Efeler Belediyesi 2. Uluslararası Sanata Çalıştayı

9 Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Fırıncı, Adnan Menderes Üniversitesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Reyhan Demir ve İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Lütfiye Bozdağ’ın sunumlar yaptığı, Aynur Oklak’ın İngilizceye çevirdiği panel Milli Aydın Bankası Kültür merkezinde gerçekleşti.

Prof. Dr. Mehmet Fırıncı Alman sanatçı Kathe Kollwitz’in yaşamı ve sanatı üzerine sunum yaptı. Kathe Kollwitz’in toplumsal mücadelede sanatçı duruşu ve The End (Son) adlı eserinin örneklerle analizini yapan Fırıncı, Kollwitz’in önemli bir resim tekniği olan baskı tekniğinin öncülerinden olduğunu belirtti. İki Dünya savaşı arasında yaşamını ve sanat çalışmalarını sürdüren sanatçının “sanatımın amaçları olduğunu kabul ediyorum ve ben insanların böylesine çaresiz ve yardıma muhtaç olduğu bir zamanda etkili olmak istiyorum” sözleriyle duruşunu ortaya koyduğunu belirten Fırıncı, çalışmaları arasında desenler, gravürler, taş baskıların ağır bastığı Kollwitz’in, 20. Yüzyılın ilk yarısında dünyada en göze çarpan sanatçılardan biri ve eserlerinin döneminin belgesi olduğunu ifade etti. Çoğunlukla yoksul, unutulmuş, ezilmiş insanların Kolwitz’in eserlerinin konusu olduğunu ve eserlerinde yoksulluğu, ölümleri, savaşın anlamsızlığını, acımasızlığını haykırdığını anlatan Fırıncı, “sanatıyla toplumsal haksızlığa ve savaşa karşı mücadele etmiştir” dedi. “1933’de Hitler’in gücünün artmasından sonra 1919’da kabul edildiği ve profesör ünvanının verildiği Prusya Güzel Sanatlar Akademisinden kovulduğunu ve yaşamının son 20 yılında eserlerini sergilemesi yasaklanmıştır” diyen Fırıncı’nın sözleri, salonda bulunanlara yaşanılan günleri ve KHK’larla üniversitelerden atılan akademisyenleri hatırlattı.

İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Lütfiye Bozdağ, ‘Batı Sanatı Tarihinde Estetiğin Dönüşümü’ üzerine yaptığı ve görsellerle desteklediği sunumunda, estetiğin geçmişten günümüze değişimini ele aldı. Estetik kavramının ilk ortaya çıkışının 15. Yüzyıla dayandığını ama insanların her zaman sanat eserleri ürettiklerini söyleyen Bozdağ, “Estetiğin toplumsal dini inançlar, toplumsal konular ve coğrafi bölgelere göre şekillendiğine tanık oluyoruz” dedi. Antik dönemde toplumların inanış biçimleri üzerinden tapınma amaçlı yapılan heykellerdeki estetiğin bugünkü estettik anlayışıyla hiçbir ilgisinin olmadığını, bunun nedeninin kırılmalar olduğunu ifade eden Bozdağ, formlar üzerinden estetiğin sorgulanabileceğini, ama o günün estetiğini bugün yargılamak yerine, sadece anlamaya çalışmamız gerektiğini belirtti. İnançlar ve toplumsal konular gibi coğrafya değiştikçe de formların değiştiğini anlatan Bozdağ, Rönesans, Barok Empresyonizm, Modernizm dönemleri ile Kübizm ve Fütürizm akımlarında estetik anlayışın farklı biçimlere dönüşmesi hakkında bilgiler verdi.

Taksim Gezi Parkı eylemliliğine katılan insanların hayatı sanata dönüştürdüklerini belirten Bozdağ: “Sanat eğitimi almayan sıradan insanlar merdivenleri rengarenk boyadılar ve her yere yazılar yazdılar. Bu yazılar hem sanatsal sorgulamaları hem de felsefi aforizmaları içeriyorlardı. 68 kuşağının çiçek çocukları ‘savaşma seviş’ sloganını burada sanat yap savaşma sloganına çeviriyorlardı” dedi. Günümüzde gelinen noktada ise sanat ile sanat olmayan arasındaki ayırımın ortadan kalktığını söyleyen Bozdağ: “Estetik ne hale geldi. Öyle bir dönüştü ki, sanat olanla olmayan ayrılamaz hale geldi. Geçen yıl bir müzede unutulan ya da bırakılan bir gözlük, sanat eseri zannedilerek sanat eseri olarak değerlendirildi. Birkaç gün önce olan bir olay, şaka için müzeye ananas bırakan bir gurup öğrenci, daha sonra bu ananasın cam bir çerçeveye alınarak sanat eseri muamelesi yapıldığını gördüler. Bugün gelinen yerde estetik biçimsel bir form değil bir düşünceye dönüşmüştür” dedi.

Panelin sonunda Efeler Belediyesi Başkan Yardımcısı Sümran Ünal’da bir konuşma yaparak, katılımcılara plaket takdim etti.

18 Mayıs Saat: 18.00’de üretilen eserlerin Milli Aydın Bankası Kültür Merkezinde sergilenmesi ile devam edecek olan Efeler Belediyesi 2. Uluslararası Sanata Çalıştayı, 14 Mayıs günü sona erecek. (Aydın/EVRENSEL)