziyaret ederek taleplerini iletti. 

SÜRYANİ MALLARININ HAZİNEYE DEVRİNE TEPKİ

Mezopotamya coğrafyasının kadim halklarından olan Süryanilerin, çok sevdikleri toprakları Mardin ve çevresinde zamanında baskı ve tehditler nedeni ile koparıldıklarına dikkat çekilen mektupta, zengin tarih ve kültürün olduğu memleketlerinden gelen Süryanilere ait mallara el konulduğu haberlerinin kendilerini derinden üzdüğünü belirtti. 

Mardin Valiliği Devir, Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu’nun Süryanilere ait 50 civarında kilise, manastır, mezarlık ve taşınmaz malı bölgede yaşayan Süryaniler yetkililer ve vakıflara sormadan hazineye devredilmesini eleştiren Süryani örgütleri, mallarına el konulmasının yol açacağı sonuçlara şu ifadelerle dikkat çektiler: 

”Önemle vurgulamak istediğimiz ve şu anda üzerinde hassasiyetle durduğumuz nokta, mülkiyetin Hazineye devredilmesi olayıdır. Zira taşınmaz mallar her ne kadar Hazine adına tescili ile birlikte artık söz konusu kilise ve manastırlar ila mevcut irtibatımız ilgili idari mercinin vereceği bir karar ile her an sonlandırılabilir. 

Nitekim Türkiye’de kiliselerin satılığa çıkartıldığı kara haberleri maalesef geçmişte defalarca dehşetle izledik. Bu durum Süryani halkının mülkiyet olayını da aşan tüm Süryani halkını ilgilendiren ve hatta Türkiye’nin din özgürlüğü sorununa dönüşebilecek çapta bir sorundur. Verilen karar hukuk dışıdır. 

Türkiye Cumhuriyeti Devleti bu karar ile birlikte kendi tarihi ile çelişip kurucu anlaşması olan Lozan Anlaşmasını bizatihi kendisi ihlal etmiştir. Nitekim Lozan Anlaşmasının azınlıklarının ibadethane ve mezarlıklarına sağladığı güvenceler ortadan kaldırıldığı gibi, Türkiye’nin tarafı olduğu Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasasıyla korunan mülkiyet hakkı ve din özgürlüğü ucu açık bir şekilde ihlal edilmiştir. Türkiye’nin İnsan Hakları Mahkemesi nezdinde en fazla hakkında ihlal kararı verilen ülke olduğu haberlerini üzüntü ile izliyoruz. Ama görünen o ki, bazı devlet yetkilileri hiç de bu durumu sorun etmişe ve Türkiye hakkında yeni ihlal kararları verilmesi için elinden geleni yapmaya çalışıyormuşa benziyor.”  

‘VAKIFLARA İADE EDİLSİNLER’ TALEBİ

Süryani mülkiyetlerine yönelik ihlalin bir hak ihlalinin çok ötesinde olduğuna dikkat çekilen mektupta, yaşananların “gerek yörede gerekse de diasporada yaşayan Süryani halkımızı manevi açıdan oldukça derin şekilde rencide ettiği”ne vurgu yapıldı. 
“Bir kültür ve tarih yok edilmek istenmektedir. Coğrafyamızdaki en önemli renklerden olan Süryani kültürünün solmasına mahal verilmektedir. Tüm Türkiye’de sadece bir kaç binle kalan halkın, bölgede neslinin tüketilmesi istediği hissiyatına kapılmaktayız” denilen mektup şöyle devam etti: 
“Bu tür hareketler bizleri her ne kadar topraklarımızdan koparan hareketlerle benzerlik teşkil etse de, asla bu iddiamızdan ve davamızdan vazgeçilmeyeceğinin bilinmesini isteriz. Bu nedenle gerek ulusal gerekse de uluslararası toplumu meşgul eden bu hadiseye bir an önce son verilerek, söz konusu kilise, manastır, mezarlık ve ibadethanelerimizin halkınıza ve vakıflarımıza iade edilmesinin sağlanmasını ivedi şekilde istiyoruz” deniliyor.

TÜRKİYE’NİN İSVEÇ BÜYÜKELÇİSİNE ZİYARET

Öte yandan komite adına İsveç Süryani Federasyonu Başkanı İsmet Karademir, Asuri Demokratik Örgütünden Sait Yıldız ve Asuri Kadın Federasyonundan Zekiye Can’ın yer aldığı bir Süryani heyeti, Türkiye’nin İsveç Büyükelçisi Kaya Türkmen’le görüşerek Süryanilerin taleplerini iletti. Türkiyeli yetkililere gönderilen mektubun bir nüshasını Türkmen’e verdi. 
Kiliseler ve sivil toplum örgütlerinin oluşturduğu Turabdin Komitesi, ilk adım olarak hazırladıkları mektubu Türk yetkililere ilettiklerini bundan sonraki aşamada konuyu uluslararası kamuoyunun gündemine getireceklerini duyurdu.