Savaştan zarar gören Gazze evine güzellik taşıdı
Hollandalı Sanatçı Marjan Teeuwen Gazze’de savaştan yıkılan evleri sanat eserlerine dönüştürüyor.
Filistin’in güneyinde, Han Yunus’taki ‘Shaath House-Shaath Evi” 2014 yılındaki Gazze savaşında İsrail saldırıları sonucu büyük oranda harabeye dönmüş. Ancak Hollandalı Sanatçı Marjan Teeuwen istenmeyen yerleri sanat eserlerine dönüştürmek konusunda uzmanlaşmış.
Filistinli mühendis, sanatçılar ve Filistin Kızıl Hacı birlikte çalışarak yıkılmış bir evi müze işlevi görecek hoş bir yontuya dönüştürüyor.
Hollanda, Rusya ve Güney Amerika’daki daha önceki çalışmaları ile Gazze evi arasında önemli bir fark var aslında.
Teeuwan genelde bir kaç ay içinde yıkılacak olan binalarda çalışıyor. Onları yapım ve yıkım gibi karşıt güçlerin bir arada yer aldığı geçici sergilere dönüştürüyor.
AFP’ye verdiği mülakatta, “İlk olarak çalışmaya, savaştan yıkılan bir binada başladım” diyor.
Teeuwen’in Hollanda’daki en ünlü çalışması, yıkılmak üzere olan 4 evi, zeminleri eğimli ve duvarları göçük minimalist bir mekana dönüştürdüğü eseri. Gazze’de ise, savaş sırasında yıkılan duvarlardan birini yeniden inşa etmek zorunda kaldı.
Ekip bu duvarı, Gazze’de kıt olan çimentoyu kullanmadan, aralardan ışık girecek şekilde, tuğla ve biriketleri üst üste koyarak kapattı.
Teeuwen, 3 ayını alan serginin iç kısmında tavana doğru kıvrılan bir sütun inşa etmek için, savaştan kalan moloz ve fayans kırıntılarını kullandı.
Zemin yukarı doğru kıvrılmış ya da içe doğru çökmüşken bazı iç duvarlar tamamen kaldırılmıştı. Bazıları ise “her şey hassas durumda” duygusu vermek için (çalışmayı anlatan bir el kitabında geçiyor) diyagonal bir şekilde düşüyor ya da tasarlanmış bir şekilde birbirinden ayrılıyor.
SANATI VE GÜZELLİĞİ SEVİYORUZ
2014 yılında, 50 gün süren, BM Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı’na (UNRWA) göre 2 bin 251 Filistinlinin ve 73 İsraillinin yaşamını yitirdiği savaşta 120 binden fazla ev kısmen ya da bütünüyle yıkıldı.
UNRWA Sözcüsü Chris Gunness, 71 bin evin onarıldığını, 12 bin evin de işlemde olduğunu söyledi. Onarılacak ya da yeniden inşa edilecek 57 bin ev daha bulunuyor.
Siyah giysiler içindeki Teeuwen, kış günü ısınmak için yaktıkları ateşin yanında meslektaşlarıyla konuşuyordu; çatıdaki deliklerden güneş giriyor olmasına rağmen içerisi soğuktu. “Filistin halkına çağrımdır. Gelip buradaki bu güzelliği görmeliler” dedi.
Teeuwen’in yardımcısı Muhammed Abu Dagga, sanat çalışmalarının Gazze üzerine bir “mesaj” olmasını umduğunu söyledi ve “Abluka ve savaşa rağmen Filistin halkı hâlâ sanatı, güzelliği ve yaşamı seviyor” diye ekledi.
Gazze, 10 yıldır İsrail ablukası altında ve öte yandan Mısır, Hamas’ın kullandığı etrafı çevrili Filistin yerleşim bölgesiyle olan sınırı büyük oranda kapattı.
Yakınlardaki bir kasabadan Muhammed al-Najjar hâlâ savaşta harabeye dönen evinin yeniden inşa edilmesini bekliyor.
“Umarım bunun gibi bir ev yapacak yardımı bulurum” diyor.
Shaath Evi, halkın görmesi sağlandıktan sonra, sahibi, ailesinin oturacağı bir ev inşa etmek istediği için yıkılacak.
yourmiddleeast.com’dan çeviren: Hilal Ünlü
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
