3 aylık BİA Medya Gözlem Raporu açıklandı

Ekim-Kasım-Aralık 2016 dönemini kapsayan BİA Medya Gözlem Raporu açıklandı. Rapor, ulusal ve uluslar arası bütün tepkilere ve itirazlara karşın hükümetin, 131 gazetecinin hapishanelerde bulunmasını, 229 gazetecinin toplam 11 müebbet ve 2 bin 584 yıl 6 ay hapis istemiyle yargılanmasını, haberciliğin üç ayda 12 yayın yasağıyla susturulmasını görmezden geldiğini gösteriyor. İktidarın güvenlik politikaları adı altında eleştirel haberciliği yok etme çabasına işaret eden rapor, Anayasa Mahkemesi’nin de, “dünyanın en büyük gazeteci cezaevi” haline gelen Türkiye’de ne darbe girişimi sonrasında tutuklanan ne de genelde ifade özgürlüğü hakkı çiğnenen gazetecilerin haklarını koruma yönünde altı aydır tek bir karar almadığını gözler önüne seriyor. 

131 GAZETECİ HAPİSTE

131 gazeteci 1 Ocak 2017’ye cezaevinde girdi. Gazetecilerin 81’i “Fethullahçı Terör Örgütü” (FETÖ) soruşturması kapsamında tutuklanırken 31’i Kürt medyasındandı.

Ayrıca, Cumhuriyet gazetesinin 11 yazar, yayın yetkilisi ve muhabiri de “FETÖ/PKK’ye yardım veya bu örgütlerin propagandasını yapmak” suçlamasıyla tutuklandı. Bu kişiler, TMK ile TCK kapsamında “örgüt”, “terör” veya “devlet büyüklerine hakaret” gerekçelerine dayanan işlemler kapsamında hapiste bulunuyor. 131 gazeteciden 18’i hükümlü; 7’si halen yargılanıyor, 106’sıysa soruşturma geçiriyor. 

2015’in aynı döneminde 31 gazeteci cezaevindeydi; gazetecilerden 17’si Kürt medyasındandı. Bu kişilerden 19’u hükümlü, 9’u soruşturma geçiriyor, 3’ü de halen yargılanıyordu.

SEKİZ HABERCİ VE 1 GAZETEYE SALDIRI

Ekim-Kasım-Aralık 2016 döneminde en az 8 gazeteci ve 1 gazete merkezi saldırıya uğradı. Ayrıca, 105 gazeteci ve 1 medya organı fiilen veya sosyal medyada ezici çoğunluğu iktidara yakın çevrelerce tehdit edildi. Ayrıca, 2 gazeteci ve bir haber sitesi de sözlü saldırıya uğradı. İki gazetecinin sosyal medya hesapları saldırı gördü. 

Aynı dönemde 21’i KHK ile kapatılan medya organlarında çalışmış olanlar, 4’ü de uluslararası medya temsilcisi olmak üzere toplam 41 gazeteci ve medya çalışanı gözaltına alındı.

CEZASIZLIK: MUMCU, KIŞLALI, ANTER, AGOS…

90’lı yıllarda işlenen Uğur Mumcu, Bahriye Üçok, Muammer Aksoy ve Ahmet Taner Kışlalı cinayetlerine ilişkin Umut Davası, Anayasa Mahkemesi’nin üç sanıkla ilgili ihlal tespit etmesiyle birlikte yeniden görülecek. 24 yıllık Musa Anter cinayeti, tanık ifadelerinde tıkandı. Gazeteci Cihan Hayırsevener’in öldürülmesiyle ilgili yedi yıllık dava, Bandırma Ağır Ceza Mahkemesi’nde yeniden görülecek. Agos gazetesini, siyah çelenk bırakıp “Bir gece ansızın gelebiliriz” diyenler beraat etti. Midyat’ta 13 haberciyi darp etmekle suçlananlarla ilgili henüz işlem yapılmadı.

