'Yavaş Gıda’ unvanlı mahallede taş ocağı mücadelesi

İzmir’in turizm cenneti Çeşme ilçesinin 'slow food' (yavaş gıda) unvanlı Germiyan Mahallesi'nde kurulan taş ocağı için verilen “ÇED gerekli değildir” raporu, 2007 yılından bu yana köylülerin açtığı davalarla, 3 kez iptal edildi. Buna karşılık çeşitli yöntemlerle alınan izinlerle çalışmasını sürdüren taş ocağı 4'ncü kez faaliyetine başladı. Köylüler adına avukat Şehrazat Mercan, yeniden hukuk mücadelesi başlattı.

Türkiye'nin en önemli turizm merkezlerinden Çeşme'nin doğal güzellikleriyle sit kapsamında olan Germiyan Mahallesi, Türkiye'nin ilk 'Slow Food' unvanlı bölgelerinden biri oldu. Ancak bu bölgeye kurulan taş ocakları, tepkilere rağmen faaliyetlerini sürdürdü. Germinyan Mahallesi, Köyüstü Mevkisi'ndeki taş ocağı içinde, 23 Kasım 2007'de verilen ÇED olumlu kararı ile kalker ocağı ve kırma eleme tesisi kuruldu. Germiyan yöre halkı, tesise, doğaya zarar verdiği gerekçesiyle karşı çıktı. Taş ocaklarına karşı hem vatandaşlar hem de yaşam alanı savunucuları, hukuk mücadelesi başlattı. Bu taş ocaklarından biri 8 yıl süren hukuk sürecinden sonra tamamen kapatıldı. Ancak Germiyan'da bu sürede iki taş ocağı daha açıldı. Bu ocaklar için de açılan davada, İzmir 4'üncü İdare Mahkemesi tarafından çeşitli yıllarda 3 kez tesisin ÇED olumlu kararı iptal edildi. 

Mahkemenin bu iptal kararı Danıştay tarafından da onanmasına karşın, şirket, iptal kararındaki gerekçeleri ortadan kaldırdıktan sonra tesisin kapasitesinin daha da büyütüp çalıştırmaya devam etti. 'ÇED gerekli değildir' raporları da yenilendi.

İÇME SUYU SAĞLAYAN BARAJ BÖLGESİNDE

İlçede ve bölgede rüzgarla dağılan toz kirliliği yaratmasının yanı sıra Çeşme'nin içme suyu ihtiyacını karşılayan Kutlu Aktaş Barajı'na yakın alanda yer alan taş ocağı, şirket tarafından bir kez daha açıldı. Yılan hikayesine dönen taş ocağı davalarında, mahkemenin 3 kez verdiği iptal kararı 4'üncü kez aşılmış oldu. Gerek ot festivali, gerekse de slow food etkinlikleri, gerekse de doğal güzellikleriyle adı gün geçtikçe daha çok duyulan Germiyan'a zarar verdiği belirtilen taş ocakları için köylüler geri adım atmadı. Hukuku mücadelelerine devam etme kararı alan köylüler adına da Avukat Şehrazat Mercan, harekete geçti. 
Davanın avukatı Şehrazat Mercan, şunları söyledi:

"Zeytinliklere 300 metre, evlere 150 metre uzaklıkta taş ocağı olur mu? Tüm yasalar, kanunlar hiçe sayılıyor. Biz davayı kazanıyoruz. Onlar yeniden açıyor. Bu alanlar çok özel bölgeler. Doğal güzellikler ve korunmaları lazım. Germiyan'ın doğal güzelliği yok olacak. Taş ocakları sadece bölgenin güzelliğine kültürüne değil, aynı zamanda vatandaşın içme suyunu sağlayan baraja da zarar veriyor. İnsan sağlığıyla da oynanıyor. Bu tesislerin kapatılması için daha ne kadar mahkeme kararı alınmalı. Taş ocağı açıldığı zamanki üretim kapasitesine dayanarak son iznini almış. Yani yıllık 384 bin ton kapasiteyle ÇED yönetmeliğinin kapsamı dışında kaldığı değerlendirilmiş. İzmir Valiliği bu kararı vermiş. Ancak burası o zamanki tesisten çok farklı artık. Tamamen ve büyütülüp açılıyor."

MAHKEMELERİN İPTAL GEREKÇESİ; ZEYTİNLER

Daha önce üç kez iptal edilen taş ocağının tarım arazilerine, yerleşim yerlerine yakınlığının yanı sıra mahkemenin iptal kararındaki en önemli gerekçesinin ise Zeytincilik Kanunu olduğu öğrenildi. 3573 sayılı Zeytinlerin Islahı ve Yabanilerin Aşılattırılması hakkındaki Kanuna göre, zeytinliklere 3 kilometre mesafede toz, duman çıkaran kimyasal atık bırakan tesis yapılamaz. Mahkeme raporlarında ise bu taşocağına 300 metre uzaklıkta zeytinlik başladığı yeraldı. 

YAVAŞ GIDA NEDİR

Yavaş Gıda (Slow Food) 1986'da Carlo Petrini tarafından başlatılan uluslararası bir harekettir. Hızlı, ayaküstü yemek alışkanlığına (fast food) karşı alternatif olarak geleneksel ve yerel yemek ve yeme biçimlerini, yerel ekosistemlerin özelliklerini korumayı teşvik eden hareket, 'Yavaş Hareketi'nin bir parçasıdır. (İzmir/DHA)