23 Mayıs 2017 12:45

Fındık ‘milli ürün’ olmaktan çıkıyor

CHP Bursa Milletvekili, Ziraat Mühendisi Orhan Sarıbal, hazırladığı fındık raporunda, fındığın milli ürün olmaktan çıktığına dikkat çekti.

Paylaş

Fındık üretim alanlarının yüzde 80’i, dünya fındık üretiminin yaklaşık yüzde 70’i Türkiye’de gerçekleşmesine karşın fındığın kontrolü Türkiye’de değil. CHP Bursa Milletvekili, Ziraat Mühendisi Orhan Sarıbal, hazırladığı fındık raporunda, fındığın milli ürün olmaktan çıktığına dikkat çekti.

Gerekçelerini şöyle açıkladı: 2006 yılında FİSKOBİRLİK’i etkisizleştirmek amacıyla Toprak Mahsulleri Ofisine (TMO) fındık alım görevi verildi. 2009 yılında ise üç yıl sonra “Yeni Fındık Stratejisi” uygulamaya konularak, TMO’ya verilmiş olan fındık alım görevi 2009 yılından itibaren sonlandırıldı. Bu kapsamda fındık üreticilerine “alan bazlı gelir desteği” uygulaması başlatıldı. Öte yandan fındık ticareti tamamen serbest piyasa şartlarına bırakıldı.

Dünyanın en büyük dört çikolata üreticisinden biri olan İtalyan Ferrero, 2014 yılında dünyanın en büyük fındık ihracatçısı ve 12 yıldır Türkiye’nin ihracat şampiyonu olan Oltan Gıda’yı satın aldı. Ferrero nisan 2017’de Oltan Gıda’nın ismini “Ferrero Fındık” olarak değiştirdi. Ferrero’nun dünyada yaygın olarak tüketilen ve kendi pazarında jenerik ürün niteliğine yaklaşan Nutella’nın üretiminde fındık kullanılmaktadır. Singapur sermayeli Progıda ise fındık ihracatında ikinci sırada yer almaktadır. Bir başka ulus ötesi şirket olan Stelliferi de 2012 yılında Ferrero tarafından devralınmıştır. Piyasada sözleşmeli üretimle çalışan ABD’li Noor Fındık ise ulus ötesi başka bir firmadır.

5 FİRMANIN KONTROLÜNDE

Günümüzde üretilen fındığın yarısını beş firmanın alıp-ihraç ettiğine, fındık piyasasının “serbest” değil, “tekelci” yapıda olduğuna dikkat çeken Sarıbal, “2015 yılında toplam 2,8 milyar dolarlık fındık ihracatının yüzde 46’sı üç ulus ötesi şirket tarafından (Oltan/Ferrero 827 milyon dolar, Progıda 352 milyon dolar, Stelliferi 125 milyon dolar) gerçekleştirilmiştir. Fındık piyasasında güçlü bir müdahale kurumu bulunmadığı için piyasa birkaç şirketin inisiyatifine kalmıştır. Tekelleşmeden dolayı piyasada arz/talep dengesi sağlanamamaktadır. Bu nedenle 2015-2016 sezonu başında kilosu 15 TL olan fındık fiyatı 9 TL’ye kadar düşmüştür” tespitini yaptı. (EKONOMİ SERVİSİ)

ÖNCEKİ HABER

Rusya, BM’ye Siber Suçlar Sözleşmesi sunacak

SONRAKİ HABER

Kristal-İş: Üyelerimizin talepleriyle hareket edeceğiz