Depremle ilgili önemli soruların cevabı İBB’de yok

Ezgi ÇAPA

İstanbul Büyük Şehir Belediyesi'nin (İBB) CHP'li Meclis üyelerinin,  2016 Aralık ayında İBB Meclis gündemine taşıdığı, olası İstanbul depremine yönelik sorulara 5 ay sonra yanıt geldi.

İBB Deprem ve Afet Komisyonu AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı), İSMEP  (İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Projesi),  Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü, Afet Koordinasyon Merkezi (AKOM), Deprem ve Zemin İnceleme Müdürlüğü, İSKİ,  İGDAŞ gibi ilgili birimlere danışarak hazırladığı 31 sayfalık raporla, çeşitli başlıklar altında toplanmış 20 soruya yanıt verdi. İstanbul Kent Jeolojisi Projesi, Mikrobölgeleme Projesi, Deprem Risk Analizleri gibi çalışmaların isimlerinin yer aldığı raporda, içeriğe yönelik birçok soru yanıtsız kaldı.

ÖNEMLİ SORULAR YANITSIZ KALDI

Raporda, CHP’li Meclis üyelerinin yönelttiği bazı sorular yanıtsız kaldı. İstanbul Büyükşehir Belediyesinin girişimiyle 2007 – 2008 yıllarında üniversite hocalarından ve akademisyenlerden oluşan bir ekibin hazırladığı “Yüksek Binalar Deprem Yönetmenliği” çalışmasının neden tamamlanmadığı, toplanma alanlarının yerleri, kamu mülkiyetinde olan bazı alanların hangi gerekçelerle yapılaşmaya açıldığı ve özelleştirildiği, bu değişikliklerin hangi yetkililerce onaylandığı, neden kamulaştırılmadığı gibi sorular yanıtlanmadı. İstanbul’da en fazla kayıp veren 10 ilçede bugüne kadar Kentsel Dönüşüm Planlaması olarak neler yapıldığı, Avrasya Tüneli ve Marmaray gibi projelerin deprem güvenliğinin nasıl sağlanacağı,  içinde mahsur kalan insanların nasıl tahliye olacağı konusundaki sorular da yanıtsız kaldı.

77 ADET TOPLANMA ALANI KALDI

CHP’Li Meclis üyelerinin yönelttiği soruların başında toplanma alanları yer aldı. Raporda İl Afet ve Acil Durum (AFAD) Müdürlüğü tarafından belirlenmiş 77 adet toplanma alanının bulunduğu, söz konusu alanların 20 hektardan büyük olmadığı, açık ve yeşil alanlar olarak ayrıldığı kaydedildi. Raporda yer alan bilgilere göre, 2002 yılından günümüze kadar geçen sürede geçici barınma alanı ve toplanma alanı olarak belirlenen yerlerden sadece 14’ünde plan tadilatı yapılmış.

CAN KAYBINDA 10 RİSKLİ İLÇE 

Raporda İstanbul Teknik Üniversitesi ile Şehir Planlama Müdürlüğü tarafından 2015 yılında hazırlanan "İstanbul Kentsel Dönüşüm Stratejik Planı"na göre, can kaybı ve hasar açısından en riskli 10 ilçe belirlendi. Bu ilçeler; Fatih, Bahçelievler, Avcılar, Küçükçekmece, Bakırköy, Bağcılar, Beylikdüzü, Esenyurt, Güngören ve Zeytinburnu olarak sayıldı.

15-30 BİN CAN KAYBI

En son 2010 yılında yapılan deprem çalışmaları baz alınan rapora göre, olası büyük bir depremde can kaybı İstanbul nüfusunun yüzde  0.1 - yüzde  0.2’sine tekabül ederken, kullanılamayacak binalar (çok ağır, ağır, orta) yapıların yüzde 10 - yüzde 15’ini içerecek. Bu rakam resmi rakamlara göre 15 ila 30 bin arasında can kaybı anlamına geliyor. Bu sayıya karşılık binaların yüzde 10-15’inin hasar göreceği öngörülüyor.

DEPREMİN HEMEN SONRASINDA NE OLACAK

Raporda bahsi geçen konulardan bazıları ise depremin hemen sonrasında yapılacaklar. Depremin ardından Beyaz Masa Çağrı Merkezi’nin yoğun bir şekilde aranması beklendiğinden, 180 olan hat sayısının 400 ‘e çıkarılması için çalışma başlatıldığı ifade ediliyor. İstanbul depremi sırasında kullanılacak telsiz sistemleri, uydu telefonları, afet kameraları hakkında bilgi verilen raporda, telsiz sistemleri için 9 şiddetindeki bir depreme dayanıklı 16 adet betonarme bina, 17 adet depreme dayanıklı telsiz kule, Başkanlık, yol bakım, trafik, protokol ve itfaiyenin kullanacağı frekanslar, telsiz ve jeneratör sistemlerinin hazır olduğu belirtildi. Öte yandan İstanbul Büyükşehir Belediyesi olarak 8 itfaiye mutfağı, 18 sosyal tesis, mobil büfeler ve mobil mutfaklar ile yiyecek ihtiyacının karşılanacağı vurgulandı.

