Yurt dışında ilk oylar kullanıldı

Yücel ÖZDEMİR
Köln

Türkiye'de 16 Nisan'da yapılacak anayasa değişikliği referandumu için ilk oylar yurtdışında ve gümrük kapılarında kullanılmaya başlandı. Yurt dışında 3 milyona yakın seçmenin sandık başına çağrıldığı referanduma katılımın genel seçimlere göre yükselip yükselmeyeceği merak ediliyor. Yurt dışı oyları için belirleyici olan ülke ise 1,4 milyon seçmenin bulunduğu Almanya.

13 konsolosluk ya da konsoloslukların kiralamış olduğu fuar alanlarında kurulan sandıklarda 27 Mart sabahı saat 9.00'den itibaren oy kullanma işlemi başladı. En fazla seçmenin olduğu konsolosluklardan biri olan Köln'de sabah erken saatlerinden itibaren konsolosluk önünde toplanan seçmenler, kurulan çadırlarını oylarını kullanmaya başladı.

Seçmenler saat 9.00'da içeriye alınmaya başladığı sırada işlem yapacak seçim sandıklarından ikisinde oy kullanıldı. Diğer sandıklarda ise teknik aksaklıklar giderildikten sonra oy kullanılmaya başlandı. Oy kullanma işlemi sırasında Alman ve Türk basınının yoğun ilgisi vardı.

İMAMLAR YİNE SANDIK BAŞKANI

Hafta içinde toplam 7 seçim sandığının olduğu Köln'de oy kullanma işlemi akşam saat 21.00'e kadar devam edecek. Hafta sonunda sandık sayısı artırılacak. Sandık başındaki asıl görevliler ise daha önceki seçimlerde olduğu gibi yine DİTİB camilerinde görev yapan imamlar. Bir soru üzerine açıklama yapan Köln Başkonsolosu Hüseyin Emre Engin, “Sandık kurulları beş kişiden oluşuyor. Kanun gereğince iki tanesinin devlet görevlisi olması gerekiyor. Bu eyalette öğretmenlere izin verilmediği için iki diyanet görevlisi sandıkta görevli. Beş kişiden iki kişi Diyanet memuru, üç kişi de siyasi parti temsilcisi” dedi.

Almanya'daki Diyanet imamları, 15 Temmuz darbe girişiminden sonra muhalifleri izlemek için ajanlık yaptıkları için tartışma konusu olmuştu. Ajanlık yaptığı belirlenen imamların evlerine Alman polisi tarafından operasyon düzenlenmişti.

Yurt dışında kurulan sandıklarda mecliste en çok milletvekili olan üçüncü parti durumundaki HDP'ye ise görevli verilmedi. Gerekçe olarak da YSK'nin en çok oy alan üç partinin görevli bulundurabileceği şeklindeki kararı gösterildi.

Buna rağmen HDP ve 'Hayır' kampanyası yürüten örgüt ve kurumlar sandıklarda müşahit olarak görev yapmaya başladılar.

Oy sandıklarının 9 Nisan'a kadar nasıl muhafaza edileceği de en çok tartışılan konular arasında geliyor. Engin oyların korunma işlemi konusunda ise şunları söyledi: “Her aşkam sandık kurulunda görevlilerle birlikte dört kilidi olan bir odada oylar muhafaza edilecek. Siyasi parti temsilcileri de muhafaza sırasında hazır bulunacak. Bu nedenle oyların güvenliği konusunda hiç kimsenin bir endişeye kapılmaması gerekiyor” dedi.

'OYUMUZUN RENGİNİ SON HAFTA DEĞİŞTİRDİK'

Referandumda ilk oy kullanıldığı gün Köln'de sandık başına gidenlerin önemli bir bölümünün orta yaş üzeri olduğu dikkat çekiyordu. Konuştuğumuz seçmenlerin bir bölümü partilere değil Anayasa'ya oy vereceğini ifade ederek, tercihinin daha önce oy verdiği partinin tutumundan farklı olacağının mesajını verdi.

Son haftalarda Türkiye ile Almanya arasında yaşanan gerilimin Almanya'da kullanılan oylara nasıl etkide bulunacağı merak ediliyor. Özellikle Erdoğan'ın Almanya'yı nazilikle suçlamasına Türkiye kökenli seçmenler tarafından olumlu karşılanmıyor.

Köln yaşayan ve sabahın erken saatlerinden oy kullanmaya gelen Fatma, Ayşe ve Atiye adındaki katınlar, daha önce Erdoğan'a oy verdiklerini ancak Almanya'ya faşist dediği için son anda kararlarını değiştirerek Hayır oyu verdiklerini gazetemize anlattılar.

AKP'nin Avrupa'daki uzantısı durumundaki Avrupa Türk Demokratlar Birliği (UETD) eski Başkanı Süleyman Çelik de, tartışmanın zarar verdiğini kabul ederek “En kısa zamanda bu tartışmanın bitmesini arzuluyoruz. Cumhurbaşkanı Erdoğan'a ve herkese bu tartışmayı bitirmesini öneriyorum. Türkiye'siz Avrupa, Avrupa'sız Türkiye düşünülemez” dedi.

AKP İstanbul Milletvekili ve AKP Yurt dışı Seçim Koordinasyonu Başkanı Mustafa Yeneroğlu da gazekemizin sorusu üzerine Erdoğan'ın Almanya'ya tepkisinin arkasında Almanya'daki miting yasaklamaları olduğunu belirterek, “Benzetmeler Türkiye'de yaşanan açının tezahürü” dedi.

Almanya ve diğer ülkelerde 9 Nisan'a kadar kullanılacak oylar 16 Nisan akşamı Türkiye'de sayılacak.

Genel olarak ilk gün sandık başına gidenlerin sayısında seçimlere göre fazla olması, referandumda kullanılacak oy oranın seçimlere göre yüksek olacağı şekilnde yorumlandı. Yurt dışında toplam 1 Kasım seçimlerine katılım oranı yüzde 45 olarak tespit edilirken, 7 Haziran’da yüzde 36,38 olarak gerçekleşmişti. Almanya’da ise 7 Haziran’da yüzde 34 olan katılım oranı 1 Kasım’da yüzde 40,7’ye ulaştı.