Akademi örgütleri: Üniversiteyi her koşulda savunacağız

Türk Sosyal Bilimler Derneği'nin (TSBD) Ankara'da düzenlediği Bilimsel Özgürlük ve Üniversite Özerkliği toplantısında kaleme alınan ve 14 dernek ve vakfın imzaladığı sonuç bildirgesinde, “Bilimsel özgürlük ve üniversitelerin kurumsal özerkliğini her koşulda kararlılıkla savunmaya devam edeceğiz” denildi.

TSBD, 7 Ocak 2017 tarihinde, Ankara'da Bilimsel Özgürlük ve Üniversite Özerkliği toplantısı düzenlemişti. Toplantıda kaleme alınan sonuç bildirgesi, aralarında Tüm Öğretim Elemanları Derneği (TÜMÖD), Üniversite Öğretim Üyeleri Derneği (ÜNİVDER), Bilim Akademisi, Sosyal Araştırmalar Vakfı (SAV), Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı’nın da yer aldığı 14 dernek ve vakıf tarafından imzalandı. Basın açıklaması olarak kamuoyuna duyurulan bildirgede, üniversitelerin kurumsal özerklik ve bilimsel özgürlüğünün savunulmasından vazgeçilmeyeceği vurgulandı.

Toplumların demokratik değerlerinin oluşumunda, ekonomik, sosyal ve kültürel gelişimlerinin sürdürülmesinde bilimsel özgürlük ile üniversitelerin sağladığı birikiminin önemli bir yeri bulunduğu vurgulanan bildirgede, “Bilim ve sanatın özgürleşmesi ile karşılıklı etkileşime giren ve dinsel ve siyasal baskılardan kurtuldukça aklın özgürleşmesine ve bilimsel ilerlemeye daha fazla katkı sunan üniversiteler toplumların ileri yönlü deviniminde daha fazla belirleyici olmuşlardır” denildi.

Bugün de bilimsel özgürlüğün kısıtlanmadığı ve siyasal iktidarların üniversitenin kurumsal özerkliğine müdahale etmediği toplumlarda, üniversitelerin kendi ülkelerinin gelişmesinde öncü rolü oynadığı belirtilen bildirgede şunlar ifade edildi: Bu tarihsel sorumlulukların yerine getirilebilmesi için, düşünce ve ifade özgürlüğü, bilimsel özgürlük ile kurumsal özerklik, yükseköğretimin üzerinde yükselmesi gereken üç temel sütundur. Ne yazık ki ülkemizde yükseköğretimin bu üç temel sütunu da her geçen gün yeni düzenlemeler, uygulamalar ve müdahalelerle yıpratılmaktadır. Akademisyenler düşüncelerini özgürce açıklamak istediklerinde soruşturmalar ve görevden uzaklaştırmalarla baskı altına alınmakta; haklarında herhangi bir soruşturma dahi yapılmadan işlerine son verilmektedir.

BİLİMSEL YETKİNLİK YERİNE VASATLIK

Bildirgede, üniversite üst yönetimlerinin yaşanan sürece ortak olmaları da eleştirildi. Emeklilik haklarının kısıtlanmasına yönelik tasarruflara gidildiği için birçok öğretim üyesinin yaş haddini beklemeden emekliliğini istediği hatırlatılan bildirgede, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı (ÖYP) kapsamındaki araştırma görevlilerinin güvencesiz 50/d statüsüne geçirilmesi, öğretim üyelerinin
rektörlerin belirlenmesinde zaten yetersiz olan söz hakkının da ellerinden alınması gibi uygulamalara dikkat çekildi. 
Böylelikle üniversitelerin “bilimsel yetkinlik yerine vasatlığın, özerklik yerine siyasi referansların prim yaptığı bir ortama sürüklendiği” vurgulanan denilen bildirgede, “Ülkemizde bilim camiası, bilimsel özgürlük konusundaki hak ihlallerine ve üniversitenin kurumsal özerkliğinin ortadan kaldırılmasına karşı sesini yükseltirken yalnızca kendi varoluş koşullarını değil demokrasinin ve ülkemizin geleceğini de savunmaktadır. Bu bağlamda, aşağıda imzası bulunan Dernekler ve Vakıflar olarak, bilimsel özgürlük ve üniversitelerin kurumsal özerkliğini her koşulda kararlılıkla savunmaya devam edeceğimizi açıklarız” denildi.

İmzacı dernek ve vakıflar ise şu şekilde:
- Türk Sosyal Bilimler Derneği (TSBD)
- Bilim Akademisi
- Tüm Öğretim Elemanları Derneği (TÜMÖD)
- Üniversite Öğretim Üyeleri Derneği (ÜNİVDER)
- Abant İzzet Baysal Üniversitesi Öğretim Elemanları Derneği (AİBÜÖED)
- Çukurova Öğretim Elemanları Derneği (ÇUÖED)
- Dokuz Eylül Öğretim Elemanları Derneği (DEUNİDER)
- Ege Öğretim Elemanları Derneği (EGÖDER)
- Ortadoğu Öğretim Elemanları Derneği (OED)
- Samsun Akademik Elemanlar Derneği
- Mülkiyeliler Birliği
- ODTÜ Mezunları Derneği
- Sosyal Araştırmalar Vakfı (SAV)
- Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı
 

(Ankara/EVRENSEL)

(Fotoğraf: İlke ÖLMEZ)