İGDAŞ DOĞALGAZ HATLARI OTOMATİK KESİLECEK

Raporda ilgi çekici konulardan biri ise, depremde İGDAŞ doğalgaz hatlarının, Kandilli Rasathanesi’nden gelecek bilgi doğrultusunda kesilmesi. Doğalgaz hatlarında yangınlara yol açabilecek büyüklükteki bir depremde ‘İGDAŞ Doğalgaz Şebekesi Deprem Risk Azaltım Sistemi’nin, Kandilli Rasathanesi ile entegre olarak çalışarak 5 -12 saniye öncesinde doğalgazı otomatik olarak keseceği kaydedildi.

TSUNAMİ İHTİMALİNE KARŞI SAHİL YOLLARI KAPATILACAK

Depremde İstanbul’u vurabilecek 5.7 metre yüksekliğinde tsunami dalgalarına yönelik önlemler de soruldu. “Sahillerde yapılmış olan yollarımız denize sıfır. 5,7 metre yüksekliğinde bir tsunami dalgasında İstanbul’un bir yerden bir yere ulaşımı özellikle sahil hattında tamamen kopuk olacağını düşünüyoruz. Bununla ilgili nasıl bir çalışmalar var” şeklindeki bir soruya raporda şu yanıt verildi:

“Risk faktörü olarak düşünülmesi durumunda, kent genelindeki sahil yolları trafiğe kapatılarak, trafik akışı diğer arterlere yönlendirilerek, trafik güvenliği sağlanabilecektir.  Ana arterler ve 1. derece acil ulaşım yolları ana erişim ve tahliye koridorları olarak belirlenmiş, söz konusu yol güzergahları içerisinde konumu ve deniz etkisi özel durumu dolayısı ile olası tsunami etkisi dikkate alınarak sahil yolları bu kapsamda tahliye koridoru olarak öncelikli yollara dahil edilmemiş, alternatifindeki paralel iç servis yolları kullanılarak iskelelere erişim sağlanmak sureti ile denizyolundan yapılacak tahliyeler için iskelelere erişim planlaması yapılmıştır”.

‘1. DERECE ACİL ULAŞIM YOLLARINDA GEREKLİ İŞARETLEMELER YAPILDI’ 

Acil ulaşım yollarının periyodik olarak güncellendiğinin belirtildiği raporda, UKOME Kararı ile belirlenen 1. Derece Acil Ulaşım Yollarında gerekli işaretlemelerin yapıldığı ifade edildi. Bütün toplu ulaşım araçlarının tek merkezden yönlendirileceğinin belirtildiği raporda,  kullanılabilir durumda olan tüm istasyon ve iskeleler ile limanların tahliye ve nakliye amaçlı olarak kullanılacağı kaydedildi. Avcılar ilçesinde bulunan Ambarlı Limanı, Silivri Limanı, Haydarpaşa, Zeytinburnu Zeyport Limanları, Pendik Limanı, Beyoğlu Salıpazarı Limanı, Yenikapı Limanlarından bahsedildi. İç hatlara ait Adalar, Kadıköy, Üsküdar, Beykoz, Eminönü, Sirkeci, Beşiktaş, Bebek, Emirgan ve Sarıyer'deki yolcu iskeleleri de sayıldı.

İSTANBUL’UN DEPREM KARNESİ

Rapora göre, İstanbul’da 229  okul binasını depreme karşı yeniden yapıldı.  774 okul binası depreme karşı güçlendirildi. 46 okul binasının yeniden yapım çalışmaları, 10 okulun binasında da güçlendirme çalışmaları devam ediyor. 5 hastane binası depreme karşı yeniden yapıldı. 42 hastane binası depreme karşı güçlendirdi. 3 hastane binası yeniden yapım, 7 hastane binasında güçlendirme çalışmaları devam ediyor. 43 Yurt ve Sosyal hizmet binasını güçlendirildi. 16 Yurt ve Sosyal hizmet binası yeniden yapıldı. 42 İdari bina güçlendirildi. 1 idari binanın güçlendirmesi devam ediyor.10 adet  İdari bina depreme karşı yeniden yapıldı . 1 İdari bina yeniden yapımı devam ediyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı himayesinde bulunan ve aralarında Yıldız Sarayı, Topkapı Sarayı gibi önemli yapıların da olduğu 26 tarihi yapı kompleksinde yer alan 176 binanın envanter çalışması tamamlandı. Bilgilendirme ve bilinçlendirme faaliyetleri kapsamında yaklaşık 1 milyon kişiye eğitim verildi. Bu faaliyetler kapsamında 265.133 İstanbullu Güvenli Yaşam Gönüllüsü oldu. (İstanbul/DHA)