4+4+4 eğitim hakkının gaspıdır

EĞİTİM HAKKI ENGELLENİYOR

Üniversitelerin okula başlama yaşı öncelikli sisteme ilişkin görüşlerine yer verilen raporda, sistem ile eğitim hakkının engellendiği, eşitlik ilkesinin ihlal edildiği, uluslararası insan ve çocuk hakları sözleşmelerinin ihlal edildiği dikkat çeken başlıklar olarak öne çıkıyor. Sistemin bilimsel bir dayanağı olmadığına işaret eden üniversiteler, okul öncesi eğitimin önemine vurgu yaparak okula başlama yaşının 6 (72 ay) olmasını istedi. Üniversitelerin sisteme ilişkin görüşleri şu şekilde rapor edilmiş.

ANKARA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ FAKÜLTESİ

4+4+4 modeli eğitim hakkına erişimi engellemektedir. 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’na göre temel eğitim, her Türk vatandaşının yasal hakkıdır ve devlet eliyle parasız verilir. Bu model farklı toplumsal gruplar ve tabakalardan çocukların eğitim hakkı engellenmekte, eşitlik ilkesi zedelenmektedir. Temel eğitim 4 yıla indirilerek kız çocuklarının, yoksul çocukların, köy çocuklarının ve engelli çocukların öğrenime devam etme hakkı ortadan kaldırılmaktadır. Çocuk işçiliğini, toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve ayırımcılığı, sınıfsal ayrışmayı, köy-kent kutuplaşmasını teşvik etmekte, çocukların toplumsallaşarak bütünsel ve çok yönlü gelişiminin önünü kapatmaktadır. Genel olarak kanunda, uluslararası insan ve çocuk hakları sözleşmeler göz ardı edilerek insan hakları ihlallerine yol açmaktadır. Okul öncesi eğitime verilen önem ve sağlanan gelişmeler göz ardı edilmeyerek okul öncesi eğitim (60-72 ay) zorunlu temel eğitim kapsamında ele alınmalı, ancak 72. ayını tamamlamış çocuklar ilköğretime başlamalıdır.

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ

4+4+4 eğitim düzenlemesi ile ilköğretime başlama yaşı bir yıl öne (beş yaş = 60 ay) alınmakta ve okul öncesi eğitime vurgu yapılmamaktadır.

Her yıl yaklaşık 1milyon 400 bin çocuk ilköğretime başlamaktadır. Çocukların ilköğretime beş yaşında başlaması, yasanın uygulamaya konulacağı öğretim yılında yaklaşık 2 milyon 800 bin çocuğun ilköğretim birinci sınıfa başlaması anlamına gelmektedir. 60 ve 72 aylık çocuklar zihinsel, bedensel, sosyal-duygusal ve kişilik özellikleri bakımından birbirinden oldukça farklıdır ve çocuğun, bütün yönleriyle hızla gelişmekte olduğu çocukluk yıllarında, çocuklar arasındaki üç ay gibi bir süre bile çok önemli bir farklılık olarak görülmektedir.

ODTÜ EĞİTİM FAKÜLTESİ

Her çocuğun okul öncesi eğitime devam etmesi, çağdaş toplumlarda bir insan hakkı olarak görülmektedir ve bu karar aileye bırakılmayacak kadar önemlidir. Beş yaşını (60 ay) bitiren her çocuk okul öncesi eğitimden yararlanmalı ve bu eğitimin maliyeti sosyal devlet ilkesi gereği devlet tarafından karşılanmalıdır. Altı yaş öncesi çocuğun beynindeki bilişsel yapılar okul temelli akademik öğrenme için henüz gelişmiş değildir. 6 yaş öncesi çocukların okumayı öğrenmeleri, bu çocukların ilköğretime başlamak için yeterli zihinsel, fiziksel, sosyal ve psikolojik olgunluğa ulaştığı anlamına gelmez. Literatür erken yaşta ilköğretime başlayan çocukların ilk yıllarda olmasa bile 4. ve 5. sınıftan itibaren akademik gelişme açısından sorunlar yaşadığını ortaya koymaktadır.

ÖDTÜ’NÜN ÖNERİLERİ

*5 yaş grubu için okul öncesi eğitim zorunlu olmalıdır.
*İlköğretime başlama yaşı 6 yaş (72 ay) olmalıdır.
*İlköğretim dokuz yıl olup 6+3 veya 5+4 şeklinde düzenlenmelidir ve ortaöğretim üst düzey akademik eğitim sağlayan 3 yıllık kurum olarak yeniden organize edilmelidir.
*İlköğretimin ikinci kademesinde seçmeli dersler olmalı ancak, her dönem 2 seçmeli dersi geçmeyecek biçimde düzenlenmelidir.
*Mesleki eğitim ortaöğretimin ikinci yarısına veya ortaöğretim sonrasına ötelenmelidir.
*Okullar arasındaki nitelik farklılıklarının giderilmesi gerekmektedir.
*Ortaöğretim kurumları genel liseler, çok amaçlı liseler (mesleki ve teknik eğitimi kapsayan) ve fen liseleri biçiminde üç kategori altında yeniden yapılandırılmalıdır.
*Yükseköğretime geçiş, ilköğretim ve ortaöğretimde niteliği arttırmaya katkıda bulunacak biçimde yeniden düzenlenmelidir.

BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ

4+4+4 modelinin ilk kademesi olan 4 yıllık eğitim kavramı hiçbir bilimsel temele dayanmamaktadır. Bilimsel araştırmalara göre çağ nüfusu bilişsel gelişim açısından ayrıştırıldığında, 7-11 yaş somut işlemler, 12 yaş üstü ise soyut işlemler dönemleri olarak belirlenmiştir. Dördüncü sınıftaki bir çocuğun, somut işlemler döneminin tam ortasındayken ilköğretimin ikinci kademesine geçmesi, bilimsel veriler ve bulgulara ters düşmektedir. Ayrıca, çocukların soyut işlemler dönemine girmeden bir öğretim kademesini tamamladığı hiçbir gelişmiş ülke bulunmamaktadır.

EGE ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ

İlgileri ve yetenekleri henüz ayrışmamış, somut işlemler dönemini tamamlamamış, mesleklere yönelik tutum ve ilgileri gelişmemiş olan öğrencileri dördüncü sınıfın sonunda yönlendirmektedir. İkinci kademe okulları arasındaki nitelik sorunları nedeniyle yeni bir ulusal sıralama sınavı ihtimali oluşturarak, çok küçük yaşlarda özel dershanelere olan talebi artırma riski yaratmaktadır. İkinci kademenin mesleki eğitim programları ve çıraklıkla ilişkilendirilmesi nedeniyle dördüncü sınıfın sonundaki çocukların çıraklığa ve işçiliğe yönlendirilmeleri riski doğurmaktadır.

MALTEPE ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ

6 yaş çocuğun gelişimsel olarak özel bir dönem olması kadar, ilköğretimin taleplerine cevap vermek için gerekli yeterlilikleri kazanmış olması ile de ilgilidir. Okul yaşının bir yıl erkene alınması sonucunda ilköğretime uyumu, okul başarısını, daha da önemlisi çocuklarda ortaya çıkabilecek okul korkusu, vb. psikolojik sorunların artmasına ve çocukların okulla ilgili ilk tecrübelerinin başarısızlık olmasına neden olabilecektir. Önerimiz, okul öncesi eğitimin zorunlu olması uygulamasının devam ettirilmesi ve 60-72 aylık çocukların tümü bu hizmetten yararlanmaya başladıktan sonra, bir alt yaş için de okullaşmanın arttırılması çalışmalarına hız kesmeden devam edilmesidir.

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ

60-72 ay veya 5 yaş ilkokul değil, okul öncesi çağına denk düşüyor. Okul öncesi ayrı bir evredir, birleştirilmesi uygun değildir. İlköğretim olgunluğuna sahip olmadıklarından okul öncesi ilköğretimle karıştırılmamalı, 4-5 (veya 4-6) yaş okul öncesi eğitimi olarak farklı fiziki koşullar, program ve eğiticiler çerçevesinde düşünülmelidir. 2+6+3+3 (Okul öncesi 2, İlkokul 6, Ortaokul 3 ve Lise 3) modeli önerimizdir. Ortaöğretim 12 yaşından başlayarak bireysel, sosyal ve mesleki ihtiyaçlar da dikkate alınarak 3+3 şeklinde iki evre olarak düzenlenebilir. Sorun kademenin de ötesinde aynı zamanda müfredat, eğitimin niteliği ve kalitesi sorunundan oluşmaktadır. Dini bilgi ve değerler geniş bir kadroyla Diyanet tarafından (camilerde, mahalle mekteplerinde) ve ailelerce zaten verilmektedir. İhtiyaç sahibi kişiler ek dini hizmetler için diyanetten destek alabilir. Okulların rolü; daha çok bilim-sanat-felsefe-matematik-tarih-coğrafya ile dil, yaratıcılık, kişilik ve toplum gelişimine odaklanmalıdır. Çocuklara erken yaşlarda normatif esaslı değer yüklü dersler ölçülü şekilde sunulmalı; müfredatta beden-spor-yüzme, iş teknik, resim, tiyatro, müzik gibi el, dil, zihin becerileri ve yaratıcılığı geliştirici etkinlikler ve dersler artırılmalıdır. (Ankara/DİHA)