Dersim’den Almanya’ya göçün hikayesi

ANA DİL...

Nâvâ belgeseli, Avrupa’da çalışmaya giden işçilerin hikayelerini memleketlerine yolladıkları bu kasetler üzerinden yola çıkarak anlatıyor. Ana dillerini ve biraz daha kendilerine yakın bir dil olan Türkçe’yi kendi aralarında ve sadece kısa dalga TRT yayınlarından dinleyebilen işçiler, kasetçalarları kullanmaya başladıktan sonra ana dillerinde de şarkılar kayıt edilip gönderilmesini istiyorlar. Çünkü, memleketlerinde ana dilleri yasaktır ve bir devlet kurumu olan TRT’den dinleme imkanları yoktur. 1987 yılında yapılmış olan ses kaydında Kamer Satık, “Çocuklar oradan kaset doldurup yollamışlar. Bana da ‘Baba, sende Kırmanciki söyle gönder’ diyorlar. Ama yaşlılık işte söyleyemiyorum” dese de, elinde curasıyla 1938’de köylerinde yaşadıkları katliamı anlatan ağıdı okumasıyla belgesel başlıyor.

ASLAN AİLESİ

Ardından Dersim’in Salördek köyünde yaşayan Aslan ailesinin 1938’de başlayan birinci sürgünde yaşadıkları  o dönemin de aynı zamanda tanığı olan Musa Aslan’ın anlatımlarıyla sürüyor. Belgesel, Aslan ailesinin sürgün ve göç hikayesini ele alıyor. Ailenin en genç bireylerinden olan ve aynı zamanda da Mimar Sinan Üniversitesinde öğretim görevlisi olan Sosyolog Dr. Şükrü Aslan’ın göçe ilişkin sosyolojik tespitleri ise hikayenin üst politik gerçeklerini izleyiciye ulaştırıyor. Dersim’in ‘38 sonrası ekonomik durumu, göçün yarattığı sosyolojik değişimlerin de yer aldığı belgeselde günümüze kadar uzanan bir zaman dilimini tanıklıklarıyla ele alıyor. Belgeselde ayrıca Sılo Qız’ın hayat hikayesinin müzikle anlatılması da yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan bir geleneği de yansıtılıyor. 2005’te arşiv için kayıt çalışmasına başlanan belgeselin ilk röportajları da 2009’da başladı. Çekimleri  Mayıs ayında biten belgesel 75 dakika. (İstanbul\EVRENSEL)