Antalya’da yeni bir restorasyon faciası yaşanmasın!

Mahir DOĞAN
Antalya

Antalya Valisi Münir Karaoğlu’nun bir süredir Antalya’da bulunan antik alanları dolaşarak “Buralara daha çok turist çekmeliyiz, turizmi canlandırmalıyız” açıklamalarının ardından, Roma dönemine ait antik Perge Stadyumu’nun, restore edilmesi kararı çıktı.

Antalya Rölöve ve Anıtlar Müdürü Cemil Karabayram da basına yansıyan açıklamasında Perge alanına yönelik Antalya Bölge Kurulu tarafından onaylanmış, rölöve ve resüsitasyon projeleri olduğunu söyledi.  Karabayram yaptığı açıklamada “Perge alanına yönelik” Antalya Bölge Kurulu tarafından onaylanmış, rölöve (Bir yapının bütün boyutlarını ölçerek plan, kesit ve görünüşünü yeniden çıkarma) ve resüsitasyon projelerinin olduğunu söyledi. Haberde “Antik Perge Stadyumu Eski İhtişamına Kavuşturulacak. Roma dönemine ait antik Perge kenti içerisinde yer alan, 12 bin kişilik Perge Stadyumu, Perge Helenistik Kule, mozaikli alanlar ve anıt mezarlar, Antalya Valisinin öncülüğünde restore edilecek” denilerek, restorasyon işlemlerinin en geç 2018- 2019 yıllarında bitirileceği, bu çalışmalar için 4 milyon liralık ödenek ayrıldığı haberleri, Arkeologlar arasında tartışmalara neden oldu.

RESTORE ETMİYORLAR REZİL EDİYORLAR

Konu ile ilgili gazetemize açıklama yapan Arkeolog Sabri Kırdar şunları aktardı: “Ülkemizde son zamanlarda adeta bir restorasyon çılgınlığı yaşanıyor. Her eseri bir restore etme hastalığı başladı. Elbette eserlerin restore edilmesi gelecek kuşaklara bu emanetlerin daha sağlıklı bir şekilde ulaştırılması önemlidir. Ama ülkemizde yapılan restorasyon çalışmalarında bu amacın güdüldüğünü düşünmüyorum. Antalya Valisi Münir Karaloğlu’nun son açıklaması bu düşüncemi iyice pekiştirdi. Karaloğlu’nun Antalya’ya yapılacak yeni restorasyon çalışmaları için “Müteahhitler hazır bilim kurulunun kararını bekliyoruz” diye bir açıklaması oldu. Bu açıklama ülkemizdeki restorasyon çalışmalarının tarihi eserleri koruma ve geleceğe taşıma amacıyla değil yandaş zengin etme amacıyla yapıldığının göstergesi.”

ASPENDOS FACİASI HÂLÂ UNUTULMADI

Türkiye’de restorasyonların restoratörler tarafından değil, Valinin itiraf ettiği gibi müteahhitler tarafından yapıldığını belirten Kırdar: “Ondan sonra antik eserin üzerine beton döktüklerinde şaşırıyoruz. Üzücü olan bu faciaya hepsi alanında birer otorite olan arkeologların yeterince ses etmemesi. Hatırlayın Aspendos faciasından sonra (Aspendos resterasyonunda beyaz mutfak mermeri kullanılmıştı ) bölgeye giden Akdeniz Üniversitesinden, aralarında hocalarım da olan bazı Arkeologların restorasyonu olumlaması herkesi hayrete düşürdü. Şimdide antik Perge Stadyumunu restore edeceklermiş. Buna gerek yok Perge mevcut haliyle bile muazzam bir yer. Anadolu’da ayakta kalmış en düzenli Roma kentlerinden biri. Müteahhit zengin etmek için orayı da berbat etmeyin. Turist için yapıyoruz diyorlarsa yapmasınlar. İnsanlar geneldikle arkeolojik eserleri mevcut haliyle görmek ister. Bir antik kenti gezerken orada yaşamış gibi eserleri gözünde canlandırır” dedi.  

BU RESTORASYON ÇILGINLIĞINA BİR SON VERİLMESİ LAZIM

AKP’nin tarihle, arkeolojiyle, sanatla, mimariyle ve restorasyonla ilgilendiği aktaran Kırdar şöyle devam etti: “Onların tek derdi var rant. AKP’nin tarih umurunda olsa, birçok sit alanını yapılaşmaya açmaz ve sit kanununu  falan da değiştirmezdi. Restorasyon meselelerine biraz da buradan bakmak lazım. Siyasi iktidarımızın tarih anlayışı daha çok Osmanlı ile alakalı. Osmanlı’nın da fetihleri ve yayılmacı vizyonuyla. Çünkü iktidarın yeni Osmanlı politikası bunu gerektiriyor. 1299’dan öncesi yani bu topraklarda boy vermiş yaşamış diğer uygarlıkların bir yeri ve önemi yok. O yüzden Aspendos Tiyatrosunda mutfak mermeri kullanılmış, ötekine beton dökülmüş çok da önemli değil. Müteahhit parasını almışsa sıkıntı yok onlar için. 

Bu restorasyon çılgınlığıyla ve verilen kalıcı hasarlarla tarihi eserler iktidarın bu tarih anlayışıyla yok ediliyor. Pek umudum yok ama artık bu restorasyon çılgınlığına bir son verilmesi lazım.”