Fareler acılarını paylaşıyor

Acıyı paylaşmak insana özgü bir durum gibi bilinir. Bir nevi empati kurmak. Öyle görünüyor ki bu tabir tam anlamıyla fareler için de geçerli.  Yeni bir araştırma sonucuna göre, alkolden uzaklaşma sürecinden geçen farelerin acıları onlarla yaşayan diğer fareler tarafından -bağımlı olmadıkları halde –hissedilebiliyor.  Araştırmacılar bu ‘tuhaf’ davranışın hayvanlara başkalarının ağrısını tanıması ve buna tepki göstermesi ve bu sayede de grubun hayatta kalmasını sağlamak için evrimsel bir süreç tarafından gerçekleşmiş olabileceğini düşünüyorlar. 

NEDENİ BELLİ OLMAYAN AĞRILARIN ANLAŞILMASI İÇİN ÖNEMLİ

Oregon Sağlık ve Bilim Üniversite’sinden araştırmacılar, farelerde ‘sosyal ağrı’ etkilerini inceledi. Mail Online’a konuşan araştırmayı yöneten Dr. Monique Smith,: “Bu tür araştırma, belirgin bir nedeni olmayan veya yaralanma olmadığında devam eden kronik ağrı durumlarının anlaşılması için kritik önem taşıyor” dedi. 

Alkolü bırakma esnasında pek çok insan vücudunda hiperaljezi olarak bilinen yoğun, yaygın bir ağrı yaşar. Geçen yıl araştırmacılar bu etkiyi farelerde inceledi ve aynı yerde kalan ama alkole bağlı olmayan farelerin de aynı ağrıyı yaşadığını gözlemledi.  

Araştırmacılar, aynı yerde yaşayan farelerin koku duyuları nedeniyle alkol alamayan farelerin  ağırsını hissedebileceğini düşünüyor.

Dr. Smith, “Önceki araştırmalarımızdan, nolfaktori sinyalleri fareler arasında acıları hakkında iletişim kurmak veya aktarmak için yeterli olduğunu biliyoruz. “Bu, farelerin komşularındaki ağrı ile ilgili sinyal alabilmeleri için koku duygularını kullandığı ve bunun da kendi başına ağrı uyandırdığı anlamına geliyor” dedi. 

SOSYAL ACI NASIL TRANSFER EDİLİYOR

Bu araştırmayı temel alan bilim insanları, insanlarda ağrı ve empati ile ilişkili olan somato sensoriyel korteks, insula (INS) ve anteriorsingulat korteks’in (ACC) bu sosyal acının transfer olmasında yer alıp almadığını araştırdı.  

Araştırmacılar, ‘birincil’ farelerin (alkolü bırakanların), ayni yerde kalan ‘seyirci’ farelerin ve farklı odada kalan ‘kontrol’ farelerin beyin aktivitelerini değerlendirdi. Birincil fareler, alkole erişimin kaldırılmasıyla dorsal medial hipotalamusta artmış aktivite gösterdi. Araştırmacılar bu bölge alkolün bırakılmasında rolü olabileceğine inanıyorlardı. Aksine, seyirci fareler ACC ve INS’de artmış aktivite gösterdi. Fakat ACC’deki aktivite tersine döndüğünde, hem birincil hem de seyirci farelerde hiperaljezi tersine döndü. 

Dr. Smith, Mail Online’a “ağrı koşullarının toplumsal faktörlerden oldukça etkilendiğini biliyoruz, ancak bu çalışmalar bunun ne ölçüde gerçekleşebileceğini göstermektedir” dedi.  “Toplumsal olarak uyarılan bir ağrı durumunun sinirsel mekanizmaları, alkolden kaynaklanan ağrı ile paylaştığını görüyoruz. Bu çok etkileyici.”

Bu uyarlama tuhaf görünse de, araştırmacılar fare grubunun bu davranışının hayatta kalma yarışında avantaj sağlamış olabileceğini öne sürüyor. 

Dr. Smith, “Başkasının acısını tanıma ve buna tepki verme yeteneği zararlardan kaçınmaya ve sosyal grupta yardım/ bakım verme davranışını teşvik etmeye yol açabilir” dedi. 

“Böylece, acının toplumsal aktarımı hızlı tepkileri kolaylaştırabilir ve grubun hayatta kalmasını teşvik etmeyi öğretebilir.”

Çalışma farelerde yapılmış olmasına rağmen, araştırmacılar bulgularının insanlar için önemli etkileri olabileceğine inanıyor. Dr. Smith, “bu sonuçlar söz konusu ağrı olduğu zaman sosyal çevreyi düşünmenin önemini pekiştiriyor” dedi.

“Bu tür bir yöntemin insanlarda da var olabileceğine dair bazı kanıtlar var, ancak daha fazla çalışma gerektirecek. “Çalışmalarımız, empatinin temel düzeyde nasıl oluştuğunun anlaşılması ve sosyal iletişimin ağrının oluşumunu nasıl etkilediği hakkında öneriler sunuyor.”

MailOnline’den çeviren Ceren SAĞIR
Arabaşlıklar Evrensel’e aittir.