Türkiye'nin çatısında bembeyaz bir peri masalı: Çıldır gölü

Okay DEPREM
Kars

Son yıllarda giderek popüler hale gelen Kars turistik turlarının vazgeçilmez motiflerinden biri de Çıldır Gölü. Kars’ı ve bölünmeden önceki ‘Büyük Kars’ın bir parçası olan Ardahan ilini ziyaret eden yerli yabancı hemen hemen herkesin muhakkak görmeye çalıştığı uğrak noktalardan birisi Doğu Anadolu’nun bu en büyük ikinci gölü. Aynı zamanda Türkiye’nin en büyük tatlı su gölü özelliğini taşıyan Çıldır’ın şöhreti o denli yayıldı ve güç kazandı ki; bölgede bulunan tarihi, kültürel sayısız ören yerinin çekiciliği sıralamasında Çıldır, en yakın rakiplerini epey bir sollamış dense abartmış olunmaz. Her mevsimde bir başka güzel, her dönemde bir başka estetik harikası görünüme bürünen Çıldır Gölü, esas cazibesini ise kış aylarında kazanıyor. Bünyesinde barındırdığı sayısız ilklere ilaveten, Anadolu’nun en yüksek rakımlı birkaç gölünden biri niteliğindeki Çıldır’ı Çıldır yapan ve kişiyi adeta ‘Çıldır’tan’ asalet ve zarafetinin sırrı daha ziyade kış sezonunda gizli.  

TÜRKİYE’NİN EN TEMİZ FLORA VE FAUNASINA SAHİP GÖLÜ 

Son on yıllarda gerek tarımda kullanılan kimyasal ilaç ve kimyasal katkılardan, gerek madencilik faaliyetlerinden, gerekse de doğru dürüst arıtma tesisi olmayan endüstriyel işletmeler ve de aşırı ve plansız kentleşmeden dolayı Türkiye coğrafyasının çok önemli bir bölümü artık eski el değmemiş tabiatını ve ilk saf, duru halini korumuyor. Kars ve Ardahan ise buna tezat ve her şeye rağmen; Türkiye’nin en bozulmamış ve en temiz flora ve faunasına sahip bölgesi olarak adeta parıldıyor. Ülkenin bu kadim serhat vilayetinin gözbebeği konumundaki tabiat mucizesi Çıldır Gölü ise, işte her şey bir yana bu dokunulmamış, hatta sanki hiç keşfedilmemiş saflıktaki endamı ile yurt içi ve yurt dışından her yıl binlerce insanı kendisine çekiyor, özellikle kış aylarında altına saklandığı bembeyaz örtünün ortaya çıkardığı tarifi zor doğa şölenini herkesle paylaşmak için adeta can atıyor…     

RUSYA’NIN TROYKASI ÇILDIR’IN DVOYKASI (İKİ ATLI KIZAKLI ARABA) 

Çıldır'ın üzerini bütünüyle örten kalın buz tabakasını taçlandıran kar katmanı ile gölün dört bir yanını kuşatan irili ufaklı tepelerin yoğun kar örtüsü beyaz bir renkte abartısız birleşmiş görünümde karşılıyor bizi. “Atalay’ın Yeri” olarak nam salan yarı salaş lokantanın dibinden aşağı süzülmemizle birlikte Çıldır üzerinde envai çeşit aktivasyon içinde bu muhteşem manzara ve doğa büyüsünün keyfini çıkartan onlarca insanın arasına karışıyoruz. Kışın çok sert geçtiği zamanlarda kalınlığı bir metreye kadar çıkan buzun üzerinde değil sadece insanların yürümesine, ortalama bir motorlu aracın dahi sınırsız tur atmasına imkan tanıyacak fiziksel şartlar teşekkül olmuş oluyor. Yaklaşık dört ay boyunca donmuş halde duran Çıldır Gölü’nün üzerindeki en favori etkinlik ise, Kars’ın tarihi geleneksel atlı kızakları ile kısa bir tur atmak. Şoförün yanındaki bir boş yer dahil en fazla üç kişinin binebildiği ve Rusya’nın 3 atla çekilen bilindik Troyka’larından farklı olarak iki atın çektiği bu kızaklarla göl üzerinde atacağınız 10-15 dakikalık unutulmaz bir tur için dahi ta buralara gelmeye değer diyorsunuz. 

