Esnaf ‘evet çıkarsa ekonomi düzelir’ sözüne inanmıyor

Volkan PEKAL
Adana

Adana’nın Seyhan ilçesindeki tarihi Büyüksaat çevresi, cezerye, tespih, nargile, ayakkabı, bakır gibi ürünlerin imalatının ve satışının yapıldığı tarihi bir çarşı. Kazancılar Çarşısı olarak bilinen alanda 4 yıl önce tarihi çarşının zeminine zarar vereceği için minibüs, otobüs gibi toplu taşıma araçlarının kullanımı yasaklanmış. Artık iş yapamaz duruma geldiğini ifade eden esnaf caddeyi canlandıracağı gerekçesi ile geçtiğimiz günlerde yolun açılması için eylem yapmıştı. 4 yıldır kapalı olan yolun neden bugün gündeme geldiğini sorduğumuz Büyüksaat esnafı asıl meselenin ekonomideki gidişat olduğunu belirterek, işçilik, kira, elektrik, su gibi ödemek zorunda oldukları paraları dahi ödeyemediklerini söyledi.

ESNAF BORÇLU

Büyüksaat’te yıllardır ayakkabı imal edip satan Devrim Şenses isimli vatandaş, ne KOSGEB kredilerinin ne de vergi indirimlerinin dertlerine çare olduğunu söyledi. Kredilerin, yanlış politikaların ekonomiyi soktuğu çöküntünün faturasını esnafa yıkmaktan başka hiçbir anlam ifade etmediğini söyleyen Şenses, “Kredi, mal varlığı teminatı gösterilerek alınıyor. Diyelim ki insanlar bu parayı aldı. Mal sermayesi 50 bin. 50 bin daha aldı. 100 bin liralık mala çevirdi. Zaten satış yok ki. bir dükkanda 50 ya da 500 mal arasında fark yok. Gelecek para zaten vergi borcu, prim borcuna gidecek. Devlet esnafın borcunu bankaya borçlandırarak tahsil edecek. Sonuç olarak bankaya paralarını ödeyemeyen esnafın malı mülkü haciz yoluyla alınacak” dedi. Hükümetin aslında “Borçlandırma yoluyla bankaları mal sahibi yapalım” dediğini ifade eden Şenses, “Bu kadar insanın aylar boyunca kaybettiği işleri, ödemeleri yapmak için vazgeçtikleri kaynaklarının hesabını kim verecek?” diye sordu.

KOSGEB KREDİSİNİ İŞİ TIKIRINDA OLAN ALIYOR

KOSGEB kredilerini alabilmek için esnafın sicilinin düzgün olması gerektiğini söyleyen Şenses, çek, senet, banka alacaklarının, sigorta ödemelerinin düzenli olması gerektiğini belirterek “Sicili bozulmayan esnaf mı kalmış? O zaman bu kaynak zaten işleri tıkırında ciddi sermaye sahiplerine verilen bir kredi olmaktan öte gitmeyecek” dedi.

Çözümün işçinin, memurun ücretinin artması olduğunu söyleyen Şenses, “Vatandaşın cebine para girmediği sürece kim tüketim yapacak? Onlar da kullandıkları kredilere, bankalara gırtlaklarına kadar borçlu haldeyse, kirasını  ödeyemiyorsa tüketimi nasıl yapacak?” diye konuştu. Şenses, 14 senedir iktidarda olan bir hükümetin ‘Evet çıkarsa ekonomi düzelir’ sözünün esnafa inandırıcı gelmediğini ifade etti.

Yine ayakkabı işi yapan İbrahim Keklik isimli vatandaş, ticarete girdiği 1984’ten beri birçok kriz atlattıklarını ancak şimdiki kadar zor duruma düşmediklerini söyledi. 2007’den beri çek karnesi kullandığını dile getiren Keklik, “10 yıldır ilk defa 30 Temmuz’da çekim karşılıksız çıktı. Günlük 3 bin lira ciro çekerken bu günlük 300-500 liraya düştü. Sıkıntıya girdim çekimi ödeyemedim. 2 milyon değerindeki arazimi 750 bin liraya sattım çeklerimi, kredilerimi ödeyeyim diye” dedi. Referandumla ilgili ‘Evet’ çıkarsa ekonomi düzelecek’ söylemlerine inanmadığını ifade eden Keklik, “Evet çıkarsa cebimize para mı koyacaklar. Yine aynı ülke. Dışarıya bir şey satamıyor ki. Esnaf iflas etmiş” diye konuştu.

İŞÇİLER EKMEĞİNİ EVDEN GETİRİYOR

Ekonomik krizden en az etkilenmesi beklenen gıda alanında iş yapan esnaf da iş yapamaz hale geldiğini söylüyor. Yağ Cami civarında döner salonu işleten İsmail Alparslan, çevrede çalışan işçilerin artık ekmeklerini evden getirir duruma geldiğini, birçok kişinin öğle yemeği yemediğini söyledi. Dolar, Euro yükseldikçe vatandaşın parasını çıkarmaya korktuğunu dile getiren Alparslan, “Piyasada para dönmüyor. Gündemimizde olan OHAL ve siyasi sıkıntılar var. Millet ne yapacağını bilmiyor” dedi.

Tekstil ürünleri üretip satan Nihat Öztürk, doların yükselmesine bağlı olarak sattıkları ürünlerin fiyatının yüzde 40-50 artmasından kaynaklı satış yapamadıklarını söyledi. Herkesin kabuğuna çekilmeye başladığını ifade eden Öztürk, 5-6 işçinin çalıştığı atölyesini kapatmış, işçiler işsiz kalmış. Elinde olan stokları sattığını söyleyen Öztürk, önlem olarak daha geniş olan dükkandan çıkıp daha az kira vereceği küçük bir dükkana geçmiş. Öztürk, “Kredi vermek de bir şey değil. müşteri gelmedikten sonra burayı istediğim kadar büyüteyim, ne olur? Kimse mutlu değil” diye konuştu.