Finlandiya, transgender bireyleri zorla kısırlaştırıyor
Finlandiya hükümeti, sert eleştirilere rağmen transgender bireyleri zorla kısırlaştırmaya devam ediyor.
Murat KUSEYRİ
Stockholm
Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Konseyi ve Uluslararası Af Örgütü’nün sert eleştirilerine rağmen Finlandiya transgender bireyleri zorla kısırlaştırmayı sürdürüyor. Finlandiya’daki LGBT ve sivil toplum örgütleri de, transgender bireylerin zorla kısırlaştırılmasının en temel insan haklarına aykırı olduğunu söylüyor ve hükümetten yasalarda değişiklik yapılmasını talep ediyor.
2003 yılında Finlandiya’da yasalarda yapılan değişiklikler kişilerin cinsiyet değiştirme hakkını tanıdı. Ancak bu hakkın kullanılması kısırlaşma şartına bağlandı. Transgender bireyler, cinsiyet değiştirme başvurusunda bulunmadan önce kısırlaştırıldıklarını gösteren raporu kurumlara vermek zorunda. Hufudstadsbladet gazetesi geçtiğimiz yıl cinsiyet değiştirmek isteyen 800 kişinin zorla kısırlaştırıldığını açıkladı.
2013 yılında Finlandiya hükümeti, cinsiyet değiştirmek için getirilen kısırlaştırılma zorunluluğunu kaldırma amacıyla bir çalışma başlattı. Ancak seçimlerden sonra kurulan yeni hükümet, henüz bu konuya el atmadı.
FİNLANDİYA İÇİN YÜZ KARASI
Cinsiyet değiştirmenin kısırlaştırılma şartına bağlanması eleştiri ve tepkilere yol açıyor. FNB haber ajansına açıklamalarda bulunan LGBT derneği Başkanı Catariina Salo, transgender bireyleri zorla kısırlaştırmanın Orta Çağ’dan kalma insanlık dışı bir uygulama ve Finlandiya için yüz karası olduğunu söyledi.
Birleşmiş Milletler Özel Raportörü, 2013 yılına transgender bireylere zorla kısırlaştırmanın dayatılmasını işkencenin bir biçimi olarak nitelemiş, aynı yıl Uluslararası Af Örgütü yasalarda değişiklik yapılması için kampanya başlatmıştı. Avrupa Konseyi de, birkaç defa Finlandiya hükümetine zorla kısırlaştırmanın engellenmesi için yasalarda düzenlemelere gitmesi çağrısında bulunmuştu.
BİNLERCE KADIN KISIRLAŞTIRILDI
Kadınların zorla kısırlaştırılması Finlandiya tarihinin en karanlık sayfaları arasında yer alıyor. Finlandiya Parlamentosu, 1935 yılında milletvekillerinin ezici çoğunluğunun oylarıyla sosyal hayatın ve ırkın korunması gerekçesiyle kadınların kısırlaştırılmasını yasalaştırdı. Yasanın yürürlükten kaldırıldığı 1970 yılına kadar Finlandiya’da binlerce kadın zorla kısırlaştırıldı.
İSVEÇ ZORLA KISIRLAŞTIRDIĞI TRANSGENDER BİREYLERE TAZMİNAT ÖDEDİ
Finlandiya’nın komşusu İsveç’te de cinsiyet değiştirmek isteyenlere kısırlaştırılmaları dayatılıyordu. Ancak 1 Temmuz 2013 yılında yasalarda yapılan değişiklikle zorla kısırlaştırma uygulamasına son verildi. Bu yılın Mart ayında İsveç Hükümeti zorla kısırlaştırılanlara tazminat ödeme kararı aldı. Kısırlaştırılan 800 kişiye 225 biner kron ödendi.