Sanayi raporu: Kırılgan büyüme sürdürülebilir değil
Sanayinin sorunları raporu açıklandı: Yüzde 5 olarak açıklanan büyüme sürdürülebilir değil.
Derya DURSUN
İstanbul
TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO), her ay İktisatçı-Yazar Mustafa Sönmez’in katkısıyla hazırladığı sanayinin sorunları bülteninin 29’uncusunu “2017 ilk çeyreğinde büyüme” konusuna ayırdı.
TÜİK, Merkez Bankası, Hazine Müsteşarlığı ve IMF verileri kullanılarak yapılan analizde, yüzde 5 olarak açıklanan ilk çeyrek büyümesinin belli kırılganlıklar içerdiği, ekonomideki zaafları artırdığı ve sürdürülebilir olmadığı vurgulandı. Analizde, büyüme ile istihdam artışı arasında hiçbir ilişki olmamasına da dikkat çekildi. MMO analizinde şu noktalara vurgu yapıldı:
* ABD Başkanı Donald Trump’ın düşük performansı ve başkanlığı devralırken koyduğu hedeflere ulaşmakta başarısız kalması, küresel fonları, başta Türkiye olmak üzere yeniden çevre ülkelere yönlendirdi. Özellikle Türkiye, 2016’nın ikinci yarısında büyüme oranı yüzde 1’e düşen ve krizin eşiğine gelen ekonomisini, yabancı fon girişiyle toparlıyor.
* Arkasında bütçe açığı, batık kredi riski, cari açık büyümesi, kemikleşen işsizlik ve çift haneli enflasyon gibi sorunlar biriktirse de, ekonomi, 2017 ilk çeyrekte yüzde 5 büyüdü. Bu performansın, izleyen zaman dilimlerinde sürdürülebilmesi kolay değil. Ama yine de yıllık yüzde 3’ün altına düşmeyecek bir büyüme ile 2017 tamamlanabilir.
* Krizi savuşturmak ve bir büyüme ivmesi yakalamak, kamunun ekonomiye artan müdahalesi ve bütçe açığını göze almasıyla gerçekleşti. Sonuçta, Hazinenin daha fazla borçlanma yaptığı görülüyor. Asıl büyük artış dış borçlanmada ortaya çıkmış bulunuyor. Bu büyük sıçramanın nedenleri arasında; krizin eşiğinde hem de referanduma gidişte kamu harcamalarının hızla artırılmış olması, aynı gerekçeyle vergilerde indirimler yapılmış olması etkeni başta geliyor.
KAMU MALİYESİ BOZULDU
* Kamu maliyesinde 2017 yılının ilk 4 ayında geçen yılın ilk 4 ayına göre önemli bir bozulma var. Bütçe, 2016 yılının ilk 4 ayında 5.4 milyar TL fazla verirken bu yılın ilk 4 ayında 17.9 milyar TL açık verdi. Daha kötü bir görünüm Hazine nakit açığında ortaya çıktı. Geçen yılın ilk dört ayında 1.5 milyar TL nakit açığı varken bu miktar bu yılın ilk 4 ayında 26.3 milyar TL’ye çıktı. Özetle, bütçede ve nakit yönetiminde geçen yıla göre bozulma büyük. Bu onarım faturasının alt ve orta sınıflara yıkılacağına ilişkin işaretler artıyor.
KALİTESİZ VERİLER
* TÜİK’in yeni seri büyüme oranları ile istihdam artış oranları da tutarsız görünüyor. İlk çeyrekte yüzde 5 büyüdüğü öne sürülen ekonomiye karşılık istihdamın, 2016 ilk çeyreğine göre ancak yüzde 1.7 arttığı anlaşılıyor. 2016 ilk çeyreğinde 26 milyon 575 bin olan istihdam, 1 yıl sonra ancak 27 milyon 39 bine çıkabildi. Ekonominin yüzde 1.3 küçüldüğü 2016 üçüncü çeyreğinde bile istihdamın yüzde 1.3 artış göstermesi, büyüme verilerinin düşük kalitesini göstermektedir.
Sanayi özelinde bakıldığında da istihdam ile büyüme arasındaki tutarsızlık ortaya çıkmaktadır. 2016 ilk çeyreğinde 5 milyon 290 bin olan sanayi istihdamı, 2017 ilk çeyreğinde değişmezken sanayide büyüme, yüzde 5.3 olarak görünmektedir. Sanayinin büyüme eğrisi ile sanayi istihdamı eğrisinin hiç çakışmaması, yine büyüme verilerinin kalitesini sorgulanır kılmaktadır.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
