Mahkeme net konuştu: Zeytinlik alanlara RES dikilemez

Özer AKDEMİR
İzmir

İzmir 5. İdare Mahkemesi Karaburun Sarpıncık ve Haseki köyleri yakınlarındaki RES’lerin yürütmesini durdurdu. Mahkeme kararına dayanak olarak RES direği kurulacak alanda yer alan zeytinlikleri gerekçe gösterdi.

KÖYLÜLER HAZİNEDEN KİRALAYIP ZEYTİN DİKTİ

Çalık RES Üretim Şirketi tarafından yapılması planlanan Sarpıncık RES projesi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 13 Ocak 2015’te ÇED Olumlu kararı verdi. EPDK’dan 49 yıllığına üretim lisansı alan şirketin alanla projesinin uygulanabilmesi için alanla ilgili imar planları da yapıldı. Planların askıda olduğu süre içerisinde bölgede zeytinlikleri olan köylüler dava açtı. Köylüler 2007’de hazineden kiraladıkları alanda zeytin ağaçlandırması yaparken, RES şirketinin projesi sonrası 15.208 metre karelik alan için kira sözleşmesi feshedilerek RES şirketine verildi. Ağaçlandırılmak üzere kiralanan alanların başka bir amaç için kullanılamayacağı hükmüne rağmen yapılan bu işlem, aynı zamanda yetiştirilen zeytinlerin de zarar görmesine neden olacaktı. Bölge imar planlarına göre “Çayır-mera alanı“ ve “tarım alanı“ olarak görülürken, alanın bu özelliği yerel mahkeme kararı ve Ziraat mühendisleri Odasının raporlarıyla da onaylanmıştı.

BAŞKA BİR AMAÇLA KULLANILAMAZ

İzmir 5. İdare Mahkemesi bölgedeki RES’lerle ilgili verdiği yürütmeyi durdurma kararında Zeytincilik Yasasına atıfta bulundu. Yerel mahkeme ÇED Yönetmeliğinin uygun olması koşuluyla, zeytinlik sahalarda, yenilebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesislerini kurulabilmesine olanak tanıyan maddesinin Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından yürütmesinin durdurulduğuna işaret etti. Mahkeme, herhangi bir parselin projesine uygun olarak zeytincilik amacıyla ağaçlandırılması durumunda bu parselin imar planı kararıyla başka bir amaca ayrılmasının planlama ilke ve esasları ile imar mevzuatına aykırı olacağının altını çizerken, zeytinlik yapılan alanda inşa edilmek istenen RES türbini ve erişimi sağlayan yolun hukuka uygun olmadığını dile getirdi. Mahkeme, “RES planlarının uygulanmasına geçilebileceği göz önüne alındığında, telafisi güç ve imkansız zararların doğabileceği de açıktır” diyerek işlemin yürütmesini durdurdu.

Karaburun’daki RES'lerin kapasite artışına izin çıkmadı

ENERJİ KİMİN İÇİN, NE PAHASINA?

Alınan mahkeme kararı ile ilgili görüştüğümüz köylülerin avukatı Cem Altıparmak, 3 yılı aşkın bir süredir Karaburun’da projelendirilen RES yatırımlarına yönelik yerel yurttaş mücadelesine hukuki destek sunduklarını dile getirdi. Altıparmak “Bu zaman zarfında sürekli olarak şunu söyledik: Bizim açımızdan bir yatırımın kategorik olarak yenilenebilir enerjiler sınıfında tanımlanması, o yatırıma kendiliğinden bir yeşil/temiz enerji payesi vermemektedir.

Yenilenebilir enerjiler de dahil olmak üzere, bu tür yatırımlar için sorulması ve cevaplandırılması gereken şu iki soru, ekoloji mücadelesinin çerçevesini de belirlemektedir: Kimin için? Ne pahasına?” 

EKOLOJİK YAĞMA MANTIĞI

Altıparmak, RES yatırımlarındaki tek kriterin “rüzgar nerede esiyorsa oraya kurulsun” gibi bir başıboşluğa indirgenmiş olmasının, enerji santrallerinin zeytinliklere, yerleşim ve tarımsal üretim sahalarına, meralara, ormanlık alanlara, biyolojik çeşitliliğin zengin olduğu alanlara yönelik adeta bir ekolojik yağma mantığı ile yol almasına neden olduğunu söyledi. “Karaburun'daki benzer birçok RES yatırımında olduğu gibi Sarpıncık RES sahası da bölgede dönümlerce alana yayılmış olan zeytinlik sahalarını işgal etmektedir” diyen Altıparmak, “İmar Kanunu'nun 11.maddesinin son fıkrası çok açık bu konuda. Altıparmak, hazineden kiralanıp ağaçlandırılan alanların başka bir amaç için kullanılamayacağını belirten bu maddeye dayanarak köylülerin başarılı bir şekilde zeytinlik ağaçlandırması yaptığı arazinin RES şirketine verilmemesi için dava açtıklarını ifade etti. Altıparmak, “Mahkeme bu talebimizi haklı buldu ve imar planının yürütmesini durdurdu. Bu karar, bölgede ve Türkiye'de benzer projelerde sorun yaşayan ağaçlandırma sahibi ya da kiracısı kişilere umut olacaktır" dedi.

Karaburun doğa talanına direniyor