İngiliz basını: Büyük kentler Erdoğan'a mesaj verdi

İngiliz Financial Times (FT) gazetesi, Türkiye’deki anayasa değişikliği referandumu ile ilgili analiz-haberinde üç büyük şehirden “hayır” oyu çıkmasının Cumhurbaşkanı Erdoğan’a bir mesaj verdiğini yazdı. Gazeteye göre 2019 yılındaki seçimler öncesi, Erdoğan’ın onarması gereken çatlaklar var. FT, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın desteklediği “evet” kampanyasının referandumu kazanmasına karşın tahmin edilenden daha düşük bir oy aldığına dikkat çekti. Haberde Avrupa Konseyinin değişikliği, “Türkiye’nin demokrasi geleneğine ters yönde bir adım” olarak nitelendirdiğine de değinildi.

‘UYUM SÜRECİ BİTTİ’

Haberde Columbia Üniversitesinin İnsan Hakları Enstitüsünden David L. Phillips’in yorumları da yer aldı: “Türkiye’nin Batı ile uyum süreci böylelikle bitmiştir. Erdoğan’ın daha ılımlı bir tavır takınmasını beklemek anlamsız.”

Eurasia Group’dan Mujtaba Rahman da referandumu, “Türkiye’nin hem iç hem de çevre bölgesindeki istikrar, artık sık sık değişen politikalar izleyen ve öngörülemez bir lider olan Erdoğan’ın anlık hevesine kalmış olacak” sözleriyle yorumladı.

FOREIGN POLICY: MODERN TÜRKİYE SONA ERDİ

Foreign Policy dergisindeki değerlendirmede ‘evet’ sonucu çıkmasıyla “modern Türkiye tarihinin sona erdiği” vurgulandı. Referandum sonuçlarının netleşmesinden kısa süre sonra ‘Huzur içinde yat Türkiye, 1921-2017’ başlıklı bir yazı yazan Steven Cook, “Öngörülebilir sonuç, darbe girişiminden bu yana süren tasfiyenin devam etmesi olacak. Bütün bunlar Türk siyasetini daha da istikrarsızlaştıracak” ifadelerini kullandı.

GUARDIAN: AKP İÇİNDEKİ BÖLÜNME DERİNLEŞİR

Guardian gazetesinin Ortadoğu Muhabiri Martin Chulov, İstanbul’dan yazdığı görüş yazısında, “Yeni yasalara verilen sınırdaki destek Türkiye ve AKP içindeki bölünmeyi derinleştirebilir” dedi. Chulov, “Vatandaşlarının bugün uyanacağı Türkiye -başkanlık için yeni yetkiler verme üzerine yapılan referandumdan bir gün sonra- daha fazla gücü elinde toplamak kariyeri boyunca itici güç olan bir lider tarafından yönetilen, daha farklı bir yer olacakmış gibi duruyor” yorumu yaptı.

Yazıda, referandumda “evet” ile “hayır” oyları arasındaki farkın Erdoğan’ın beklediğinden daha az olduğu belirtilerek muhalefetin de itirazları göz önüne alındığında bunun, referandum sonucunun ülkede gerçekten kabul gördüğüne ilişkin sorular doğurduğuna işaret edildi.

Yazıda aynı zamanda Erdoğan’ın çevresinde yeni rolü için ezici bir zaferin kazanılmamasının endişe yarattığı da belirtildi. Evet kampanyasının İstanbul ve Ankara’da kaybedildiği belirtilen yazıda “Ülke genelindeki kentli muhafazakarlar da yeni kanunlar için istenilenden daha az heyecanlıydı” dendi.

Yazıda “AKP kademelerinde dün gece coşku yoktu” ifadesi yer aldı.

‘ERDOĞAN BÖLÜNMÜŞ BİR TÜRKİYE BIRAKTI’

İngiliz Times gazetesi de, referanduma geniş yer ayırdığı haberinde “Erdoğan’ın zaferinin bölünmüş bir Türkiye geride bıraktığını” yazdı. Gazetenin İstanbul Muhabiri Hannah Lucinda Smith’in haberinde, Erdoğan’ın “bıçak sırtı” bir referandum süreci sonrası zafer ilan ettiği ancak oyların yeniden sayılması yönündeki çağrılar düşünüldüğünde, sonuçların toplumda ayrışmayı derinleştirebileceği belirtildi.

Haberde, “Muhalifler Türk liderin zaferinin, modern Türkiye’nin babası Mustafa Kemal Atatürk’ün mirası için ölüm çanları anlamına geleceğinden korkuyor” ifadeleri yer aldı.

Öte yandan, Erdoğan’ın kazandığı zafere rağmen seçmen tabanında “utanç verici terslikler” yaşadığı da vurgulandı. İstanbul’da çoğunluğu muhafazakarların oluşturduğu Üsküdar’da seçmenlerin yüzde 53’ünün ‘hayır’ oyu verdiği ve bunun “büyük bir sembolik darbe” olduğuna dikkat çekildi.

INDEPENDENT: SAVAŞ ERDOĞAN’A GÜÇ VERDİ

İngiliz İndependent gazetesi, anayasa değişikliği referandumunda ‘evet’ kampanyasının zafer ilan etmesine ilişkin yazısında, Erdoğan’ın “Ülkenin istikrarsız doğasında güçlü adam imajını yansıtarak güçlerini genişlettiği” görüşüne yer verdi.

Chris Stevenson’ın imzasıyla yayımlanan görüş yazısında, Türkiye’nin güneydoğu illerinde PKK’ye yönelik operasyonları, IŞİD’in üstlendiği saldırılar ve 15 Temmuz darbe girişimi sonrası süren OHAL hatırlatılarak, ülkenin bir “sorunlar ağıyla” mücadele ettiği belirtildi.

Yazıda ayrıca, Erdoğan’a yönelik uzun süredir “Yargıyı kullanarak muhalifleri susturduğu” yönündeki eleştiriler vurgulandı: “Gazetecilerin oluşturduğu gruplar, raporlarında meslektaşlarının özgürlüklerinin kısıtlandığını söylerken, sivillerin tek adam rejimine geçişin getireceği uygulamalara ilişkin korkuları var.”

‘ERDOĞAN GALİBİYETİNİ SÜRDÜRECEK GİBİ GÖRÜNÜYOR’

Independent gazetesinin yazısında, bu endişelerin referandum oylamasının sonucunda ‘evet’ ve ‘hayır’ oylarının yakın olmasına neden olduğu kaydedildi.

Yazıda ayrıca şu ifadelere yer verildi:
“Darbe girişimi gecesinde olduğu gibi ‘evet’ destekçileri kutlamalar için sokağa dökülürken, Erdoğan’ın referandum sonuçlarına karşı olası itiraz başvurularına rağmen galibiyetini yüceltmeyi sürdürecek gibi görünüyor” (DIŞ HABERLER)