‘Kürt halkı demokrasi isteğini ‘Hayır’la gösterecek'
Siyasal ve Sosyal Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu üyesi Yüksel Genç, bölge illerindeki referandum anketlerini Evrensel'e değerlendirdi.
Hasan AKBAŞ
Diyarbakır
Bölge illerinde referanduma ilişkin yapılan anket çalışmasıyla yüzde 57’nin üzerinden Hayır oyu sonucunu açıklayan Siyasal ve Sosyal Araştırma Merkezi (SAMER) Yönetim Kurulu üyesi Yüksel Genç, sonuçları Evrensel’e değerlendirdi. Genç, saha gözlemleri ve anket sonuçları üzerinden Kürt halkının demokratik bir ortamın oluşması için ‘hayır’ diyeceğini aktardı. Genç, ayrıca başta Diyarbakır Sur, Bağlar, Batman, Urfa ve Adıyaman olmak üzere birçok ilde yurttaşların kendi adreslerinde başkalarının da seçmen olarak gösterildiği gibi ciddi bir iddiayı da dile getirdi.
Bölge halkının referanduma ilişkin anket sonuçlarını SAMER geçtiğimiz hafta içinde açıklamıştı. 7-12 Şubat 2017 tarihleri arasında, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde, 16 il merkezinde, 1112 kişi ile yüz yüze hanede görüşmeye dayalı, tesadüfi anket tekniği ile gerçekleşen Araştırma sonucuna göre Kürt illerinde yurttaşların yüzde 57,4’ü yeni anayasa taslağına ve başkanlığa “hayır” dediği açıklanmıştı.
‘KÜRT SİYASETİNDE BÜYÜK KAYIŞ VAR, TEZİ ÇÜRÜDÜ’
Sonuçların nasıl bir mesaj verdiğini değerlendiren SAMER Yönetim Kurulu üyesi Yüksel Genç, “Son ‘evet’ ve ‘hayır’ rakamları bölgenin uzun zamandır genel refleksleri, eğilimleri açısından özellikle HDP ve AKP arasındaki ayrışma ile birlikte ele alındığında; ‘hayır’ın ağırlıklı bir kısmının 1 Kasım’da HDP’ye oy vermiş seçmenlerden oluştuğunu göz önüne aldığımızda çok fazla iktidarın iddia ettiği, kamuoyunda HDP seçmenlerinde büyük kayışlar olduğu meselesi yalanlıyor. ‘Evet’ ve ‘hayır’ın bu kadar ciddi farklarla çıkmış olması, iktidarın ‘Kürt siyaseti, HDP taban kaybediyor ve hatta bunlar bize dönüyor’ biçimindeki argümanını, iddiasının spekülasyondan öte bir şey olmadığını ispatlıyor. Bu anketin göstergeleri olarak en önemli vurgulardan bir tanesi bu tezin çürümüş olmasıdır” diye değerlendirdi.
‘AKP’LİLER RAHATSIZ’
Bu tutumun bir mesaj olduğunu vurgulayan Genç, “Bölge halkının bu tutumu bir mesajdır. Demokratik bir Türkiye’nin yeniden bir şansı olsun duygusu içerisinde” diye değerlendirdi. Bölgede AKP seçmenin de AKP’den bir rahatsızlık ve kaygı duyduğunu belirten Genç, “AKP seçmenin kendisi de AKP’ye dönük bir huzursuzluk, rahatsızlık ve kaygı içerisine girmiş bulunuyor. Oy kaymalarına baktığımızda illa bir erimeden bahsedeceksek AKP’ye oy vermiş ya da oy verme potansiyeli bulunan tabandan meydana geldiğini görüyoruz. Referandum süreci ve aslında mevcut duruma ilişkin demokratik bir ortamın sağlanması durumunda değişikliklerin görüleceği açıkça görülmüş oldu” dedi.
‘ORTAK TALEP: DEMOKRATİK SİYASET’
Halkın büyük oranla ‘evet’ ya da ‘hayır’ diyenler olarak ayırmaksızın çoğunluğun demokratik siyasete alan açılması talebini yinelediğine vurgu yapan Genç, “Bölgedeki ‘hayır’ın anlamı kesinlikle partilerin kutuplaşmasıyla bağlantılı olmadığını gördük. Ve bu ‘’ayır’ın anlamı kesinlikle Türkiye’nin demokratikleşmesine yeniden şans vermek için bir mesajdır. Kürt sorunu başta olmak üzere tüm bu ortamın çözülmesine ilişkin talebin bir mesajı olarak okumak gerekiyor” görüşünü ifade etti.
‘BAŞKALARI DA SEÇMEN OLARAK GÖSTERİLMİŞ!’
Yurttaşların kaygıları olduğunu da söyleyen Genç, kendi gözlemlerini ve vahim iddiaları da paylaştı. Genç şunları aktardı: “İnsanlarda oy vereceği güne kadar sürekli bir kaygı yaşandığı görülüyor. Oy verme anına kadar oluşabilecek engellemeler konusunda sürekli kaygı duyuyorlar. Örneğin, saha da anket yapan arkadaşlarımızın tespitlerinde yurttaşların kendi adreslerinde başkalarının da seçmen olarak gösterildiği gibi bulgulara rastladık. Sur’da, Bağlar’da, Batman’da, Urfa’da, Adıyaman’da ve daha birkaç yerde bu örneklere rastladık. İnsanlar kendi adreslerinde tanımadıkları başka seçmenler ya da artık bilemiyoruz yanlışlık ya da sahte bir biçimde adreslere tanımlanmış seçmenler olduğunu tespit ettik. İnsanların bir diğer kaygısı da ‘Biz hayır versek de o sandıkta oylarımız değiştirilecek ve ‘evet’ yapılacak’ şeklinde ve oylarının değiştirileceği kaygısı taşıyorlar. İnsanlar bu konuda da sıklıkla bir güvence olması yönünde talepte bulunuyor.”