Ford binlerce çalışanını işten atıyor

ABD’li otomotiv emekçileri, Ford‘un yeni bir saldırısıyla yüz yüze geldi. Sektördeki işten çıkarma kararlarının son halkası, otomobil satışlarında yedi yıldır süren yükselişin yavaşlamakta olduğu haberleriyle birlikte açıklandı. 

Bu süreçte Wall Street’te Ford ve ABD merkezli diğer otomotivcilerin kâr oranlarının yeterince yüksek olmadığı haykırılırken, şirketlerin son yedi yılda  elde ettikleri multimilyar dolarlık rekor kâr oranlarından şikayet ediliyor ve bunların yatırımcıların beklentilerini karşılamadığı savunuluyor. Tabii ki bu kârların geldiği yerlerden, otomotiv emekçilerinin döktükleri ter ve kandan ise asla bahsedilmiyor.

ÇALIŞANLARIN YÜZDE 10’U ATILACAK!

Wall Street Journal gazetesi, Ford’un dünya çapında istihdamını yüzde 10 oranında düşüreceğini yazdı. Bu 20 bin emekçinin işsiz kalması demek... Şirket 2017 yılı içinde 3 milyar dolar tutarında gider azaltacağını açıklamış durumda.

Ford sadece ABD sınırları içinde 30 bin beyaz yakalı çalışana sahip ve bunlardan 3 bini kovulmakla yüz yüze kalabilir. Şirketin, hafta ortası yaptığı açıklamaya göre ilk etapta Kuzey Amerika’da erken ve teşvikli emekliler başta olmak üzere 1400 kişi çıkarılacak. 

Journal gazetesinin yatırımcıların Ford hisse senetlerinin “zavallı” performansından yakındıklarını yazmasından günler sonra işten çıkarma açıklaması geldi.  

Wall Street yatırımcıları Ford’un kararını genel olarak görmezden gelmeyi tercih ettiler. Ford ve diğer üreticilerin hisseleri Washington’daki siyasi krizin Trump’ın şirketlere büyük vergi indirimi sağlama planlarını sona erdirebileceği endişeleri nedeniyle çarşamba günü elden çıkarma eğilimiyle 373 puan değer kaybetti. 

TRUMP’IN İDDİALARI BOŞA ÇIKTI

Geçtiğimiz yedi yıldaki istikrarlı kâr artışına ve bu yılın ilk çeyreğindeki 1.6 milyon dolarlık kazanca rağmen piyasalar Ford hisselerini Wall Street Borsa beklentilerini karşılamaması nedeniyle cezalandırmış oldular.

İşten atmalar bir kere daha Trump Yönetimi’nin ve medyanın yükselen ABD ekonomisi iddialarını ve “tam istihdam” gibi şarlatanca söylemlerini boşa çıkardı. Milyarder başkan hem Ford CEO’su Mark Fields’ı hem de General Motors Yöneticisi Marry Barra’yı ekonomi danışmanları arasına atadı. 

SENDİKACI-PATRON İŞ BİRLİĞİ 

Bu iki şirketle birlikte Birleşik Otomotiv İşçileri Sendikası, Trump’ın Meksika ve ülke dışındaki diğer fabrikaların kapatılıp işçilerin kovulması pahasına uygulamak istediği gerici “Amerikan satın al, Amerikan işe al” kampanyasına sarıldılar.

Journal gazetesi Birleşik Otomotiv İşçileri Sendikasının güvencesiz geçici işçi sayısını şişirerek yeni işten atma dalgasını kolaylaştırdığını açığa çıkardı.

General Motors ve Ford, ülke içinde son aylarda siyasi baskı ile kabul ettikleri iş yükümlülüklerini gerilerde bırakacak iş gücü azaltma kararları alıyorlar. On yıl önceki sendika sözleşmeleri kozuna sahip olacak yerli otomotiv şirketleri, kâr-zarar hesabında yatırımcıların endişelerini gidermek için daha çabuk yanıt verebilecekler.

OTOMOTİV İŞÇİLERİ NE DİYOR?

Birçok işçi Washington’un içinde bulunduğu krizden bahsederken yönetimin Amerika’da yaşama dair sunduğu yalancı tablo ile sıradan işçilerin yaşadıkları gerçekler arasındaki farka dikkat çekiyor. 

Ford Şikago fabrikasında altı yıldır çalışan Martha isimli işçi, işten çıkarmalara tepki gösterirken, “Sadece kendileri için daha fazla kâr istiyorlar” dedi. Fabrikasında tam zamanlı işçi sayısını arttırmaya yanaşmayan şirketin sendikayla iş birliği yaparak 2015 toplu iş sözleşmesinde yasaklanmış olmasına karşın, geçici ve yarı zamanlı çalışan sayısını artırdığını belirtti. Geçici statüdeki işçilerin eylül ayına kadar haftada 40 saat çalıştırılacağını ancak tam zamanlı çalışanların haklarından faydalanamayacaklarını ve eylül sonrası tekrar yarı zamanlı çalışmaya döndürüleceklerini belirterek, “Bu ilk kez yaptıkları bir uygulama ve bununla geçici işçilerin hakkı olan haziran ikramiyesi de ellerinden alınmış oluyor” şeklinde konuştu.

SİYASET GÜNDEMİ VE EKONOMİK SALDIRILAR PARALEL

Otomotiv sektöründeki işsiz kalma tehdidi, bastıkları toprağın altlarından kaydığını hisseden emekçiler arasında güvencesizlik duygusunu ve kaygılı bir yaşamı körüklüyor. Bu süreç Ortadoğu’daki ABD savaşlarının ve göçmen karşıtı saldırıların yayıldığı, düşük gelir grubunun faydalandığı kamusal sağlık hizmetlerini hedef alan yasal düzenlemelerin Temsilciler Meclisine getirildiği gündemlerle paralel ilerliyor.

Bu yılın başlarında Ohio, Michigan, Grand River ve Detroit-Hamtramck gibi birçok büyük fabrikada, binlerce daimi işçi çıkaracağını açıklayan General Motors, nisan ayı içinde ise beyaz yakalı iş gücünde de azaltmaya gidileceğini ilan etti.

GM Lansing Michigan fabrikasınan emekli olan Barry isimli işçi “İki gün önce buradaki fabrikadan 600 kişi çıkarıldı. Geri çağrılacakları söylenmiş ancak bunun doğru olduğuna inanmıyorum. Grand River fabrikasında da işler iyi gitmiyor. Rekor sayıda araba satıyorlar fakat bunu sürdüremeyecekler. Gerçek kesintilere gitmek zorunda kalacaklar. Normalde fabrika kâr ederse, sen de zam alırsın. Şimdi büyük kârlar elde ediyorlar fakat bizler geçinemiyoruz, emekliler de maaşlarına zam alamadılar.”

Martha, Washington’da Trump yönetimine yönelik siyasi savaşın zaten günlük yaşantılarında giderek artan zorluklarla karşı karşıya kalan işçiler arasında endişe ve kafa karışıklığına neden olduğunu söylüyor: “Ekonomik durum karışık. Anlamıyorum, bir kaos hali var. Herşey parayla ilgiliymiş gibi duruyor. Sıradan insanların mücadelesinin onlar için hiçbir değeri yok”

*wsws.org’dan kısaltarak çeviren
Ali Karataş