12 YAYIN YASAĞI, 24 KAPATMA, İNTERNET KESİNTİSİ…

Ekim-Kasım-Aralık 2016 döneminde en az 12 yayın yasağı veya geçici yayın yasağı kararı verildi. 8 İnternet haber sitesi sansür edildi. KHK ile 24 medya organı kapatıldı. 54 gazetecinin mal varlığına el konuldu. Uluslararası medyadan iki gazeteciye Türkiye’ye giriş yasağı veya sınırdışı uygulandı. 1 gazetecinin sürekli basın kartı yenilenmedi; 2’sinin basın kartı iptal edildi. HDP’li yetkililer tutuklanırken İnternet haberciliğini de derinden etkileyen bölgesel elektrik kesintileri yaşandı. Red Hack soruşturmasında dropbox gibi bulut depolama servislerine sansür geldi. 1 tabela, 2 eyleme yasak getirildi. Ayrıca, beş sansür olayı daha yaşandı

11 MÜEBBET, 2 BİN 500 YIL HAPİS TEHDİDİ

Ekim-Kasım-Aralık 2016 döneminde 73 gazeteci TMK uyarınca toplam 547 yıl 6 ay hapis istemiyle yargılandı; 5 gazeteci toplam 15 yıl 2 ay 3 gün hapse mahkum edildi. 5 gazeteci beraat ederken birinin davası zamanaşımından düştü.

Bu dönemde yargılanan 73 gazeteciden 38’i, 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü dolayısıyla Özgür Gündem gazetesine yönelik baskılar bir günlük sembolik eylemle dikkate çeken ve “Eş yayın yönetmenliği” kampanyasına katılanlardı. Bu davalar kapsamında 1 Ocak 2017 itibariyle henüz karar çıkmamıştı. 99 gazeteci “örgüt yöneticiliği,” örgüt üyeliği” veya “örgüt örgüte yardım”dan toplam 1606 yıl 6 ay hapis istemiyle yargılandı. 29’una dava yeniydi. 16 gazeteci “devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozma”, “casusluk” veya “devletin güvenliğine dair belge tahrip, temin veya yayınlamak” iddiasıyla 10 kez ağırlaştırılmış müebbet, 1 müebbet ve 257 yıl hapis istemiyle yargılanıyordu.

18 gazeteci, “suç ve suçluyu övmek”, 5’i “Türk milletini aşağılamak”; 2’si “halkı kin ve düşmanlığa tahrik”; 1’i “dini değerleri aşağılamak”, 1’i “Atatürk’ın anısına hakaret”ten toplam 79 yıl hapis istemiyle yargılandı. Bu gazetecilerden 2’si “kin ve düşmanlığa tahrik”ten beraat etti. Tüm bu suçlamalardan hepsine istenen cezaların toplamı 10 ağırlaştırılmış müebbet, 1 müebbet ve 2 bin 494 yıl 6 ayı buluyor.

ALTI AYDA AYM’DEN TEK KARAR YOK!

Temmuz-Eylül döneminde olduğu gibi son üç ayda da ifade özgürlüğüne dair başvurularda tek bir karar almayan Anayasa Mahkemesi, “Cumhurbaşkanı’na hakaret” fiiline dair TCK’nın 299. Maddesini de Anayasaya aykırı bulmayınca tepki çekti.

Bu dönemde AYM’ne başvurular devam etti: Cumhuriyet gazetesi, 10 çalışanının “FETÖ’ye yardım”dan tutuklanmasına yaptığı itirazdan sonuç alamayınca AYM’ye başvurdu. Bu mahkemeden sonuç çıkmazsa dosya AİHM’e taşınacak. Ayrıca, Diyarbakır Barosu, bölgede Ekim sonunda yaşanan İnternet kesintilerle ilgili bu mahkemeye başvuru yaptı.

TÜRKİYE AİHM’DE ÜÇ DAVADAN MAHKUM

Ekim-Kasım-Aralık 2016 döneminde AİHM, 1 gazeteci, 1 vicdani retçi ve 1 parti temsilcisinin başvurusunda “ifade özgürlüğü hakkının ihlal edildiği” gerekçesiyle Türkiye’yi 8 bin 500 avro (yaklaşık 30 bin 350 TL) manevi tazminat ödemeye mahkum etti. “FETÖ” soruşturmasından 2 Eylül 2016’da tutuklanan gazeteciler Murat Aksoy ve Atilla Taş iç hukuktan haber çıkmayınca AİHM’e başvurdu.

İŞTEN ÇIKARILACAK İŞÇİ KALMADI

Ekim-Kasım-Aralık 2016 döneminde 7 gazeteci ve medya çalışanı işten çıkarıldı veya işten çıkmak zorunda bırakıldı. OHAL sonrası da 170’i aşkın medya organının kapatılmasıyla 2 bin 500’ü aşkın medya çalışanı işsiz kalmıştı. TGC, son bir yılda 10 bine yakın çalışanın işinden edildiğini bildirdi. Yerlerini koruyan, düşüncelerinden taviz vermek istemeyen habercilerse yoğun bir oto-sansür altında görev yapmaya devam ediyorlar. (MEDYA SERVİSİ)