Fındık üreticisine kara haber

Uğur ZENGİN
Çağdaş ÇAVUŞOĞLU
İstanbul/Rize

Tarım Bakanı Eşref Fakıbaba, fındık alım fiyatları için Giresun kalite fındığa 10,5 lira, Levant kalite fındık için 10 lira alım fiyatı açıkladı. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) önümüzdeki Pazartesi’den itibaren fındık alımına başlayacak. Geçen yıl fındığın serbet piyasada 14 liradan satıldığını hatırlatan Tüm Köy-Sen Ordu Şube Başkanı Zekai Sağra, yeni fiyat için “Fındık tekelleriyle birlikte alınmış bir karar” dedi. 

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Fakıbaba, “2017 sezonu fındık için de üreticilerimizin mağdur olmaması ve fındıkta fiyat istikrarı sağlanması için TMO aracılığıyla fındık alımı kararı verdik” dedi. Gazetemize konuşan Tüm Köy-Sen Ordu Şube Başkanı Zekai Sağra açıklanan fiyata “Fındık tekelleriyle birlikte alınmış bir karar. Maliyet rakamını bile kurtarmıyor. Bunun da adına destek demek üreticiyle dalga geçmektir” sözleriyle tepki gösterdi.

‘FINDIK TEKELLERİYLE ALINMIŞ BİR KARAR’

Uluslarası fındık tekeli Ferrero, fındık alımının neredeyse tamamını Türkiye’den karşılıyor. Ferrero’nun serbest piyasadan 8.75 liraya fındık alımı yaptığını söyleyen Sağra, “Fındık fiyatı 10 lira olarak belirlendi. Bu, fındık tekelleriyle birlikte alınmış bir karar. Serbest piyasa 9 liradan alıyordu. Bunlar rakamı resmileştirdiler. Zulümü resmi hale getirdiler. Maliyetin altında fiyat verdiler. Maliyet rakamını bile kurtarmıyor. Bunun da adına destek demek üreticiyle dalga geçmektir” dedi. 

2016’DA 14 LİRA, 2017’DE 10 LİRA

2016 yılında piyasanın 14 liradan açıldığını hatırlatan Sağra, “Dolar kuru o zaman 2.69 civarındaydı. Kurdaki yaklaşık yüzde 30’luk artışı göz önüne aldığınızda sadece kur farkı için bile fındığın yaklaşık 19 lira olması gerekiyordu. Kur farkını bile üreticiye reva görmediler. ‘Destek oluyoruz alım yapıyoruz’ diyorlar” dedi.

FINDIKTAN 8 MİLYON İNSAN YARARLANIYOR

Ortalama bir üreticinin 1.5 ton fındık ürettiğini ve kümülatif olarak bu ülkede fındıktan yararlanan insan sayısının 8 milyon olduğunu belirten Sağra şöyle konuştu: “Çikolata piyasasındaki fındığın yüzde 80’ini biz sağlıyoruz. Maliyet yaklaşık yüzde 30 arttı. Geçen sene 75 lira’ya çalışan işçi bu sene 90 lira istiyor. Gübre, enerji her şeyin fiyatı arttı. Açıktan soygun diyorum ben buna. Bunun adı destek falan değil. Bunun adı soygunun tescil edilmiş hali.” 

Ordulu fındık üreticisi Mustafa Efiloğlu Rize Fındıklı’da yarıcılık yapıyor. Açıklanan fındık fiyatının emeğinin karşılığı olmadığını söyleyen Efiloğlu şöyle konuştu: “Kuru fındık fiyatı 9 lira açıklanmış. Tüccar yaş fındığı 5 ila 6 liradan alıyor. Bir dönüm fındıklıkta 40 ocak fındık var. 200 kilo fındık olsa, kilosu 14 TL olarak açıklansaydı 2800 lira para yapıyor. Şimdi 1800 lira. 250 lirada destekleme var. 2000 lira, yine biz eziliyoruz. Fındık zahmetli iş. Emeğimizi karşılamıyor verilen fiyat. Araziyi temizleyeceksin, motorla temizliyoruz benzin fiyatı ortada, gübresiydi emeğiydi bir şey kalmıyor. 10 ton çay yapmak 100 kilo fındık yapmaktan daha rahat. Verilen fiyatta böyle olunca söylenecek bir kalmıyor.”

FİYATTA KÖTÜ OLUNCA ÜRETİCİ BİTİYOR

İsmini vermek istemeyen başka bir üretici de açıklanan fiyatı çok düşük bulduğunu söyledi. Yaş fındığın 6 liradan alındığını söyleyen üretici, “Kuru fındık 9 lira, kalitesi düşük olursa fiyat daha da düşecek. Yaş olarak satsak belki de daha kârlı olacağız. Araziyi temizlemek, fındığı toplamak, kurutmak dert üstüne de böyle bir fiyat biçilmesi en büyük dert. Bütün koşulları iyi fiyat verilecek diye göz ardı ederken fiyat da kötü olunca üretici bitiyor” diye konuştu.