DNA’ya 2 harf daha ekleyip yapay canlı yaptılar

Adenin (A), Timin (T), Sitozin (S) ve Guanin (S), DNA’da bulunan temel nükleotidler ve her canlı, bu nükleotid çiflerinin kombinasyonları ile oluşmuştur. Scripps Araştırma Enstitüsü’nden bir ekip, iki yeni sentetik nükleotidi (X ve Y) E. coli bakterilerinin genetik koduna yerleştirdi.

‘SENTETİK ORGANİZMA BİLGİYİ KORUYABİLMELİ’

Ekip bu görevi 2014’te ele almıştı, fakat bakteriler, hücre bölünmesi gerçekleştikçe ek genetik kodu tutamadı ve kısa bir süre sonra öldü. Profesör Floyd Romesberg yaptığı bir açıklamada “Genom ölçeğiniz yaşamınız boyunca dengeli olmalı. Eğer yarı sentetik organizma gerçekten bir organizma olacaksa, bu bilgiyi istikrarlı bir şekilde koruyabilmelidir” dedi.

Yüksek lisans öğrencisi Yorke Zhang ve Amerikan Kanser Toplumundan doktora sonrası burs alan Brian Lamb ile birlikte çalışarak Romeşberg, bu yeni yapı taşlarını düzenlemek için görevine geri döndü. İlk önce Scripps ekibi tarafından baz çiftini hücreye nakletmek için kullanılan nükleotid taşıyıcıyı değiştirdiler. Bu taşıyıcı, molekülleri hücre etrafında hareket ettirmekten sorumludur. Y yapı taşı, DNA’nın sentezlenmesinden sorumlu enzimlerin tanıması ve çoğalmasına neden olması için daha fazla modifiye edildi.

X VE Y İÇEREN HÜCRELER HAYATTA KALDI

Daha sonrasında gen düzenleme aracı CRISPR-Cas9 E. coli’de genetik kendini koruma önlemleri oluşturmak için kullanıldı. Sonuç olarak, yeni organizma, X veya Y’den yoksun herhangi bir genetik diziyi dış tehdit olarak tanımlayabildi ve sadece X ve Y içeren hücreler hayatta kaldı.

Lamb, “Sorunu temel bir seviyede çözebildik” dedi. Değişiklikler sonucunda, yeni organizma 60 kez çoğaldı ve ekip bunu organizmanın çoğalacağının ve süresiz olarak kod üzerinde tutulacağının bir işareti olarak kabul etti. Romesberg kendinden emin bir şekilde: “Bu, yaşamın tüm süreçlerinin manipülasyona tabi tutulabileceğini gösteriyor” sonucuna vardı.

Bu tür “yeni formlar ve fonksiyonlar”ın gerçek dünyadaki uygulamaları ve hatta varoluşu oldukça uzak ve büyük oranda laboratuvar ve ilaç keşfi alanlarıyla sınırlandırılacaktır. Her ne kadar insan geni düzenlemesi, kanser tedavileri araştırmalarında yer almış olsa ve İngiltere’de belirli koşullar altında genetik hastalıklara son vermek amacıyla embriyoların manipülasyonu yasalaştırılmış olsa da, bu metodolojinin tek hücreli bakteriden daha kompleks organizmalara çevrileceği konusunda herhangi bir öneri bulunmuyor.

www.wired.co.uk’tan çeviren Ceren Sağır