Surluların yıkıma karşı bekleyişi sürüyor

Fırat TOPAL
Serpil BERK
Diyarbakır

Diyarbakır’ın Sur ilçesinin Ali Paşa ve Lalebey Mahallerinde kentsel dönüşüm kapsamında yapılacağı belirtilen yıkıma karşı halkın bekleyişi sürüyor. Camilerden yapılan anonslarda ve duvarlara asılan duyurularda mahalle sakinlerinin evlerini 1 Mayıs gününe kadar boşaltması, 2 Mayıs’ta da yıkımın yapılacağı ilan edilmişti. Henüz bir yıkım çalışmasının başlamadığı bölgede yıkımın 2 ay ertelendiği, okulların kapanmasından sonra yapılacağı yolunda iddialar da var.

Sur’da 2009 yılında başlayan kentsel dönüşüm projesi kapsamında Ali Paşa Mahallesi’nde o günlerde az sayıda ev yıkılmıştı. Daha sonraki süreçte devam ettirilmeyen proje bugünlerde tekrar gündeme geldi. 2009 yılında evlerini satan ailelerin bir kısmı TOKİ konutlarına yerleştirilmiş. Ancak Ali Paşa ve Lalebey Mahallelerinde yaşayan yurttaşların büyük kısmı evlerini satmamış durumda. Şimdi ‘acele kamulaştırma’ adı altında yurttaşlar evlerinden çıkarılmak isteniyor. Bazı aileler evlerini terk etse de bir çoğu evlerini terk etmemekte kararlı. Bir çok ailenin başlattığı hukuki süreç de henüz tamamlanmamış durumda.

‘BİZİ YAKSINLAR KURTULALIM’

Melekşah Umur, 30 yıldır Sur’da yaşıyor. Önceden oturduğu evi ev sahibi kentsel dönüşüm karşılığında sattığı için evinden taşınan Umur, ekonomik koşulları iyi olmadığı için derme çatma bir eve yerleşmek zorunda kalmış. İki odalı evde 8 kişi kaldıklarını söyleyen Umur şunları anlatıyor, “Eski evim 3+1 idi şimdi ise 2 göz yerde bu kadar insan yaşamak zorundayız. Eski evimiz satıldığı için, sokakta kalmıştık. Bu yıkık yeri bulabildik. Ekonomik durumum yok ev alamıyorum o yüzden kiradayım, şimdi buraları yıkacaklar peki biz kiracılar ne olacağız? 5 çocuğum var ikisi okula gidiyor, en büyükleri 18 yaşında. Eşim, ben ve büyük çocuğum defalarca İŞKUR’a başvurduk ama bir sonuç alamadık. Mevsimlik çapa işinde çalışıyoruz. O da en fazla 20 gün sürüyor. Düzenli bir işimiz, gelirimiz yok. Dün ev sahibi geldi 60 TL kira parası istedi. Onu bile veremedim, 50 TL verebildim. Durumumuz buyken evlerimiz yıkılırsa ne yapacağız? İçerisi çok küçük yatacak yer olmadığı için eşim ve ben dışarıda yatıyoruz. Bahçeye bir branda çektik, çekyat koyduk, orada uyuyoruz. Buradan çıkarsak ya çadıra ya sokağa gideceğiz. En iyisi gelip bizi yaksınlar kurtulalım. Kendi topraklarımızda mülteci gibi yaşıyoruz.”

Aynur Güneş ise 6 yıldır evlerinden çıkmalarının istendiğini belirterek, “Şimdi bize ‘Sizi zorla çıkaracağız, evleriniz yıkılacak’ diyorlar. Nasıl kabul edelim? Biz evimizden de çıkmak istemiyoruz, para da istemiyoruz. Burada mutluyum, mahallemdeki komşuluk ilişkilerim güzel niye çıkayım? Kimse buradan ayrılmak istemiyor. Güzel bir şey yapacaklarsa da burada halkı yaşayan halkı düşünsünler, mağdur etmesinler” dedi.

‘ÇIKACAK GÜCÜM YOK, ÖLÜM GELSE BURADAN ÇIKMAM’

Hamit Tayurak, oturduğu evde kiracı olduğunu ve kendisini zorlamayacak miktarda bir kira ödediğini belirterek, “Bu evde kiracıyım ama ev benim gibi, ev sahibi burayı satmadı. Bizi çıkarmak istiyorlar, buradan çıksak nereye gideceğiz? Çatışmalarda dahi çıkmadık, evimizi terk etmedik etmeyeceğiz. Bizi zorla çıkarırlarsa direneceğim, iki halım bir koltuğum var onu da benzin döküp yakacağım, alıp götürsünler cezaevine koysunlar, sürgün etsinler. Çünkü çıkacak gücüm yok, ölüm gelse buradan çıkmam” diye konuştu. İsmini vermek istemeyen bir esnaf ise, “6 çocuğumu burada büyüttüm. Burada okula gönderdim. Borçlandım diye dükkanımı sattım. Satmasam da yıkacaklarmış. Buradan kimse çıkmak istemiyor, verilen karardan kimse razı değil. Kimse paraya pula bakmıyor. Zorla çıkarılacaklar diye kabul etmek zorunda bırakılıyorlar. Buradan çıkarsak ne yapacağız? Bana dükkanım karşılığında verilen parayla, bir dükkan tutsam bir yıllık kirasını karşılamaz. Kimse evinden çıkmak istemiyor” dedi.