Teşvikler patrona yarıyor işsizlik devam ediyor

Ferhat SOYDAN
Volkan PEKAL
Adana

İŞKUR Adana İl Müdürlüğü’nün iş arayanlarla işçi arayan patronları aynı mekanda buluşturma iddiasıyla düzenlediği ‘İstihdam Fuarı’ işsizliğin geldiği boyutu gözler önüne serdi. Aylardır iş arayıp bulamayanlar, iflas edip iş aramaya başlayan esnaflar, bir işe girmek isteyen ama deneyimsiz oldukları için iş bulamayan gençler... 

Bu yıl 6’ıncısı gerçekleştirilen fuar, Çukurova Üniversitesi Sakıp Sabancı Spor ve Sergi Salonunda 23-24 Mart tarihleri arasında düzenlendi. 

Fuarın açılışına Adana Valisi Mustafa Büyük, Büyükşehir Belediye Başkan Vekil Ramazan  Akyürek, Çukurova Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Şeref Erdoğan, oda ve borsa başkanları katıldılar. Açılış töreninde bol bol ‘İstihdam seferberliğinden’ bahsedilse de fuara iş bulmak için gelenlerin anlattıkları başkaydı. Firmaların önemli bir bölümünün mühendis ya da oparatör aradığı fuarda işsizlerle konuştuk... 

PROGRAM BİTİNCE BAŞKA İŞÇİ ALIYORLAR

İki çocuğu ile birlikte stantları gezerken konuştuğumuz İsa Çalışkan, 5 ay önce şoförlük yaparken işsiz kalmış. Kendisi işsiz kalınca eşi işe girmiş. İş ararken bir yandan da çocuklara bakıyor. Fuarda hep tecrübeli eleman arandığını söyleyen Çalışkan, “İş bulmakta zorlanıyoruz ama devlet güzel teşvikler verdi. Primleri 1 sene devlet karşılıyor” dedi. Bu teşviklerin iş bulmasına yardımçı olup olmadığını sorduğumuz Çalışkan, “Teşvikler işçiden çok patrona yarıyor” diye cevap veriyor. Yaptığı iş başvurularında iş başı eğitim programlarının önerildiğini söyleyen Çalışkan, programların süreli olduğunu o süre bittikten sonra patronun işçiyi çıkarıp yerine aynı programla çalıştıracağı başka işçi aldığını anlattı. İşçinin o süre boyunca asgari ücretle çalıştığını ifade eden Çalışkan, “Sadece patrona çalışmış oluyorsun. Sigorta primin yatmıyor. Teşvikler de işçinin değil patronun cebine yarıyor” dedi. 

SURİYELİLER VE İŞSİZLİK... 

Çalışkan’a göre işsizliğin en önemli nedeni Suriyeli mülteciler. Suriyeli mültecilerin devletten aylık bin lira maaş ve 900 lira kira yardımı aldığını duymuş. Bu nedenle Suriyeli işçilerin ‘ucuza çalıştığını’ düşünen Çalışkan, ayda 1400 liranın kendilerine yetmediğini ev kirası, okul masrafı, ev masrafı, tüp, elektrik, su masrafını çıkınca eksilerde yaşadıklarını anlatıyor. 

AKP İŞKUR’A YÖNLENDİRMİŞ

Ceyhun inşaat teknikerliği yaparken 9 ay önce işler kötü denilerek işten atılmış. İşten atıldığı günden beri iş aradığını ama sonuç alamadığını anlatıyor. Arada broşür dağıtmak gibi geçici işler yapmış. AKP üyesi olduğunu söyleyen Ceyhun, milletvekilinden, ilçe başkanına kadar birçok kişiden iş için yardım istemiş ama olmamış. İŞKUR’a ya da fuara gitmesi gerektiği söylenince fuara gelen Ceyhun, “Ben zaten buraya kendim de gelirdim” diyor. Adana’da eskisi kadar fabrika olmadığını ifade eden Ceyhun, işsizliği Adana’ya yatırım yapılmamasına bağlıyor. Gelecekle ilgili kaygıları olduğunu söyleyen Ceyhun, “Önümüzü göremiyoruz. 1 yaşında çocuğum var. Onun geleceği ile ilgili de endişe ediyorum” diyor.

BİR YILDIR İŞSİZ

Tayyar Arabacı’nın, Niğde’de çalıştığı çuval fabrikasının patronu “FETÖ” soruşturması geçirmiş. Daha sonra ‘işler azaldı’ gerekçesiyle işten atılmış. Bir yıldır işsiz olan Arabacı, bazı firmalara başvurmuş ama umutsuz. “Yine adamını bulan işe girer” diyen arabacı fuardan umutsuz olduğunu söylüyor. İşsizliğin sürekli arttığını belirten Arabacı, “Bu kadar işsizin iş bulabileceğini düşünmüyorum” diyor.

İFLAS EDEN ESNAF DA İŞ ARIYOR

Merve Gündüz ve Cemre Çalışır, OHAL’in ekonomide yarattığı olumsuz etki nedeni ile işlettikleri petshopu kapatmak zorunda kalmışlar. Artık iş arıyorlar. Dolar yükselince mal alamadıklarını söyleyen Merve Gündüz, “Borçlarımızı ödeyemez duruma geldik. Bunlarla birlikte iflas etmemiz de kaçınılmaz oldu. Bir çocuğum var ve gelecekte ne olacak bilmiyorum” diye yaşadıklarını anlatıyor. 3 dil bilmesine rağmen 1 yıldır iş bulamadığını söyleyen Cemre Çalışır, “Burada da işverenlerin burada olacağını, daha geniş iş imkanı olmasını bekliyorduk. Ancak yine işçi ile işveren arasında yıkılmaz köprüler var. Özellikle iflastan sonra geleceğimi karanlık görüyorum” diyor. 

İŞE BAŞLAMADAN NASIL DENEYİMİM OLACAK?

Bir masa etrafında form dolduran birkaç gençle konuşuyoruz. Üniversite mezunu olan gençler büyük hayallerle başladıkları üniversitenin ardından iş bulmanın ne kadar zor olduğunu fark ettiklerini söylüyorlar. Geçen yıl mezun olduğunu söyleyen Psikoloji mezunu Pelin, bir firmanın halkla ilişkiler bölümü için form dolduruyor. Fuar alanında kendi mesleğine dair bir iş bulamadığını ifade eden Pelin, şansını denemek için form doldurduğunu söylüyor. İş başvurularında en çok “Deneyiminiz var mı?” sorusu ile karşılaştıklarını dile getiren Pelin, “İşe başlamadan nasıl deneyimim olacak?” diye soruyor.