GÖLÜN BUZ TABAKASIYLA DAĞLARIN KAR ÖRTÜSÜNÜN BEYAZI BİRLEŞMİŞ

Nispeten uzunca zamandır ünü; sık sık kapak olduğu, nice turizm tanıtım yazısına konu olduğu gazetelerin ilavelerinin, coğrafya, kültür ve turizm dergilerinin sayfalarının çok çok dışına taşan, ülke sathında haklı bir tanınırlığı kavuşan Çıldır Gölü’nü keşfe gitmek üzere bir hafta sonu turistik grubumuz ile Kars merkezde yer alan Baltık mimarili otelimizden yola çıkıyoruz. Kuzey doğu yönünde, öncelikle Arpaçay Kazası istikametinde, Ermenistan ve Gürcistan sınırlarının kesiştiği noktaya doğru yaklaşık 60-65 kilometrelik mesafeyi kış şartlarında bir saatten fazla bir sürede alarak Çıldır’ın güney kıyılarını saran karla kaplı tepelere ulaşıyoruz. Bu noktadan sonra Ermeni sınırı ile aramıza sadece birkaç tepe dizisini almak suretiyle, gölün doğu kıyılarını takip ederek gölün keyfini çıkartacağımız son durağa doğru seyrediyoruz. Eski bir volkanın lavlarının diğer bir takım kimyasal elementler ile reaksiyona girmesi sonucu oluşmuş bir göl olan Çıldır’da dağ-taş, gözün alabildiği her yer beyaza bürünmüş durumda. Türkiye’nin en soğuk yerlerinin başında gelen ve karasal iklimin kendini en çok hissettirdiği Büyük Kars Platosu’nun beyaz incisi bu devasa su kütlesinin kıyısında aracımızdan inerken termometre sıfırın altında 20’nin altını işaret ediyor.  

BİR METRELİK BUZ ALTINDA SAZAN AVLAMA

Bugün biz adeta tanrının şanslı kullarıyız çünkü apaçık bir gökyüzünde altın sarısı güneşin ışıklarının kar ve buz yüzeyine vurup yansıması neticesinde, gölgede insanı dondurmaya çok rahat yetecek bir soğuğu neredeyse hiç hissetmiyoruz. Buna karşın, yüksek sezonda sabahtan akşama kadar ziyaretçileri gezdiren çelimsiz atların çoğu süslü, rengarenk kadife ve pikelerle giydirilmişler. Deniz kenarındaki yaz sıcağından çok daha fazla bronzlaştırıcı etkiye sahip kış güneşi, zamane Çıldırı’nın esas emektarları at sürücülerinin ciltlerini kapkara kılmış. Şimdilerde meraklısına kar motosikleti ile donmuş göl üstünde gezme fırsatının dahi sunulduğuna şahit oluyoruz. Çıldır üstündeki yayan ve kızaklı fayton gezilerimizin ardından son olarak sıra balık avlama seansına geliyor. Çıldır’a akın akın büyük bir merakla gelen turist kitlesinin tanık olmak istediği eşsiz anlardan biri de, onlarca santimetrelik kalınca buz tabakasının gölün orta noktalarından bir yerde kırılarak, buranın meşhur balığı olan Sarı Aynalı Sazan’ın uzun ağlarla tutulması işlemi. Aralarında 50-100 metre mesafe bırakıldığı iki ayrı noktada delik açılıp birinden 100 metrelik ağ günler öncesinden atılıyor. Göle atılan bildiğimiz deniz ağının yardımıyla bugün şansımıza ancak, buranın tanınmış balığı sazandan bir adet, bir ufak lüfer ve birkaç da kerevit (bir tür ufak yengeç) yakalayabilsek de; önceden tutulmuş sazan balıkları, güneş ışınlarının parlattığı buz-kar beyazı bir peyzaja nazır restoranda bizleri bekliyor…